Ouders, partners, familie en vrienden van misbruikslachtoffers

Forum Lotgenoten Seksueel Geweld Achtergrond & Informatie Informatieve websites & mediaberichten Ouders, partners, familie en vrienden van misbruikslachtoffers

  • Dit onderwerp bevat 98 reacties, 5 deelnemers, en is laatst geüpdatet op 21/08/2023 om 21:01 door Luka.
10 berichten aan het bekijken - 71 tot 80 (van in totaal 99)
  • Auteur
    Reacties
  • #257171
    Peer
    Lid LSG

      Nieuw platform Slachtofferhulp is ‘voor de helpers’, want juiste steun is belangrijk

      Vrienden en familieleden van iemand die iets ernstigs heeft meegemaakt, vinden het vaak lastig om daar met diegene over te praten, zegt Slachtofferhulp Nederland. Daarom lanceert de organisatie vandaag, op de Europese dag van het Slachtoffer, een platform waarop naasten van slachtoffers tips krijgen over hoe ze de juiste steun kunnen bieden. Ook kunnen ze online ervaringen met elkaar delen, vragen stellen en checklists raadplegen.

      Op het platform ‘Voor de helpers‘ staan allerlei adviezen over praktische zaken zoals schadeafhandeling en aangifte doen. Maar ook tips over het geven van emotionele ondersteuning en het herkennen van angst- en stressklachten.

      Schuld en schaamte
      Slachtoffers willen wel hulp uit de omgeving, maar vragen daar niet snel om, vertelt bestuursvoorzitter Rosa Jansen in het NOS Radio 1 Journaal. “Schuld en schaamte spelen vaak een grote rol. Mensen zijn bang om vriendschappen en collegialiteit kwijt te raken. Daarom zwijgen ze.” Maar: “Hoe langer slachtoffers zwijgen, hoe groter het risico is op langdurige psychische klachten.”

      Sharmila Tuithof, die op jonge leeftijd seksueel werd misbruikt, beaamt dat: “Ik heb er ruim 20 jaar over gezwegen. Maar uiteindelijk werd ik zelf moeder en werd ik geconfronteerd met wat mij is aangedaan en hoe voorzichtig ik daarom met mijn kinderen was. Bij het luiers verschonen en samen douchen. Ik was altijd bang iets verkeerd te doen.”

      Uiteindelijk kwam ze bij een lotgenotengroep van Slachtofferhulp terecht. Daar kreeg ze de opdracht om vriendinnen te vertellen over het misbruik. “Ik vond het spannend: hoe reageert iemand? Ik wilde niet dat ze anders naar me gingen kijken, dat ze me als slachtoffer zien of zielig vinden.”

      Elk jaar worden vier miljoen mensen slachtoffer van een misdrijf, verkeersongeval of calamiteit. Niet elk slachtoffer wil of krijgt professionele hulp. Daarom is kennisoverdracht aan de omgeving van het slachtoffer zo belangrijk, benadrukt Slachtofferhulp.

      “De omgeving moet meegenomen worden in het geheel, want we vinden dat geen enkel slachtoffer buiten de boot kan vallen. Wij helpen de helpers bij het helpen. We verwachten niet dat ze professionele hulpverleners worden. Het platform is bedoeld om zoveel mogelijk drempels weg te nemen zodat de omgeving weet hoe zij slachtoffers kunnen steunen.”

      Hulpeloos
      Tuithof nam onder meer haar vriendin Joke Maas in vertrouwen. “Je schrikt natuurlijk en het is tegelijk spannend. Je wilt de goede vragen stellen, je wilt helpen. Het is heftig. Ik voelde me hulpeloos”, zegt Maas. “Maar ik ben er niet anders door naar Sharmila gaan kijken. Het was een openbaring dat zoiets als misbruik vaak gebeurt, ook dichtbij. Maar dat staat los van onze vriendschap.”

      “Soms loop je ermee rond en durf je er zelf niet over te praten. Dan hoop je dat de ander ernaar vraagt”, vertelt Tuithof. “Het is prettig als mensen vragen stellen. Ze mogen vragen wat ze willen, ik kan bepalen of ik daar wel of geen antwoord op geef. Hoe fijner de reacties die je terugkrijgt, hoe makkelijker het wordt om erover te praten.”

      Per telefoon steunen
      Bestuursvoorzitter Jansen van Slachtofferhulp onderkent dat de beperkingen door corona het momenteel moeilijker maken de ander te steunen. “De afstanden zijn groter, de sociale eenheden kleiner. Het zien van familie en vrienden is lastiger geworden. Slachtoffers kunnen daardoor minder vaak hun hart luchten. Maar je kunt de ander ook per telefoon steunen. Als je maar alert bent op stress-signalen en vragen stelt waarmee je verder kunt komen.”

      Naast het platform voor de sociale omgeving, lanceert Slachtofferhulp een platform voor professionals rondom het slachtoffer, zoals leraren, zorgmedewerkers en sportdocenten.

      Bron: nos.nl

      #258786
      Mark
      Moderator

        SANDRA’S DOCHTER WERD VERKRACHT: ‘MIJN WERELD STOND STIL’

        Uit cijfers van Amnesty International blijkt dat in Nederland één op de vijf vrouwen zegt dat er ooit iemand zonder toestemming haar lichaam binnendrong. Het overkwam ook Sandra’s veertienjarige dochter.

        De traumatische gebeurtenis vond tweeëneenhalf jaar geleden plaats. Sandra wil haar verhaal delen, om zo aandacht te vragen voor dit maatschappelijke probleem.

        LOVERBOY
        “Mijn dochter ging bij een vriendin logeren die in een loverboy-circuit bleek te zitten. Die avond gingen ze bij verschillende mensen langs. Een jongen vroeg mijn dochter of ze bij hem wilde komen zitten. Ze had door dat wat er om haar heen gebeurde niet in de haak was, maar hij gaf haar een veilig gevoel.”

        Maar wat een gezellige logeerpartij met een vriendin had moeten zijn, eindigde in een nachtmerrie. “Hij gaf haar de keuze: ‘Of je pijpt me of ik verkracht je’. Ze was nog maagd en ik had haar geleerd dat sex iets moois is, wat je alleen hebt als je daaraan toe bent.”

        MISBRUIKT EN VERKRACHT
        De jongen, later bleek dat hij achttien was, misbruikte en verkrachtte haar. “Ze heeft zich verzet en hem weggeduwd, maar uiteindelijk bevroor ze. Wat er toen gebeurd is, weet ze niet precies. Ze werd als het ware wakker en dacht: ‘Shit, wat is er gebeurd?’. Haar broek was naar beneden en ze zag bloed.”

        Haar dochter maakt zich zo snel mogelijk uit de voeten en neemt haar tante in vertrouwen. Samen vertellen ze haar moeder over de traumatische gebeurtenis.

        FOUTE FILM
        “Mijn wereld stond stil. Alsof je in een foute film belandt. Dit raakt je als moeder ten diepste. Ik zag hoe vies ze zich voelde. Ik ben hulpverlener en wist dat ze inhoudelijk niet meteen alles tegen mij uit de doeken moesten doen. Anders zou de politie misschien zeggen dat ze bepaalde dingen van mij had moeten zeggen. Ik heb haar vastgehouden en we hebben samen de politie gebeld.”

        De politie was binnen twintig minuten ter plaatse. Mijn dochter ging in gesprek met de zedenpolitie. Daar mochten wij niet bij zijn, maar de vragen die ze stelden vond ik schokkend. Wat had ze aan gehad? Een shirt, een blouse, een broek, een rok? Had ze haar haar los en droeg ze make-up? Alsof ze het aan zichzelf te danken had.”

        FORENSISCH ONDERZOEK
        Een forensisch onderzoek volgt. “Ze vond het vreselijk gênant. De zedenpolitie wilde dat ze aangaf wat hij met haar had gedaan. Ze moest het aanwijzen, maar ook verwoorden. Van top tot teen werd ze gefotografeerd. Benen wijd, billen wijd. Ze kreeg een morning after pil, hiv-medicatie en soa-controles.”

        Van januari tot oktober 2019 stapten in totaal 1224 mensen naar de politie vanwege verkrachting. Daarvan leidden 499 zaken tot een aangifte. 172 zaken leidden tot een rechtszaak en slechts 102 zaken leidden tot een veroordeling, zo is te lezen op de website van Amnesty International. “De politie schrikt in gesprekken enorm af waardoor veel slachtoffers van dit traject afzien.”

        THERAPIE
        De rechtszaak van Sandra’s dochter had niet de gewenste uitkomst. De rechter sprak de man vrij omdat er – ondanks de blauwe blekken en inwendige bloedingen – niet genoeg bewijs was van dwang. Het OM nam hier geen genoegen mee en ging in hoger beroep. Die zaak loopt nog.

        Haar dochter heeft het ondertussen zwaar. “Ze is gediagnosticeerd met PTSS, heeft paniekaanvallen en nachtmerries. Regelmatig dissocieert ze. Hiervoor heeft ze therapie gehad. Binnenkort gaat ze een intens traject in van exposure-therapie, EMDR en PMT. Ze heeft het er moeilijk mee, maar wil het graag aanpakken.”

        AMNESTY INTERNATIONAL
        Sandra is inmiddels actief als activist voor Amnesty International en maakt zich hard voor de Let’s Talk about YES-campagne, waarmee wordt gestreden voor verandering van de verkrachtingswet en betere bescherming van verkrachtingsslachtoffers.

        “Het verjaren van dit soort zaken moet worden afgeschaft. Veel slachtoffers schamen zich en stappen daarom niet meteen naar de politie. Daarnaast moet worden vastgelegd dat sex tegen je wil altijd verkrachting is. Niet alleen als er geweld in het spel is.”

        SLACHTOFFERBESCHERMING
        Nu is het volgens de wet zo dat er bewijs moet zijn van dwang. Terwijl zeventig procent van de slachtoffers bevriest, een natuurlijk overlevingsmechanisme. In plaats van dat een slachtoffer zou moeten bewijzen dat hij of zij zich heeft verzet tegen de sex, zou de vermeende dader moeten bewijzen dat hij of zij er alles aan heeft gedaan om zeker te weten dat de ander ook sex wilde.

        “In plaats van ‘nee’ moet de dader ‘ja’ te horen krijgen. Daarmee voorkom je waarschijnlijk geen verkrachtingen, maar daarmee verstevig je de positie van het slachtoffer.”

        Bron: linda.nl

        #258868
        Luka
        Moderator

          Interview: wat te doen bij seksueel geweld?

          Iva Bicanic geeft antwoord op vijf belangrijke vragen

          Lhbtq-jongeren zijn wereldwijd vaker slachtoffer van seksueel geweld dan hetero jongeren. In een interview legt Iva Bicanic, landelijk coördinator van het Centrum Seksueel Geweld uit hoe je hulp kunt zoeken of kunt bieden wanneer iemand over de grens is gegaan. “Geef iemand zelf de regie en leg keuzes voor.”

          Iva Bicanic is initiatiefnemer en landelijk coördinator van het Centrum Seksueel Geweld. Ze is klinisch psycholoog, gepromoveerd onderzoeker, EMDR-therapeut en hoofd van het Landelijk Psychotraumacentrum UMC Utrecht. Ze studeerde bewegingswetenschappen en psychologie. In 2014 promoveerde ze op het onderwerp verkrachting. Ze geeft antwoord op vijf belangrijke vragen die spelen op het gebied van seksueel geweld.

          Hoe vaak komt seksueel geweld voor onder lhbtq-jongeren?
          “Lhbtq-jongeren zijn wereldwijd vaker slachtoffer van seksueel geweld dan heteroseksuele jongeren. Uit onderzoek van Nikkelen et al., (2019) blijkt dat ongeveer de helft van de biseksuele vrouwen seksueel geweld heeft meegemaakt. Bij lesbische vrouwen is dit 27 procent, bij hetero vrouwen 21 procent. Van de hetero mannen zegt 5 procent minimaal een negatieve seksuele ervaring te hebben gehad, van de biseksuele en homoseksuele mannen is dit 25 procent.”

          Wat kun je doen als je weet dat een vriend of vriendin slachtoffer is van seksueel geweld?
          “Het is vooral belangrijk dat je luistert. Blijf kalm, luister echt en laat weten dat je er voor diegene bent. Niet alleen vandaag, maar ook morgen en overmorgen. Een eerste reactie kan zijn: ‘Wat dapper dat je dit deelt. Bedankt voor je vertrouwen. Wat verdrietig dat dit je is overkomen, wat zal je je eenzaam hebben gevoeld. Dit had nooit mogen gebeuren. Hij moet zich schamen, niet jij’.”

          Doe niet aan victim blaming, bijvoorbeeld door beschuldigende opmerkingen te maken

          “Ook als je niet weet hoe je moet reageren als een vriend of vriendin jou in vertrouwen neemt, kun je dat aangeven. Durf dan ook te vragen hoe je iemand kunt helpen: ‘Sorry ik weet even niet wat ik moest zeggen, maar ik wil er voor je zijn. Wat kan ik voor je doen of betekenen? Hoe kan ik je helpen? ‘ Dat is beter dan het onderwerp vermijden, omdat je niet weet wat je moet zeggen.

          Doe niet aan victim blaming. Bijvoorbeeld door beschuldigende opmerkingen te maken of vragen te stellen, zoals ‘Nou dat had je toch wel moeten weten?’, ‘Waarom ben je dan niet weggegaan?’ of ‘Waarom had je dan ook zoveel gedronken’. Daarmee leg je de schuld (onbewust) bij het slachtoffer neer. En geef je het slachtoffer het gevoel dat hij of zij niet gehoord of geloofd wordt. Terwijl diegene zelf vaak al met veel schuld- en schaamtegevoelens kampt.”

          Waarom is het van belang om zo snel mogelijk hulp te zoeken na seksueel geweld?
          “In de eerste zeven dagen zijn er op medisch, psychologisch en forensisch gebied belangrijke mogelijkheden. Je kunt biologische sporen van de verdachte veilig stellen, een zwangerschap voorkomen, een soa of HIV-besmetting uitsluiten of behandelen. Ook verklein je de kans op een posttraumatische stressstoornis als je snel psychische hulp krijgt. Maar weet dat het nooit te laat is om hulp te zoeken. Dus ook al was het misbruik 10 jaar geleden, zoek dan nog steeds hulp.”

          Ook al was het misbruik 10 jaar geleden, zoek dan nog steeds hulp

          Op welke verschillende manieren kan hulp worden aangeboden?
          “Professionele hulp is er in verschillende vormen. Je kunt bijvoorbeeld medische hulp krijgen van een arts, omdat je pijn hebt of spanning in je lichaam. Het kan ook dat je ernstige psychische klachten hebt ontwikkeld door het misbruik. Bijvoorbeeld een depressie, verslaving, eetstoornis of dat je jezelf pijn doet. Dan is traumabehandeling mogelijk.

          Misschien heb je problemen in je relatie, waardoor je hulp van een seksuoloog nodig hebt. Of heb je hulp nodig met je zelfbeeld, omdat je zo negatief over jezelf denkt en steeds weer in de problemen komt. Je kunt ook ondersteuning krijgen bij het doen van aangifte of een schadevergoeding. Kijk op watkanmijhelpen.nl om te lezen wat anderen heeft geholpen en de hulp te vinden die bij jou past.”

          Je hoort nogal eens dat er lange wachtlijsten zijn, voordat het tot concrete hulp komt, of dat het geen zin heeft om aangifte te doen (jouw woord tegen het zijne). dan is er nog de schaamte-kwestie. hoe overtuig je iemand dan toch om hulp te zoeken?
          “Als jij het gevoel hebt dat iemand bij jou over de grens is gegaan – ook als het juridisch niet strafbaar is – dan nog heb jij het recht om hulp te vragen. En te krijgen. Benadruk dat iemand het verdient om zich beter te voelen of een fijn seksleven te hebben. En dat hulp hierbij kan helpen.”

          Er zijn zoveel verschillende varianten van hulp

          “Maar geef iemand zelf de regie en leg keuzes voor. Er zijn zoveel verschillende varianten van hulp. Psycho-educatie kan bijvoorbeeld ook al helpend zijn. Sommige mensen reageren tijdens het misbruik met een genitale respons, bijvoorbeeld een erectie of vochtig worden. Dat zegt niks over toestemming of opwinding.

          Maar het kan wel dat je daarvan in de war raakt of gaat twijfelen over je geaardheid. Dan is het fijn dat je meer over dit onderwerp te weten komt. En dat je kunt lezen dat je niet de enige bent, dat het een normale reactie is van je lichaam en dat er iets aan te doen is. Dat kan al een interventie zijn die kan helpen.”

          Bron: Winq.nl >>

          #258879
          Luka
          Moderator

            Hoe je omgaat met seksueel grensoverschrijdend gedrag in je vriendengroep

            “Ik zei dat ik het ongelofelijk smerig vond, dat hij alle grenzen is overgegaan en dat hij geen idee had hoeveel impact zulke dingen op meisjes kunnen hebben.”


            Illustratie door Nanna de Jong

            Als het goed is heb je je vrienden hoog zitten. Je vindt ze lief, leuk en oprecht; je bent immers niet voor niets met ze bevriend. Maar wat als je ziet dat die hoogzittende vriend een ander ongewenst op de billen tikt, intimideert of grenzen overgaat? Of als je lievelingscollega misplaatste seksgrappen maakt tegen andere collega’s? Spreek je ze erop aan, zeg je de vriendschap op, of laat je het gaan, omdat je je vriend(in) of collega niet wil kwijtraken?

            Meer dan de helft van alle vrouwen en 19 procent van de mannen hebben ooit te maken gehad met seksuele grensoverschrijding in Nederland. Grote kans dus dat je iemand kent die weleens een grens is overgegaan bij een ander. Dat geldt in ieder geval wel voor Jeroen, Larissa, Dorien en Esther. Ik vroeg ze hoe en wanneer ze aan de bel trokken, welke invloed het had op hun vriendschap en hoe ze erop terugkijken.

            Esther (27)
            Ik zit al bijna tien jaar in een hechte vriendengroep. Mijn vriendin en ik zijn de enige vrouwen. Tijdens uitgaan viel me op hoe onze vrienden zich opdrongen bij wildvreemde meiden. Ze probeerden dan lichamelijk contact te maken door heel dichtbij ze te gaan staan. Aan de ongemakkelijke lichaamshouding van die meiden zag ik dat ze dat niet wilden. Vooral één vriend had er een handje van − vaak zag ik hoe hij meisjes in een hoekje dreef tegen de muur. Hij is groot en breed en kan erg intimiderend overkomen.

            Ik heb weleens na een avond stappen tegen hem gezegd: “Heb je wel door hoe je dat aanpakt met die meisjes?” Hij wist niet waar ik het over had. Ik denk dat hij het niet doorhad door de drank, maar ook omdat dat hij niet goed kan reflecteren op zijn eigen gedrag.

            Ik ben een tijd lang niet met hem op stap geweest, omdat ik het niet leuk vond om hem elke keer in de gaten te houden. Je zou kunnen denken: waarom ben je nog met hem bevriend? Maar het is echt een toffe jongen, afgezien van zijn gedrag naar vrouwen toe.

            Twee jaar geleden heb ik écht aan de bel getrokken. Hij slaapt vaker bij vrienden van ons na het uitgaan. Soms lukte het hem niet om een meisje mee naar huis te krijgen en die vrienden hadden dan wel iemand meegenomen. Hij ging dan op de gang staan, deed hun deur vervolgens op een kier en ging zich aftrekken op hun seks. Een van die meiden, die ik via via ken, had hem dat zien doen en is helemaal geflipt. Het kwam ter sprake in onze vrienden Whatsappgroep en hij gaf toe dat hij dit vaker deed. Niemand wist hier overigens iets van, ook de andere jongens niet. Zij hebben hem daar ook op aangesproken.

            Ik ben met hem gaan praten. Ik zei dat ik het ongelofelijk smerig vond, dat hij alle grenzen is overgegaan en dat hij geen idee had hoeveel impact zulke dingen op meisjes kunnen hebben. Hij was heel stil en probeerde me te begrijpen. Maar ik merkte dat hij soms echt niet snapte dat het verkeerd was. Hij zei uiteindelijk dat hij ermee zou stoppen. Hij is na ons gesprek gaan minderen met alcohol, en gelukkig heb ik hem sindsdien niks geks meer zien doen. We zijn nog steeds goed bevriend.

            Jeroen (33)
            Ik kende mijn beste vriend al sinds de kleuterklas. We hadden dezelfde vrienden en vriendinnen. Ik was begin twintig toen ik voor het eerst hoorde dat hij meisjes intimideerde en aanrandde. Een vriendin vertelde dat hij op een feestje een deur had geblokkeerd en zei: “Je moet me eerst pijpen voordat je weg mag”. Een andere vriendin vertelde dat ze naast hem sliep op een huisfeestje, en dat hij haar aan het vingeren was toen ze wakker werd. Nog een andere vriendin had hij op een opdringerige manier meermaals geprobeerd te zoenen.

            Toen ik dit hoorde, dacht ik: ik hoef jouw kop nooit meer te zien, de vriendschap is klaar. Ik had geen behoefte hem te confronteren − ik vond dat hij dat niet verdiende. Dan had hij waarschijnlijk ‘sorry’ gezegd en daar heb ik niks aan. Ik heb hem nooit meer gezien, en ik nam niet op als hij belde. Als hij appte stuurde ik weleens terug dat het niet chill was om bij hem in de buurt te zijn. Hij deed alsof-ie niet begreep waarom ik geen contact met hem wilde, en dat maakte me nog bozer. Inmiddels ging alles wat hij had gedaan rond in de vriendengroep, dus hij wist heus wel dat-ie fout zat. Zeven jaar later heeft hij naar een van m’n vriendinnen gestuurd: “Sorry, ik weet dat ik me vroeger raar heb gedragen”. Ik dacht: hoe kan het dat je zeven jaar nodig hebt voor zo weinig reflectie?

            Ik zie hem nog weleens op Insta voorbijkomen. Dat stemt me soms verdrietig; ik ben een vriend kwijt met wie ik een groot gedeeld verleden heb. Maar ik wil geen vrienden zijn met iemand die zijn fysieke macht misbruikt, vooral niet bij de mensen waarvan ik houd. Ik had mezelf een verschrikkelijk slecht mens gevonden als ik niet voor ze was opgekomen.

            In vriendschappen kan je over veel dingen praten. Bijvoorbeeld als iemand jou altijd laat betalen, of als jij meer in de vriendschap investeert dan je vriend. Maar dit soort gedrag? Dat zorgt wat mij betreft voor een onherstelbare vertrouwensbreuk.

            Dorien (26)
            Ik werk bij een grote tech-organisatie waar iedereen met elkaar bevriend is. We zijn een jong team en voor het coronavirus gingen we regelmatig met elkaar op stap. Op zo’n avond heeft een mannelijke collega een vrouwelijke collega aangerand. Ik was met allebei heel goed bevriend.

            De volgende ochtend stond ze huilend bij mij op de stoep. Die nacht had ze haar trein gemist en daarom bleef ze bij hem slapen. Hij heeft haar aangerand. Mijn eerste reactie – dat zei ik niet tegen haar – was dat ik het bijna niet durfde te geloven. Ik kende hem goed, en had een hoge pet van hem op: als collega, professional, en vriend. Iedereen was gek op hem. Even later besefte ik dat het haar niks zou opleveren om erover te liegen. Bovendien: ik wil ook serieus genomen worden als ik aanklop bij een vriendin met zo’n verhaal.

            We hebben veel gesproken over wat ze kon doen. Zij twijfelde enorm of ze aangifte moest doen en of ze dit moest vertellen op werk. In zo’n corporate omgeving aangifte doen, waar mensen bevriend zijn, is niet makkelijk. Het was immers op een vrijdagavond na werktijd, maar wel met collega’s.

            Ik moest me inhouden om hem niet boos op te bellen, maar zij wilde dat niet. Omdat ik me zorgen over haar maakte, heb ik de vertrouwenspersoon van werk gebeld. Het was fijn om advies te vragen. Ik vroeg wat mijn opties waren als zij geen aangifte zou durven doen. Het advies was haar aanmoedigen om door te gaan met de melding. Dat heeft ze gedaan. Er is een onderzoek gestart en hij is twee weken daarna ontslagen. Mijn firma heeft heel goed en snel gehandeld en haar uiterst serieus genomen.

            Ik heb hem op alle sociale media geblokkeerd en nooit meer gesproken. Uit loyaliteit naar mijn vriendin toe wilde ik hem niet meer in mijn leven. Als ik hem zou tegenkomen, zou ik hem negeren. Het is niet toegelicht aan het team waarom hij is ontslagen. Dat mocht officieel niet. Er zijn collega’s die niet begrijpen waarom hij wegging. Ze prijzen hem nog altijd de hemel in.

            Hij is niet per se een slecht persoon, maar heeft door te veel drank iets toegeëigend waar hij geen recht op had. De situatie is zonde voor hem, maar hij heeft het toch echt zelf aangericht. Ik vond het weleens moeilijk dat ik een vriend ben kwijtgeraakt, maar ik wil niet met iemand bevriend zijn die mijn vriendinnen zoiets aandoet.

            De situatie was lastig omdat het twee gemeenschappelijke vrienden waren. Blijkbaar kan je een vriend toch minder goed kennen dan je denkt. Ik moest leunen op mijn eigen morele kompas: wat is het juiste om te doen? Ik voelde sterk dat ik ook had gewild dat vriendinnen voor mij zouden opkomen als iemand mijn grenzen over zou gaan. Dat gevoel woog het zwaarst. Mijn vriendin heeft zich gesteund gevoeld. Hoe ik heb gehandeld, zou ik zo weer doen.

            Larissa (20)
            In november 2018 ben ik op een feestje aangerand door de beste vriend van mijn vriend, die inmiddels ook een vriend van mij was. Ik durfde het niet tegen mijn vriend te vertellen omdat ik bang was om hun vriendschap kapot te maken.

            Na een jaar vertelde ik het aan mijn schoonzusje. Ze zei dat hij iets soortgelijks bij haar en haar beste vriendin had gedaan. Ik was woest toen ik dat hoorde. Zij hadden niet zoveel last van de nasleep als ik, maar hadden het wel als grensoverschrijdend ervaren. Een van hen zei “dat hij gewoon zo is”. Toen dacht ik: ik moet er iets van zeggen, anders blijft hij doorgaan. Mijn schoonzusje en haar vriendin waren jonger dan ik. Ik voelde een beschermende rol naar ze toe.

            Overigens borrelde het al langer om met hem te praten over zijn gedrag: ik zag hoe dronken hij vaak werd en grensoverschrijdende opmerkingen over vrouwen maakte. Hij zei vaak dingen als: “Dat sletje zou ik wel doen”.

            Ik appte hem dat zijn gedrag niet door de beugel kon, dat ik wist over de andere meisjes en hoe ik me voelde over wat er was gebeurd. Hij reageerde dat hij “het vervelend vond dat ik het zo had ervaren, maar dat het volgens hem niet was gebeurd”. Hij belde, en vroeg of hij kon langskomen om het erover te hebben, maar daar zat ik beslist niet op te wachten. Ik wist dat hij geen berouw zou tonen. Tijdens het bellen zei hij dat hij gewoon te veel had gedronken en dat het niet op die manier was gebeurd.

            Daarna heeft hij me geblokkeerd. Mijn vriend was heel boos − zij hebben inmiddels ook geen contact meer. Ook al heeft hij het niet erkend, toch voelt het goed dat ik voor mezelf en de andere meisjes ben opgekomen.

            Bron: Vice >>

            #259396
            Luka
            Moderator

              ZÓ STEUN JE ALS PARTNER, FAMILIE OF VRIEND EEN SLACHTOFFER VAN SEKSUEEL GEWELD

              Als slachtoffer van seksueel geweld kun je veel steun halen uit hulp en support van je omgeving. Maar hoe zorg je ervoor dat je die steun als naaste zo goed mogelijk biedt?

              Psycholoog Gülsüm Öztürk (42), die binnenkort haar eigen praktijk genaamd Gül Psychology opent in Utrecht, geeft je de tools om er écht voor een slachtoffer van seksueel geweld te kunnen zijn.

              LUISTEREN MET AANDACHT
              Belangrijk is om te luisteren met aandacht. Ontdek samen wat iemands behoeftes en grenzen zijn. De grenzen van een slachtoffer van seksueel geweld zijn overschreden, dus het is nodig om hier rekening mee te houden. Het werkt goed om open vragen te stellen zoals ‘waar heb je behoefte aan?’ of ‘wat heb je op dit moment nodig?’. Vul niet teveel in, maar tune in op wat deze persoon nodig heeft.

              LET OP SIGNALEN
              Het is super belangrijk om bewust te zijn van bepaalde signalen. Plotselinge stemmingswisselingen, prikkelbaar zijn, zich terugtrekken, angst voor plekken of situaties ontwikkelen, slechter slapen en flashbacks zijn signalen van een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Wanneer je dit soort signalen opmerkt, vertel dan dat je je zorgen maakt, maar houd ten alle tijden iemands grenzen in je achterhoofd. Bijvoorbeeld door te zeggen: ‘dit is wat ik merk en zie, ik maak me daar zorgen om’.

              Mocht iemand geen hulp willen, dan moet je dat accepteren en respecteren. Wat je wel kan doen is aangeven dat je er voor iemand bent én blijft, mocht diegene er op den duur toch voor open staan. Ook kan het helpen om samen te bespreken wat hulp kan opleveren.

              PARTNER
              Wanneer je partner slachtoffer is geworden van seksueel geweld is het van belang om goed te communiceren over wat wel en niet prettig is op het gebied van sex. Maak dat bespreekbaar met elkaar en respecteer iemands grenzen. Geduld hebben is belangrijk, het kan tijd kosten voordat een slachtoffer zich veilig voelt binnen een relatie.

              ONDERZOEKEN
              Onderzoek samen wat er nodig is. Denk hierbij aan praktische hulp, juridische hulp of psychologische hulp. Probeer écht mee te kijken en denken met het slachtoffer.

              SECUNDAIR TRAUMA
              Als naaste is het belangrijk om je zelf niet te vergeten, want ook voor jou kan het heftig zijn. Soms is het fijn om de situatie (in overleg met het slachtoffer) met iemand uit je omgeving te spreken. Je voelt je machteloos, boos, en kan het nergens kwijt omdat je je loyaal voelt. Probeer je eigen grenzen aan te geven en kijk waar jij behoefte hebt, je kan in dergelijke situaties secundair getraumatiseerd worden.

              CENTRUM SEKSUEEL GEWELD
              Als naaste heb je niet de waarheid in pacht, dus is het in sommige gevallen fijn om centrum seksueel geweld in te schakelen. Zij adviseren om zo snel mogelijk in actie te komen. Door bijvoorbeeld sporen op te zoeken en aangifte te doen. Des te sneller je erbij bent, hoe beter je kunt herstellen. Je kunt bellen naar 0800-0188 en er is ook een mogelijkheid om te chatten, beide opties zijn gratis en anoniem.

              Bron: Linda >>

              #259410
              Mark
              Moderator

                De dochter (10) van Jan werd misbruikt door een kinderlokker: ‘Ze liep vier weken met dat geheim’


                Het begint vaak met een ogenschijnlijk onschuldige vraag… © Gezienus Bruining

                Ga nooit met vreemde mensen mee: daar waarschuwt elke ouder zijn kind voor. Maar wat doe je als ze wél bij een onbekende in de auto stappen en worden misbruikt? Het overkwam de dochter van Jan. ,,Het is geen schande, je mag erover praten.”

                Een zonnige dag, voorjaar 2020. Lisa, dan tien jaar, belt met de vader van een vriendinnetje aan bij haar ouderlijk huis in Zwolle. Haar moeder doet open. ,,Lisa wil jullie iets vertellen”, zegt de man tegen haar. Met die vijf woorden verandert het leven van de familie drastisch.

                Ze neemt Lisa mee naar de bank in de woonkamer. Het meisje vertelt over wat haar een paar weken eerder overkwam. Dat ze bij een meneer in de auto stapte, voor een lift naar huis. Dat hij haar meenam naar een stil plekje achter een school. Dat hij haar vroeg aan hem te zitten. Ze zei nee, maar hij dwong haar met zijn woorden.

                Ik haal haar bijna altijd op van sporten. Maar die dag was ik aan het klussen
                Jan, vader van Lisa

                Even later wandelt Lisa’s moeder ontdaan de werkkamer van vader Jan binnen. ,,Lisa is misbruikt”, vertelt ze geëmotioneerd. Niet alleen Lisa’s leven, ook dat van haar ouders, broer en zusje staat even stil. Hoe verder? Hun basisgevoel van veiligheid is in één klap weg.

                Niks gemerkt
                Medio maart 2020 worden Zwolle en Apeldoorn opgeschrikt door een man die meisjes van rond de 10 jaar zou lastigvallen. Met woorden als ‘wil je een lift’, ‘wil je geld’, ‘wil je een snoepje’ en ‘wil je mijn piemel zien voor 50 euro’ probeerde hij ze zijn auto in te lokken. Hoewel de politie de dader uiteindelijk pakt, maakt hij verschillende slachtoffers. Onder wie Lisa.

                Jan zit, ruim een jaar later, kalm aan de houten keukentafel in zijn huis. Voor hem staat een dampend kopje pas gezette koffie, zijn handen liggen in elkaar gevouwen op het tafelblad. ,,Ik haal haar bijna altijd op van sporten. Maar die dag was ik aan het klussen. Ik vroeg of ze het een keertje zelf kon. Dat lukte wel, dacht ze.”

                Vier weken lang liep ze met een geheim rond, ik denk dat ze het wilde wegstoppen. Of dat ze ons niet van slag wilde maken
                Jan, vader van Lisa

                Hij is even stil. ,,’s Middags kwam ze thuis, we hebben niks aan haar gemerkt. Ze begroette me en liep het huis in. Vier weken lang liep ze met een geheim rond.” Hij schraapt zijn keel. ,,Ik denk dat ze het wilde wegstoppen. Of dat ze ons niet van slag wilde maken.”

                Hij ademt diep in. ,,Je vertelt altijd aan je kinderen dat ze niet met vreemden mogen meegaan. Die waarschuwing is zo fel, maar wat gebeurt er als je wel instapt? Soms heeft iemand te veel macht. Durf je geen nee te zeggen. We moeten onze kinderen vertellen dat het soms overmacht kan zijn. Dat is geen schande, dat kan gebeuren. Je mag erover praten.”

                De rechtszaak van kinderlokker Tim van E.
                De man die Lisa seksueel misbruikte en verschillende andere meisjes aansprak, wordt op 19 april 2020 opgepakt. Tijdens de inhoudelijke zitting stelt Tim van E. ‘uit verveling’ jonge meisjes te benaderen, nadat hij werkloos thuis komt te zitten vanwege corona. Lisa’s moeder spreekt Van E. geëmotioneerd toe. ,,Je hebt je op een walgelijke manier aan haar opgedrongen en zo het vertrouwen van haar in de mens kapotgemaakt”, zegt ze. De verdachte ontkent dat hij Lisa heeft misbruikt.

                Van E. wordt veroordeeld tot 9 maanden celstraf, waarvan 6 voorwaardelijk. Het knaagt dat hij niet heeft bekend, vertelt Jan. ,,Het enige wat ik wil, is erkenning. Die gaf hij niet. Soms heb ik de neiging hem te schrijven: waarom heb je nooit bekend? Ik wil het verhaal afmaken, rondbreien in mijn hoofd. Maar het blijft kortsluiting. Ik denk wel eens: hadden ze het dan mis, was er nóg een kinderlokker actief? Het kan bijna niet. Toch ga je dat denken.”

                Slachtofferadvocaat Maartje Schaap, die Lisa’s ouders bijstond in de zaak, ziet vaak dat slachtoffers het liefst een bekentenis willen. ,,Liever nog dan dat de dader achter de tralies verdwijnt. Dan kunnen ze het verhaal afsluiten en verdergaan.” Jan: ,,Hij is geen monster, hij doet tegen zijn wil in slechte dingen. Maar ik wil wel van hem horen dát hij het heeft gedaan.”

                Van de kinderen die seksueel worden misbruikt, wordt ‘slechts’ 15 procent misbruikt door een onbekende. De rest wordt juist misbruikt door iemand die ze wél kennen, blijkt uit cijfers van het Centrum Seksueel Geweld (CSG), dat professionele hulp biedt aan slachtoffers van seksueel misbruik.

                Dat ziet ook Lidewijde van Lier, adviseur zeden bij de nationale politie. Al is volgens Van Lier het aantal kinderen dat door een totaal onbekende op straat wordt benaderd en misbruikt nog veel lager dan die 15 procent. ,,Gelukkig komt dat erg weinig voor. Wel zien we dat kinderen vaker via sociale media worden benaderd en slachtoffer worden van een online-kinderlokker.”

                Acute stressreactie
                Het gebeurt regelmatig dat kinderen seksueel misbruik niet onmiddellijk met hun ouders delen, vertelt Iva Bicanic, klinisch psycholoog en hoofd van het CSG. ,,Ze zijn zich er soms van bewust hoeveel stress zo’n gebeurtenis teweeg kan brengen in een gezin, zijn bang gemaakt door de pleger of willen het vergeten. Elk kind reageert anders. Wat ik wil benadrukken: het is niet de schuld van de ouders dat kinderen het niet vertellen.”

                Kinderen vertonen in de eerste paar weken na de gebeurtenis vaak acute stressreacties. Bicanic: ,,Ze slapen slecht, zijn prikkelbaar, kunnen zich niet concentreren, eten gaat moeizaam. Na verloop van tijd moet dat zich wel weer herstellen.”

                Ze zat in de tuin, in de boomhut. Vertelde dat er dingen waren gebeurd die ze niet wilde
                Jan, vader van Lisa

                Jan merkt dat Lisa de eerste paar weken na het voorval sneller geïrriteerd was. ,,En ze was meer in zichzelf gekeerd. Maar dat is achteraf. We dachten dat het door corona was: we zaten net in de lockdown, alles ging dicht. Ook dat doet wat met een kind.”

                Confronterend
                Lisa vertelt haar verhaal uiteindelijk aan de zus van een vriendinnetje, wanneer ze daar aan het spelen is. ,,En zij vertelde het gelijk aan haar ouders, die direct onze kant opkwamen.” Nadat zijn vrouw aangeslagen zijn kantoor binnenkomt, haast Jan zich richting zijn dochter. Hij slaakt een diepe zucht. ,,Ze zat in de tuin, in de boomhut. Vertelde dat er dingen waren gebeurd die ze niet wilde.” Hij laat een stilte vallen. ,,Het was bizar te beseffen dat dat kan gebeuren. In nog geen twintig minuten tijd, op een drukke zaterdagmiddag.”

                Zijn stem wordt schor. ,,Ik had gehoopt dat ik haar veilig door haar jeugd kon begeleiden en dat is niet gelukt. Ze heeft iets heftigs moeten meemaken en dat is confronterend.”

                Rust bewaren en niet pushen
                Hoewel het enorm heftig is als je kind vertelt seksueel misbruikt te zijn, benadrukt Bicanic dat het belangrijk is dat ouders rust bewaren. ,,Dat is héél moeilijk, maar wel wenselijk. Kinderen schrikken als ouders gestrest en geëmotioneerd reageren. Voor een kind ligt de lading van seks nog niet op zo’n ervaring, die snapt nog niet wat zo’n gebeurtenis betekent.”

                Ook onderstreept de klinisch psycholoog dat ouders hun kind niet constant moeten pushen om te vertellen wát er precies is gebeurd. ,,Ouders willen er vaak met hun kind over praten. Maar een jong kind wil dat niet, wil niet dat ouders de hele tijd verdrietig of gespannen raken als ze erover vertellen.”

                De kinderverhoorkamer
                De ouders van Lisa doen onmiddellijk aangifte bij de politie, nadat hun dochter vertelt over het misbruik in de auto. Lisa wordt verhoord in de speciale kinderverhoorkamer in Nijverdal. ,,Daar kwam veel uit. Ze is daar heel fijn begeleid.”

                Hoe werkt dat? Zedenspecialist Lidewijde van Lier: ,,De zedenrechercheur verzamelt de nodige informatie. We gaan met de ouders in gesprek: welke uitspraken heeft het kind gedaan? Als het kind ouder dan 4 en jonger dan 12 is, kunnen we in een speciaal studioverhoor voor kinderen meer informatie krijgen. Maar dat doen we alleen als het kind het zelf ook wil.”

                Als zo’n studioverhoor plaatsvindt, krijgen de ouders in de tussentijd de vraag het kind niet te ondervragen over het gebeurde. Van Lier: ,,Een bijna onmogelijke taak, maar de kans dat het kind onbedoeld wordt beïnvloed, is groot. Dat kan weer beïnvloeden wat het kind vertelt in het verhoor. We willen ze het verhaal zo zuiver mogelijk laten vertellen.”

                De speciale verhoorders stellen het kind eerst op het gemak, doen vaak eerst even een spelletje of een puzzel en praten daarna met het kind over wat er is gebeurd. ,,Als het kind aangeeft niet te willen praten, houdt het op.” Wil het kind wel praten, dan neemt de verhoorder een open houding aan: ,,Wat het kind spontaan vertelt, is meestal de betrouwbaarste informatie. We stellen heel open vragen, zo min mogelijk suggestief.”

                Jan neemt een slokje koffie. ,,Lisa vertelt wat ze wil vertellen. We willen niet te veel peuteren, het niet te veel oprakelen. Maar ik had wel behoefte het mee te beleven.” Daarom gaat Jan zelf op zoek naar antwoorden: wat is er die bewuste zaterdagmiddag precies gebeurd? Hij belt met de patatzaak in de buurt, waar Lisa met de man langsreed. Hij zoekt op plekken waar camera’s hangen, om zo de dader te achterhalen.

                Want de man is op dat moment nog niet opgepakt. ,,We lazen in de krant dat er een kinderlokker in de buurt actief was. Ik wilde het zó graag delen, benadrukken dat mensen moesten oppassen, omdat onze dochter er al slachtoffer van werd. Maar dan weet iedereen het. Dat is precies wat we willen voorkomen.”

                Alleen fietsen
                Want Lisa moet in de eerste plaats Lisa zijn, in plaats van ‘dat meisje dat is misbruikt’. Daarom zijn de namen van Jan en Lisa in dit artikel ook gefingeerd. ,,We willen graag dat Lisa eigenaar blijft van het verhaal, dat zij kan bepalen hoeveel anderen het weten. Dat is heel lastig. Soms raken we de controle over het verhaal even kwijt.”

                We zien een meisje met veerkracht. Ze fietste laatst voor het eerst weer alleen van school naar huis. Alweer een overwin­ning
                Jan, vader van Lisa

                Zoals laatst, als Lisa met een groepje meiden naar huis fietst. Het laatste stukje moet ze alleen. ,,Ga je alleen naar huis fietsen?”, vraagt een vriendin verbaasd. Lisa slaat dicht en moet huilen. Daarom vertelt haar vriendin aan de andere meisjes wat Lisa is overkomen. Jan: ,,Gelukkig konden we het snel oplossen: we zijn met die meiden gaan praten en daardoor werd het verhaal weer gesloten. Maar het zorgt wel voor spanning. Bij Lisa en bij ons.”

                Jan ziet in zijn dochter geen ‘zielig vogeltje’, ondanks het gebeurde. ,,We zien een meisje met veerkracht. Dingen groeien langzaam weer. Ze fietste laatst voor het eerst weer alleen van school naar huis. Alweer een overwinning. Het is allemaal op haar aangeven. Af en toe polsen we voorzichtig even waar ze zich goed bij voelt.”

                Volgens Bicanic is het belangrijk de kinderen niet te erg te beschermen, hoewel ze zich na seksueel misbruik onveilig kunnen voelen. ,,Je moet doen wat je vroeger ook deed. Het normale leven oppakken, hoe moeilijk ook. Laten ervaren dat er ook mooie dingen zijn, op onderzoek laten gaan. Best lastig, je kind loslaten in de wereld. Maar anders blijft hij of zij angstig.”

                Eerste vriendje
                Volgens de psycholoog speelt in de achterhoofden van ouders vaak nog lang mee dat het misbruik op latere leeftijd een rol kan spelen. ,,Ze denken: misschien dat het weer opkomt als ze puber of moeder is. Je wil dat het onderwerp bespreekbaar blijft, maar ook weer niet teveel. Dat is zoeken.”

                Jan tekent rondjes op een wit papiertje dat voor hem ligt. ,,Voor zover we weten, speelt het op dit moment geen rol meer. Maar misschien schiet het nog wel eens door haar hoofd. En je weet het niet hè, als Lisa straks haar eerste vriendje of vriendinnetje krijgt. Het kan dan weer opkomen. Daar peins je wel over.”

                Hij kijkt op. Glimlacht. ,,Maar als ik haar nu zie, zie ik mijn dromerige dochter weer, net als vroeger. Ze maakt weer plezier, durft weer stukjes alleen te fietsen. Het is stapje voor stapje.”

                EMDR-therapie
                Volgens klinisch psycholoog Iva Bicanic lopen kinderen na seksueel misbruik ‘een relatief groot risico’ op posttraumatische stressstoornis (PTSS). ,,Vooral als ze heel erg bang zijn geweest, bijvoorbeeld als ze het gevoel hadden écht niet weg te kunnen. Ook bepalend is hoe het met het kind ging voordat dit gebeurde en hoe de omgeving reageert op het verhaal.”

                Blijft het kind last houden van wat er is gebeurd, dan kan het baat hebben bij traumabehandeling bij de GGZ. ,,Sommige kinderen hebben nog beelden in hun hoofd van wat er is gebeurd, wat had kunnen gebeuren. Dat is goed te behandelen met de EMDR-therapie.” Lisa kreeg ook EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) vertelt haar vader. ,,Dat heeft enorm geholpen.”

                Bij die therapie wordt de cliënt gevraagd zich de gebeurtenis opnieuw voor de geest te halen, maar ondertussen wordt een ‘afleidende stimulus’ ingezet. Denk aan de hand van de therapeut, die heen en weer gaat. Of geluiden door een koptelefoon. De therapeut vraagt de cliënt wat er naar boven komt. Door de sessie te herhalen, kan de herinnering langzamerhand kracht en emotionele lading verliezen.

                Bron: ad.nl

                #259500
                Mark
                Moderator

                  SEKSUEEL MISBRUIK KAN ELK KIND OVERKOMEN: ‘KINDEREN LATEN VAAK NIETS MERKEN’

                  Wat doe je als je kind onthult dat hij of zij slachtoffer is van seksueel misbruik? Het allerbelangrijkste – en allermoeilijkste – is om de kalmte bewaren, zegt directeur-bestuurder van het landelijk Centrum Seksueel Geweld, Iva Bicanic.

                  De klinisch psycholoog behandelt kinderen en ouders en noemt seksueel misbruik een epidemie. Want het gebeurt in elke stad, in elke wijk en sinds een paar jaar ook online.

                  NIETS GEMERKT VAN SEKSUEEL MISBRUIK
                  Iedere ouder die denkt: mij overkomt dat niet, ik heb mijn kind goed voorgelicht, think again. Het kan elk kind overkomen. Bicanic: “Ook in hechte gezinnen waar men praat over grenzen aangeven, kan het gebeuren dat een kind jarenlang wordt misbruikt door iemand zeer nabij. Zonder dat het kind ooit duidelijke signalen afgeeft.”

                  Samen met advocaat Richard Korver, die zij beroepsmatig regelmatig tegenkwam, besluit ze het boek Dicht bij huis – hoe steun je een kind na seksueel misbruik? te schrijven. Om handvatten te bieden aan gezinnen die dit is overkomen.

                  De meest prangende vraag bij ouders na misbruik, is waarom zij niets merkten. Bicanic: “Vooral na langdurig misbruik. Daar ga je zo niet vanuit. Meestal is het ook een bekende, wel bij 85 procent. Iemand die jij vertrouwde, heeft aan je kind gezeten, er seksuele dingen meegedaan en jouw kind vertelde er niets over. Ook al heb je altijd gezegd: ‘Wat er ook gebeurt, je kunt bij ons terecht en je kunt ons alles vertellen.’ Zie daar als ouders maar eens chocola van te maken.”

                  MACHTELOOSHEID
                  Ouders worstelen ieder op hun eigen manier. Uit machteloosheid kunnen ze elkaar de schuld geven. Bijvoorbeeld een ouder die een slecht gevoel bij de opvang had, terwijl de andere ouder er wilde blijven. Bicanic: “Ouders vinden dat ze niet goed hebben opgelet, ze hebben hun kind niet kunnen beschermen. Maar als jij wist dat de oppas jouw kind zou misbruiken, had je ‘m niet binnengelaten. En wat ik ouders op het hart wil drukken: kinderen laten vaak niets merken.”

                  Want een kind weet: als het uitkomt, gebeurt er iets verschrikkelijks met mij of de buurman, opa, mijn vader of stiefvader. De pleger, meestal een man, is bang dat het kind gaat praten en geloofd wordt. Dus zorgt hij ervoor dat een kind zich verantwoordelijk voelt, zowel voor de sex als de gevolgen en als het geheim uitkomt.

                  Bicanic: “Soms dreigen plegers: ‘Als je het vertelt, ga jij naar een kindertehuis of ga ik naar de gevangenis of pleeg ik zelfmoord of vermoord ik je ouders.’ Soms is het subtieler: ‘Dit doen mensen die van elkaar houden. Ja, jij kwam naar mij toe. Jij wordt zelf nat of hard, dus jij vond het ook lekker.’ Soms isoleren ze een kind: ‘Dit is ons geheimpje, niemand begrijpt dit. Niemand zal je geloven.’”

                  DUBBELLEVEN
                  Meer nog dan de pleger, doen kinderen hun best om de omgeving te laten geloven dat er niets aan de hand is. Bicanic drukt ouders op het hart: “’Het klopt niet dat je niet goed oplette, het was nooit de bedoeling dat je het zou zien. Vanuit het kinderperspectief bezien: je bent acht, je denkt er niet aan, je doet alsof het niet is gebeurd en je vertelt het niet, want anders loopt niet goed af voor jou en/of opa. Kinderen leiden een dubbelleven. En jongens zwijgen nog veel langer dan meisjes.”

                  Als kinderen het misbruik onthullen, komen ouders in een emotionele achtbaan terecht. Boosheid, woede, angst, schaamte en schuldgevoelens overheersen. Maar ook: wat zullen anderen denken over hen als ouders? Bicanic: “Het is zo’n moeilijke taak als ouder om je kind op te vangen én parallel daaraan met je eigen gevoelens om te gaan. Een kind van vier of veertien jaar vibreert mee met de emoties van zijn ouders. Als je erg verdrietig bent of boos blijft, dan bestaat het risico dat een kind jou gaat troosten in plaats van andersom of doet ‘ie alsof het wel gaat, of kan het verhaal terugtrekken. Alles maar om papa en mama gerust te stellen. Ik heb ouders behandeld die letterlijk zijn flauwgevallen nadat een kind het vertelde, of ineens grijs zijn geworden.”

                  OUDERLIJKE STRESS
                  Hoe kun je dus als ouder het beste reageren als je kind zegt misbruikt te zijn? Bicanic: “Kalmte uitstralen. En ik weet dat dit erg moeilijk is. Als het mijn kind zou overkomen, kun je me ook opvegen. Maar ik hoop dat ik mijzelf snel weer bij elkaar kan rapen. Zeggen: ‘Goed dat je dit vertelde, we zijn trots op je. Wat heb je van ons nodig?’ Want we weten uit wetenschappelijk onderzoek dat stress van ouders zijn weerslag op het kind heeft. Ouderlijke stress is een belangrijke voorspeller voor PTSS bij kinderen. Het grootste cadeau dat je je kind kunt geven is rustig blijven en zeggen: ‘Niemand mag op die manier aan je zitten. Je mag erover vertellen, maar het hoeft niet.’”

                  Ga vooral niet zelf graven naar het verhaal met de opnamefunctie van je telefoon erbij in de aanslag, want de kans bestaat dat je zo meer schade aanricht: “Je kunt onbewust suggestieve vragen gaan stellen en een kind een bepaalde kant op duwen die misschien wel niet strookt met wat er is gebeurd. Als je zoiets hoort van je kind, neem contact op met ons, het Centrum Seksueel Geweld. Wij werken samen met de zedenpolitie. Ze zijn getraind in het ondervragen van kinderen.”

                  BEDPLASSEN
                  Als je aangifte wil doen, kan er een rechtszaak volgen die ook weer effect heeft op de ouders. En dat werkt door op kinderen. Het kan zijn dat bijvoorbeeld bij een hoger beroep kinderen twee jaar na hun behandeling weer bij Bicanic in de spreekkamer zitten: “Dan is de stress in het gezin weer helemaal terug. Weer bedplassende kinderen, of kruipen tieners weer bij hun ouders in bed. Ouders hebben begrijpelijkerwijs grote moeite hun kind weer alleen de wereld in te laten gaan. Ze zouden hun kind het liefst in een doosje willen doen à la Annie M.G. Schmidt. Maar een 17-jarige die nergens alleen naartoe mag, wordt belemmerd in haar ontwikkeling. We begeleiden ouders in het weer gaan vertrouwen.”

                  Tegenwoordig zijn er ook goede traumabehandelingen voor kinderen in vergelijking met dertig jaar geleden, zoals EMDR en cognitieve gedragstherapie. Maar alle therapie ten spijt, soms had een kind het allemaal liever niet willen vertellen, omdat de familie uit elkaar is gevallen: “Een meisje zei tegen me: ‘Ik ben nu wees. Ik heb geen familie meer.’ Haar stiefvader misbruikte haar en moeder koos zijn kant. En ik kan je vertellen: van je wees voelen, kun je behoorlijk somber worden.”

                  KINDERLOKKER
                  Waar Bicanic maar niet aan kan wennen, is hoe lelijk de samenleving soms reageert als het over seksueel misbruik gaat: “Steun vanuit de omgeving is zo belangrijk, maar regelmatig krijgen mensen de rug toegekeerd. Je krijgt meer steun na een inbraak dan als je vertelt dat je kind is misbruikt. Andere ouders op het schoolplein weten het ook allemaal beter en zeggen: ‘Hoe kun je dat niet doorhebben? Ik had het wel gezien, hoor. Mijn kind vertelt mij alles.’”

                  “Ouders zitten met hun eigen emoties en een beschadigd kind en moeten ook dealen met de betweters. Die zogenaamd denken in een misbruikvrije wijk te wonen. Maar misbruik is dichterbij dan je denkt. Plegers zijn mensen uit onze eigen vrienden- en familiekring. We waarschuwen kinderen voor de kinderlokker of de man in de bosjes. Maar durf eens luchtig in gesprek te gaan met je kind over wat als je geen fijn gevoel krijgt als een bekende jou aanraakt. Daar kun je vroeg mee beginnen: jouw lijf is van jou, alles onder jouw ondergoed is van jou en anderen mogen daar niet zomaar aankomen.

                  Praat over leuke en niet-leuke geheimen. Leg uit hoe een kind in een situatie terechtkomt waar ‘ie moeilijk uit kan. En als dat gebeurt, wat je dan kunt doen. Want de kans dat een kind wordt misbruikt door een bekende is vele malen groter dan door een onbekende.”

                  Bron: linda.nl

                  #263274
                  Mark
                  Moderator

                    HOE HELP JE JOUW KIND NA MISBRUIK? ‘ONDERDRUK JOUW EIGEN EMOTIES’

                    Hoe is het mogelijk dat seksueel misbruik bij minderjarigen in 2021 nog aan de orde van de dag is? Bij LINDA.nl gaan de alarmbellen rinkelen zodra er wéér een verhaal van grensoverschrijdend seksueel gedrag naar buiten komt.

                    Er wordt over seksueel misbruik gesproken wanneer een volwassene seksuele handelingen pleegt met een kind.

                    Wat kan je als ouder doen om jouw kind te steunen wanneer dit hem of haar is overkomen? En hoe zorg je dat zij bij jou terecht durven met hun verhaal? Wij vragen het Katja Nijland, psychosociaal adviseur bij Slachtofferhulp Nederland.

                    SEKSUEEL MISBRUIK
                    “Het begint bij het bieden van stabiliteit en veiligheid. Voor een kind is het heel spannend om dit gesprek aan te gaan, dus wees er vooral voor hen”, legt Nijland uit. “Bekrachtig dat je trots en blij bent dat ze bij je komen. Erken hun verdriet, maar probeer dat van jezelf enigszins te onderdrukken met hen in de buurt.”

                    “Je kunt best emoties laten zien en aangeven dat je het heftig vindt, maar toon bijvoorbeeld niet dat je boos bent op de dader in kwestie. Dat helpt niet. Jouw kind gaat zich dan juist schuldig voelen over jouw woede en verdriet, en dan trekken ze zich terug.”

                    LUISTER, VEROORDEEL NIET
                    Nijland benadrukt dat je altijd goed moet laten merken dat je kind bij jou terecht kan, voor alles. “Laat weten dat je luistert en niet veroordeelt of boos wordt. En op het moment dat zij dan bij jou komen, houd je daar dan ook aan”, vertelt ze. “En bedenk je dat kinderen niet vaak in één keer hun hele verhaal vertellen, dus blijf beschikbaar op elk moment. Ook op onhandige momenten. Laat de boel de boel en geef meteen ruimte om het verhaal verder aan te horen.”

                    De pijn van jouw kind na misbruik kan jij niet wegnemen, legt de psychosociaal adviseur uit, “maar je kunt wel jouw kind bevestiging geven en laten weten dat het nóóit hun schuld is. Een ander heeft hun persoonlijke grenzen en ruimte betreden. Laat dat ook heel duidelijk aan hen merken.”

                    SIGNALEN
                    Ben je bang dat er iets met jouw kind gebeurd is en weet je niet hoe je de signalen op kunt vangen zonder dat ze naar jou toekomen? Dit zijn een aantal signalen waar je volgens Slachtofferhulp Nederland op moet letten.

                    • Slaapproblemen, angst in het donker en nachtmerries.
                    • Verlies van eetlust, constante buikpijn en eetproblemen.
                    • Plotselinge stemmingswisselingen.
                    • Angst voor bepaalde mensen of plekken.
                    • Een ouder kind dat zich gedraagt alsof het jonger is en bijvoorbeeld weer gaat bedplassen, duimzuigen of eenkennig wordt.
                    • Seksueel gedrag dat niet bij de leeftijd past.
                    • Plotseling veel zakgeld hebben.
                    • Niet willen praten over een ‘geheimpje’ dat het kind met een volwassene heeft, of plots een nieuwe, oudere vriend die vaak over de vloer zou komen.

                    NEEM CONTACT OP
                    Heb jij zoiets meegemaakt of heb je het gevoel dat er iets aan de hand is? Ga dan naar de site van Slachtofferhulp Nederland en neem per mail, chat of telefonisch contact op. Op hun site vind je ook meer informatie over tips en wat te doen als slachtoffer én helper.

                    Bron: linda.nl

                    #264428
                    Luka
                    Moderator

                      Het enorme taboe dat rust op seksueel geweld lijkt eindelijk iets af te brokkelen. Toch weten veel mensen niet hoe ze moeten reageren als een bekende een nare ervaring met ze deelt. Met deze tips helpen we je op weg.

                      Wie de cijfers over seksueel geweld in Nederland goed tot zich door laat dringen, knippert waarschijnlijk even met de ogen. Volgens de laatste gegevens heeft 22 procent van de vrouwen en 6 procent van de mannen ooit tegen hun wil in een seksuele handeling uitgevoerd of ondergaan. Een op de acht Nederlandse vrouwen is in haar leven verkracht. Wordt ongewild zoenen of aanraken meegerekend, dan heeft zelfs meer dan de helft van de vrouwen en een op de vijf mannen een ervaring met seksueel geweld.

                      Mede dankzij de #MeToo-beweging en het activisme dat zich de laatste jaren heeft georganiseerd rondom de rechten van vrouwen en seksuele minderheden, lijkt het enorme taboe dat al eeuwen rust op seksueel geweld eindelijk iets af te brokkelen. Toch blijft het praten over zo’n complex en gevoelig onderwerp in praktijk vaak ingewikkeld. Komt iemand ervoor uit dat hij, zij of hen is aangerand, misbruikt, verkracht, of een andere vorm van seksueel geweld heeft meegemaakt, dan kan het flink zoeken zijn naar de juiste houding en woorden.

                      Met welke reactie biedt je steun, en wat werkt juist averechts? Om je op weg te helpen, doken we in de beschikbare literatuur en vroegen we Sara Dekker (32) om advies. Sara is bestuursvoorzitter van Together We Rise, een stichting die ondersteuning biedt aan slachtoffers van seksueel geweld die (nog) niet in behandeling zijn voor traumatherapie.

                      Zie hier de belangrijkste tips.

                      Laat de ander praten en luister
                      “Met het bieden van een luisterend oor kun je al heel veel voor een slachtoffer betekenen”, zegt Sara. Alle medewerkers van haar stichting zijn ervaringsdeskundigen. Zelf werd Sara als kind misbruikt, een ervaring die ze ruim twintig jaar later na een lang proces leerde verwerken.

                      “Als iemand ervoor uitkomt te zijn misbruikt, zijn toehoorders vaak geneigd om heel veel vragen te stellen. Over wie de dader is, waar en wanneer het gebeurde en wat er allemaal aan vooraf ging”, licht de voorzitter toe. “Maar die details hoef je helemaal niet te kennen om support te kunnen bieden. Laat de ander zelf kiezen wat ‘ie kwijt wil en zeg om te beginnen dat je blij bent dat diegene het met je deelt.”

                      Vraag of het oké is om je naaste aan te raken
                      Wanneer iemand vertelt over een ervaring met seksueel geweld, roept dat bij die persoon vaak de nodige emoties en herinneringen op. Intuïtief kun je dan misschien een knuffel willen geven of een arm om iemand heen willen slaan, maar een aanraking kan soms juist triggerend werken. “Ren niet meteen op iemand af voor een knuffel”, zegt Sara. “Stel eerst de vraag: ‘vind je het goed als ik je aanraak?’ Geef ook daarin de ander de regie.”

                      Wees geen victim-blamer
                      Voor een groot deel van de slachtoffers is het moeilijk te accepteren dat ze daadwerkelijk slachtoffer zijn (geweest) van een vorm van seksueel geweld. Veel van hen worden geplaagd door innerlijke twijfel over of ze het geweld hadden kunnen voorkomen, waarom ze zich niet hebben verweerd en waarom ze niet eerder om hulp hebben gevraagd. “Zelfbeschuldiging en schaamte komen ontzettend veel voor”, zegt Sara. “Juist daarom is het zo belangrijk dat je als naaste geen dingen zegt die dat gevoel opwekken of versterken.”

                      Dat doe je allereerst door de ervaring die iemand met je deelt niet in twijfel te trekken. “Laat merken dat je de ander gelooft en wees terughoudend met waarom-vragen”, adviseert Sara. “Zoals waarom iemand met de dader mee naar huis is gegaan of waarom diegene niet in verzet kwam toen er een eerste grens werd overschreden. Die vragen kunnen ervoor zorgen dat een slachtoffer zich onbedoeld verantwoordelijk voelt voor iets waar hij of zij helemaal niets aan kan doen.” Ook het bagatelliseren of relativeren van een verhaal is een no-go, zelfs al denk je dat je iemand daarmee troost.

                      Want als er iets is dat onderzoek keer op keer laat zien, dan is het wel hoe ongelooflijk schadelijk het psychische effect van victim-blaming is. Victim-blaming staat voor alle direct of indirect beschuldigende reacties die een slachtoffer van seksueel geweld krijgt nadat hij, zij of hen een ervaring deelt. In deze presentatie van Iva Bicanic, hoofd van het Centrum Seksueel Geweld, maakt zij goed duidelijk welke beschuldigende reacties slachtoffers zoal krijgen en wat dat met ze doet.

                      Begrijp dat het brein van iemand die seksueel geweld meemaakt meestal in een overlevingsmodus staat
                      De welbekende fight-(vechten), flight-(vluchten) or freeze-(bevriezen) reactie die zich in onze hersenen voordoet wanneer acuut gevaar dreigt, speelt ook op bij seksueel geweld. In zeventig procent van de gevallen werkt een slachtoffer mee of is er sprake van ‘bevriezing’. De overlevingsstand die in het brein wordt aangewakkerd, maakt dat een lichaam verstijft of verslapt, iemand kan dissociëren (tijdelijk buiten zichzelf treedt) en een fysieke of verbale reactie überhaupt niet meer mogelijk is.

                      “De gedachte dat je zelf ook in zo’n machteloze situatie terecht zou kunnen komen, is voor veel toehoorders beangstigend”, vertelt Sara. “De wereld waarvan je dacht dat het veilig is, blijkt ineens helemaal niet zo veilig. Daarom zijn mensen geneigd om al die waarom-vragen te stellen en soms onbedoeld aan victim-blaming te doen: zo blijft de illusie bestaan dat zij in dezelfde situatie anders hadden gehandeld. Dat ze geen slachtoffer waren geweest. Maar de realiteit is dat je nooit weet hoe jij je zou gedragen totdat je seksueel geweld zelf meemaakt.”

                      Oordeel niet over de mentale impact
                      De mentale impact of het trauma dat volgt op seksueel geweld kan lang niet altijd worden voorspeld op basis van de vorm, duur of de fysieke agressie. “Of je nou kort wordt betast op straat, aangerand in een club of bent verkracht binnen een relatie: de gevoelens van angst, schuld en schaamte zijn vaak hetzelfde”, zegt Sara. “Het verschil zit hem in de intensiteit waarmee de gevoelens worden ervaren en de tijd die nodig is om het te kunnen verwerken.”

                      Ook is het goed mogelijk dat een trauma en bijbehorende gevoelens van angst, schaamte en somberte pas jaren na een gebeurtenis aan de oppervlakte komen. “Zelf kwam ik zo’n twintig jaar na het misbruik tot de realisatie dat het toch meer effect heeft gehad op mijn leven en persoon dan ik tot die tijd dacht”, vertelt Sara. Hou je oordeel dus achterwege als iemand zijn of haar psychische klachten met je deelt, en bagatelliseert ze niet.

                      Zet de ander niet onder druk om actie te ondernemen
                      Hoor je voor het eerst over het onrecht dat je vriend, vriendin, familielid of partner is aangedaan, dan kun je de neiging hebben om tot concrete actie over te gaan. “Informatie inwinnen bij organisaties, de contactgegevens van professionele hulpverleners noteren en je naaste aansporen om er iets mee te doen, is natuurlijk hartstikke goed bedoeld”, zegt Sara. “Maar lang niet iedereen is daar meteen aan toe. Het vertellen is al een enorme drempel, soms heeft iemand maanden of zelfs jaren nodig voor een volgende stap.”

                      Dat geldt bijvoorbeeld ook voor traumatherapie. “Voor zo’n therapie moet je je emotioneel klaar voelen, dat kan soms even duren. En het blijft een onderdeel van een breder verwerkingsproces”, zegt de voorzitter. Vertelt iemand recent te zijn verkracht of misbruikt, dan doe je er volgens Sara wel goed aan om diegene te wijzen op de hulp die Centrum Seksueel Geweld in de eerste week kan bieden. “De eerste zeven dagen na het voorval kun je voorrang krijgen op psychische hulp. En binnen 72 uur kunnen ze je helpen met sporenonderzoek. Mocht je er later voor kiezen om aangifte te doen, dan kunnen de sporen van de dader die zijn veiliggesteld met jouw toestemming worden gebruikt.”

                      Hier lees je meer informatie over aangifte en sporenonderzoek na seksueel geweld. En hier staat uitgelegd hoe een eventuele strafprocedure in zijn werk gaat.

                      Voel je eigen grenzen aan en spreek ze uit
                      Steun bieden aan een slachtoffer van seksueel geweld kan emotioneel belastend zijn. Misschien heb je zelf wel een nare ervaring waar je steeds aan wordt herinnerd of heb je wat tijd en ruimte nodig om een gesprek te verwerken. “Wees daar dan open en eerlijk over”, adviseert Sara. “Neem niet zomaar afstand zonder te vertellen waarom en probeer te bedenken op welke manier je er voor de ander kan en wilt zijn.”

                      Probeer ook geen beloftes te maken waar je later op terug moet komen. Bied dus enkel hulp aan bij het nemen van een bepaalde stap, zoals het vinden van een hulpverlener of het doen van aangifte, als je zeker weet dat je het kan bieden. “Anders kan een slachtoffer zich echt in de steek gelaten voelen”, zegt Sara.

                      Speciaal voor de omgeving van slachtoffers van seksueel geweld heeft Slachtofferhulp Nederland een online community opgericht.

                      Ga je naaste niet ineens anders behandelen
                      Er zijn talloze manieren om er te zijn voor iemand die seksueel geweld heeft meegemaakt. “Niet alles hoeft te draaien om het trauma of het slachtofferschap. Samen wandelen en leuke activiteiten ondernemen is óók waardevol”, licht Sara toe. “Je ziet soms dat mensen na zo’n eerste gesprek over een misbruikverleden of geweldsincident ineens heel voorzichtig met de ander omgaan. Terwijl het juist goed is om de fijne relatie die er bestaat, voort te zetten. Ben je gewend om samen iedere vrijdag een borrel te drinken? Blijf dat dan vooral doen.”

                      Bron: NPO3 >>

                      #269428
                      Luka
                      Moderator

                        Deel 1
                        Dianes dochter werd misbruikt door de gymleraar: ‘Ik heb nog nachtmerries van wat ik weet’

                        In de zaak van de 22-jarige vrouw die aangifte heeft gedaan tegen Marco Borsato (54) wegens vermeend seksueel misbruik gaat veel berichtgeving gepaard met ongenuanceerde opmerkingen als ‘Wat raar dat het slachtoffer nu pas aangifte doet’. Verschrikkelijk, vindt Diane (59). Zij en haar dochter Daniëlle (nu 37) maakten precies hetzelfde mee. “Tijdens het eerste gesprek zei de schooldirecteur: ‘Weet u wel wat u zijn gezin aandoet?’”

                        Oude wonden
                        “Sinds de beschuldigingen tegen Marco Borsato in de openbaarheid zijn gekomen, worden oude wonden opengereten. Of misschien zijn ze wel nooit echt dichtgegroeid. Ook ik vond ooit een schriftje van mijn dochter waarin ze schreef wat haar was overkomen. En net als de moeder van Marco’s vermeende slachtoffer, werd ik geconfronteerd met opmerkingen als: ‘Als het mijn dochter was geweest, had ik direct bij de politie gezeten’. Als ik zoiets hoor, denk ik alleen maar: wees blij dat het jouw dochter niet was, en dat je niet elke dag opnieuw de beslissing hebt moeten maken om degene die je kind misbruikte niet eigenhandig iets aan te doen.
                        Mijn dochter Daniëlle was nog maar elf toen ze naar de middelbare school ging. Ze was een hele vroege, vlotte leerling. Iets waar ik destijds enorm trots op was. Nu denk ik: had ik haar maar een jaar langer op de basisschool gelaten. Dan was dit misschien wel nooit gebeurd, of was ze in ieder geval wat weerbaarder geweest. Op haar lagere school was ik altijd bij alles betrokken geweest. Ik hielp mee als voorleesmoeder, als hulpmoeder, kwam pannenkoeken bakken en begeleidde elk schoolreisje.
                        Toen ze naar de middelbare school ging, veranderde dat. Vanaf dat moment kreeg ik veel minder mee van wat er op school gebeurde en moest ik het doen met wat zij me vertelde. Ik weet nog dat ik op een donderdagmiddag mijn moeder aan de telefoon had. We hadden het over van alles, toen ze plotseling zei: ‘Wat is dat eigenlijk met die gymleraar?’ Ik vroeg wat ze bedoelde. Mijn moeder vertelde dat Danielle had laten vallen dat de gymleraar een beetje een rare man was. Dat maakte me natuurlijk niet veel wijzer.

                        ‘Wat zie je er geil uit’
                        Toen Danielle die middag uit school kwam, vroeg ik haar naar de gymleraar. Het was eigenlijk een geheimpje, zei ze, tussen haar en een vriendinnetje. Dit meisje had haar verteld dat haar ouders een klacht tegen de gymleraar hadden ingediend, maar ze mocht er niet over praten. ‘Waarover dan?’ vroeg ik. Danielle vertelde dat de gymleraar regelmatig rare dingen zei tegen de meisjes. Ook tegen haar. Ze had bijvoorbeeld een bepaald kort broekje waar ze soms in gymde, en dan maakte hij opmerkingen als: ‘Wat zie je er geil uit’. Ze wist nog niet eens wat het woord betekende!
                        Ook pakte hij de meisjes vaak van achteren vast, zogenaamd om ze te helpen bij een oefening, en dan voelde ze zijn piemel tegen haar billen drukken. ‘Maar hij is altijd wel heel aardig…’ voegde ze eraan toe. Ik dacht dat ik ontplofte. Nu denk ik: ik had me rustig moeten houden, misschien had ze me dan meteen wel meer verteld. Ze schrok van mijn heftige reactie.

                        Non actief
                        Ik heb direct de school gebeld en een gesprek met de directeur geëist. De volgende ochtend kon ik komen. Ik vertelde wat ik van Danielle had gehoord en ook dat ik wist dat er een klacht was ingediend waar niet over mocht worden gesproken. De schooldirecteur beaamde dat, maar zei dat de klacht meer een melding was die intern zou worden behandeld. Ik had twee mogelijkheden: ook een melding indienen, of een officiële klacht. Dat laatste zou inhouden dat de gymleraar op non actief werd gezet, waarna er een officieel onderzoek zou volgen.
                        Tegenwoordig is het verplicht om dit soort zaken bij de politie te melden, maar dat was destijds nog niet zo. Ik gaf aan dat ik voor de tweede optie koos en thuis zocht ik direct telefonisch contact met andere ouders. Van meerderen van hen begreep ik dat ook zij weleens wat wat vreemde verhalen over deze leraar hadden gehoord. Ook vriendinnetjes van Danielle die in die periode langskwamen, bevestigden haar verhaal.”

                        Bron: Flair >>

                      10 berichten aan het bekijken - 71 tot 80 (van in totaal 99)
                      • Je moet ingelogd zijn om een antwoord op dit onderwerp te kunnen geven.
                      gasten online: 31 ▪︎ leden online: 4
                      Ollybolly, Moderator, Skye, Yvette
                      FORUM STATISTIEKEN
                      topics: 3.753, reacties: 21.082, leden: 2.773