- Dit onderwerp bevat 98 reacties, 4 deelnemers, en is laatst geüpdatet op 07/07/2023 om 21:20 door Luka.
-
Reacties
-
Wraakporno komt veel vaker voor dan we denken: “Dit is digitaal seksueel geweld, kan ernstige gevolgen hebben”
Volgens recent onderzoek komt wraakporno veel vaker voor dan we denken. Dat zegt Liesbet Stevens van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. De afgelopen dagen deden naaktbeelden de ronde van verschillende BV’s. Ongeveer 15 procent van de vrouwen en 3 procent van de mannen in ons land zouden al eens onder druk zijn gezet om naaktfoto’s door te sturen.
Sinds twee maanden kunnen slachtoffers van wraakporno terecht bij Het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. “In de laatste twee maanden hebben we al 20 dossiers moeten openen voor mensen van wie intieme beelden zonder toestemming verspreid werden”, zegt Liesbet Stevens. Dat is relatief veel aangezien de begeleiding van slachtoffers van wraakporno een nieuwe bevoegdheid is van het instituut en het dan vaak even duurt vooraleer mensen hun weg vinden.
Dat is een heel moeilijke boodschap die wij soms aan slachtoffers moeten brengen
Liesbet Stevens, Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen
Volgens een recent onderzoek van het instituut komt het verspreiden van wraakporno veel vaker voor dan mensen zich realiseren. Van de 15 procent vrouwen en 3 procent mannen die al onder druk werden gezet om naaktfoto’s door te sturen, zou respectievelijk al 15 en 7 procent hebben meegemaakt dat die beelden zonder toestemming werden verspreid.
Ten slotte heeft 1 procent vrouwen en 1 procent mannen al meegemaakt dat die beelden online werden gezet.
Ernstige gevolgen
“Uit allerlei onderzoek blijkt dat dit heel ernstige gevolgen kan hebben voor slachtoffers”, zegt Stevens. “Dit is écht een vorm van digitaal seksueel geweld.”Slachtoffers hebben daarnaast maar een aantal uur de tijd om ervoor te zorgen dat zo’n beelden ooit nog definitief van het internet kunnen worden verwijderd. “Dat is een heel moeilijke boodschap die wij soms aan slachtoffers moeten brengen.”
Procedures om terug te vechten
Gelukkig zijn er allerlei procedures en manieren om terug te vechten tegen de verspreiding van wraakporno vertelt Stevens. Instanties zoals Facebook, Google en Twitter hebben hier bijvoorbeeld procedures voor.Het is daarbij heel belangrijk dat slachtoffers zo snel mogelijk actie ondernemen. Daarom heeft het instituut een handleiding gemaakt met alle manieren om websites te verwittigen.
Nu kunnen we het licht werpen op preventie
Heidi De Pauw, Child Focus
Slachtoffers kunnen ook het instituut zelf contacteren. Zij zorgen voor juridische begeleiding. Daarnaast verwijzen zij slachtoffers zo goed mogelijk door naar instanties die hen ook psychologische ondersteuning kunnen bieden.
Child Focus
Naar aanleiding van de verspreiding van naaktbeelden van enkele BV’s, onder wie Peter Van de Veire en Stan Van Samang, reageerde Child Focus dat het tevreden is dat de problematiek rond wraakporno in de aandacht komt. “Kinderen en jongeren, maar ook volwassenen, beseffen nu dat het iedereen kan overkomen”, zegt Heidi De Pauw van Child Focus. “Nu kunnen we het licht werpen op preventie. Hoe kunnen we dit voorkomen?”
Een op vijf jongeren is al slachtoffer geweest van wraakporno. Er zijn elke dag meldingen van kinderen en jongeren die getroffen worden door de problematiek.Bron +filmpje en geluid: VRT.be >>
PUBLIEK GEHEIM WRAAKPORNO
Hoe slachtoffers zich teweer kunnen stellen tegen wraakpornoWie ongewenst figureert in seksfilmpjes op internet hoeft niet bij de pakken neer te zitten. Bedrijven en hulpverleners kunnen helpen de strijd aan te binden tegen wraakporno.
Je bent online te schande gemaakt. Wraakporno heeft haar verwoestende psychologische werk verricht en je hele hebben en houden ligt op straat. Dat betekent niet dat je uit schaamte de rest van je leven achter de lamellen moet slijten. Er is leven na de sociale dood. Er zijn bedrijven en organisaties die helpen onwelgevallige content als gehackte seksfilmpjes en foto’s te verwijderen.
Vraag maar aan Patricia Paay. Nadat ze in 2017 met een seksvideo aan de digitale schandpaal was genageld, zocht ze haar toevlucht tot White Canvas, een bedrijf in Amsterdam dat is gespecialiseerd in onlinereputatiemanagement. Het beweert dat het je internet-eer smetvrij maakt door je publieke persoonlijke narigheid te laten verdwijnen. Verhalen die je bedrijf in een kwaad daglicht stellen, ongelukkige uitspraken in het openbaar, geruchten over buitenechtelijke affaires en ja, ook die seksfilmpjes die alleen voor eigen gebruik waren bedoeld.
Zo is hier een nog betrekkelijk jonge bedrijfstak geboren. Trollen, hackers, nietsontziende filmpjesdelers en plaatjespushers hebben klandizie gekweekt voor bedrijven als White Canvas, dat al ruim tien jaar bestaat. Internationaal helpt een waaier van ondernemingen met het wegwerken van onwelgevallige beelden op internet. In Nederland doet een handvol bedrijven de virtuele vuile was. Behalve White Canvas bijvoorbeeld het in Ermelo gevestigde Leakserv of MediaMaze in Amsterdam.
Marco Juffermans, eigenaar van White Canvas, noemt zijn bedrijf een ‘bedrijf voor de toekomst’. Want wraakporno, breed gedefinieerd als ‘online seksueel getinte afbeeldingen die schadelijk kunnen zijn voor de persoon in die afbeeldingen of zijn/haar imago’ is een blijvertje. De wet die wraakporno strafbaar stelt, verandert daar weinig aan, volgens Arda Gerkens, SP-Eerste Kamerlid en directeur van de stichting Expertisebureau Online Kindermisbruik (EOKM).
Natuurlijk, slachtoffers kunnen sinds 1 januari naar de rechter stappen. Gerkens: ‘Maar als er niet duidelijk sprake is van zwaardere strafbare feiten als kindermisbruik, afpersing of dwang krijgen die zaken een lage prioriteit.’ De politie erkent dat. Daarbij is een advocaat is duur en een rechtszaak tijdrovend. En in afwachting van de behandeling van de zaak verspreidt het materiaal zich als een olievlek over internet.
Er valt niet te achterhalen hoeveel aangiften van wraakporno zijn gedaan. Volgens een politiewoordvoerder omdat het Openbaar Ministerie een wraakpornozaak anders kan omschrijven als ook sprake is van zwaardere strafbare feiten, en omdat er voor wraakporno nog geen code in het politiesysteem bestaat. Later dit jaar volgt bij justitie een evaluatie.
Om toch een indruk te geven: het aantal gedupeerden dat wegens onlineverspreiding van seksueel getint materiaal aanklopte bij helpwanted.nl is in korte tijd meer dan verdubbeld. Helpwanted is de site van EOKM die jongeren tot 26 jaar bijstaat met advies over online seksueel misbruik. Gerkens: ‘Sinds onze oprichting vorig jaar september klopten er zo’n vierhonderd gedupeerden bij ons aan, en in de eerste drie coronamaanden al tussen de acht- en negenhonderd.’
Dat is een ferm potentieel aan klanten voor een commercieel bedrijf. White Canvas zegt dat in hun achthonderd namen tellende klantenbestand de verhouding particulieren en bedrijven fiftyfifty is. Vierhonderd particulieren dus. Niet allemaal slachtoffer van wraakporno, wel allemaal klanten die minstens een halfjaar lang 60 euro per maand over hebben voor de belofte van een blakend imago in de cloud. Volgens Juffermans duurt het gemiddeld zes à acht maanden voordat een onlinespeurtocht naar het gewraakte materiaal geen hits meer oplevert.
Om dat resultaat te bereiken doorzoeken computers van de virtuele schoonmaakbedrijven 24 uur per dag het internet, aangestuurd door bijvoorbeeld de naam van de gedupeerde of een geleverd plaatje dat met behulp van de zoekmethode reverse image search op internet kan worden opgespoord.
Zowel White Canvas als Leakserv schrijft websitebeheerders aan. In de meeste gevallen gaat het om grote pornosites en sociale media. In wat heet goed overleg, en geruggesteund door lichte juridische dreiging, werken die mee aan verwijdering van het betrokken materiaal. Vervolgens moeten ook nog de resultaten in zoekmachines worden aangepast, plaatje of filmpje en zoekterm ontkoppeld en dode links verwijderd.
Als een sitebeheerder niet wil meewerken, kan volgens Juffermans negatieve content in plaats van onzichtbaar zo goed als onvindbaar worden gemaakt. Hij beweert technologie in huis te hebben waarmee negatieve content ver kan worden weggedrukt in de Google-lijsten.
Het gaat ook weleens minder soepeltjes. Steenland van Leakserv: ‘Lastige jongens met websites die draaien op illegale software zijn moeilijker te overtuigen.’ Dat laatste is een eufemisme. Steenland heeft net nog een mailtje gestuurd naar zo’n cowboy met een vriendelijk verzoek tot verwijdering. De reactie: ‘Ga je moeder in d’r kont neuken!’
‘Tja, dat is de toon in die kringen. Je krijgt te maken met internetvrijbuiters die zich onaantastbaar wanen, omdat ze weten dat juridische stappen tijd en geld kosten. Het eerste kunnen slachtoffers van wraakporno zich niet veroorloven en het tweede hebben ze vaak niet.’
Als stok achter de deur zijn er nog de adverteerders, die de achilleshiel van elke internetentrepreneur met gratis content kunnen raken. ‘We schrijven ze aan om ze in te lichten over het materiaal dat hun gastheer in huis heeft. Als ze zich terugtrekken, voelen die sites dat meteen in hun portemonnee. Meestal is dat voldoende om ze uiteindelijk bakzeil te laten halen.’
En zoals het plaatsen van gratis porno lucratief is, zo kleeft er ook een businessmodel aan het verwijderen daarvan. De verzekering heeft de bedrijfswaarde van White Canvas op tussen de 7 en 8 miljoen euro geschat. Juffermans heeft een toekomstvisioen waarin mensen een maandelijks bedrag betalen om zich te vrijwaren van opduikend compromitterend materiaal; wraakpornopreventie als de verzekering van de 21ste eeuw.
Dat is nog niet aan de orde. Er zijn andere instanties die armlastige slachtoffers gratis de helpende hand reiken. Zoals het eerder genoemde helpwanted.nl, dat hulp biedt bij het stapsgewijs verzoeken tot het verwijderen van seksueel beeldmateriaal. De site heeft voorbeeldmails naar websitebeheerders en formulieren voor verwijdering van persoonlijke informatie op zoekmachines.
Gerkens van EOKM schat dat 90 procent van de gewraakte plaatjes en filmpjes op verzoek verdwijnt. Ze moet er meteen bij zeggen dat ‘niemand, noch wij, noch een commercieel bedrijf, de garantie kan geven dat die plaatjes voorgoed verdwijnen’.
Want ja, al is een filmpje verwijderd, het kan zich nog steeds schuilhouden in de luwte van het internet, ver van sociale media en populaire pornosites, om later zijn weg naar de voorgrond terug te vinden. Trouwens, iedereen die het filmpje in zijn smartphone heeft, kan het zo wéér uploaden. En lang niet alle internetwasserettes wassen brandschoon, is te zien wanneer men simpelweg de naam googelt van een bekend slachtoffer in combinatie met een bekende pornosite.
Bestuurslid Willem van Lynden van de stichting Stop Online Shaming (SOS), noemt het bestrijden van wraakporno op individueel niveau dweilen met de kraan open. Alleen effectief als je er continu mee bezig bent. Hij spant zich met zijn eigen bedrijf MediaMaze nog wel in voor particulieren, met juridische verzoeken aan pornowebsites, hostingpartijen en zoekmachines, omdat er op dit moment simpelweg geen andere, betere methode is.
Dat gaat misschien veranderen. In samenwerking met helpwanted.nl heeft SOS een zaak aangespannen tegen de Nederlandse website vagina.nl. Daarop zijn volgens Van Lynden filmpjes te zien waarvan onzeker is of de getoonde personen wel toestemming hebben gegeven voor verspreiding. En dat moet, op grond van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) die sinds 2018 in de Europese Unie geldt. ‘Websites als vagina.nl gaan uit van impliciete toestemming en hebben vaak geen idee wie of wat er allemaal te zien is. Als SOS strijden we met de Europese verordening in de hand voor een verplichte geregistreerde toestemming van de mensen in die filmpjes.’
In plaats van te reageren – symptoombestrijding – bepleit Van Lynden preventie. Hij wil het collectieve belang behartigen en hoopt dat als SOS de zaak tegen vagina.nl wint ‘andere sites wel zich twee keer zullen denken voordat ze van alles online gooien’.
MAGDA, MOEDER VAN EEN SLACHTOFFER, VERTELT HOE DOOR EEN FILMPJE HUN LEVEN IN EEN HEL VERANDERDE
Magda schreef twee jaar geleden een mail naar Pornhub. Woedend was ze. Wisten ze dat ze zich schuldig maakten aan het verspreiden van kinderporno? Dat haar dochter Michelle nog maar 14 was en nu al een rol speelde in een filmpje op hun pornosite?Het bleef stil aan de andere kant. Pas na de tweede mail, met de dreiging van juridische stappen, gaf Pornhub antwoord. Het filmpje werd verwijderd. ‘Maar dan ben je er nog lang niet’, vertelt de 45-jarige moeder van Michelle in een e-mailinterview.
‘Het leek even beter te gaan met Michelle en toen dook het filmpje weer op. De ellende begon van voren af aan. Het schelden, het uitlachen, de woede, de frustratie, de schaamte.’
Dat terwijl de aanleiding van een grote trivialiteit was. Een uit de hand gelopen geval sexting. Verliefd Limburgs schoolmeisje geeft, in een spelletje van wederzijdse uitdaging, iets van zichzelf bloot aan wat minder verliefde schooljongen. En in de 21ste eeuw wordt nu eenmaal alle bewijs van jeugdige onbezonnenheid vastgelegd. Via Snapchat verstuurde Michelle haar filmpje naar haar ‘bewonderaar’. Wat begon als iets wat tussen twee mensen had moeten blijven, werd aan de wereld getoond.
Magda weet tot op de dag van vandaag niet wat er op het filmpje staat. ‘Alleen dat ze herkenbaar is. Mijn dochter wilde pertinent niet dat ik het filmpje zag. Ik denk: hoe erg kan het zijn? Maar zij schaamt zich. Dat maakt het pijnlijk. Ik respecteer haar keuzen en wil haar vertrouwen niet beschamen.’
Dat gold niet voor het vriendje. Die maakte nog wat screenshots en deelde de video en foto’s met twee andere jongens. Op hun beurt deelden die het weer met vier anderen, enzovoort, enzovoort. ‘Binnen een dag had de hele school het, konden de mensen in onze woonplaats het zien en via Pornhub heel Nederland.’
De digitale schandpaal deed zijn werk. Sociale uitsluiting was het gevolg. Michelle ging doodongelukkig in schoolpleinquarantaine. Haar vriendinnen lieten haar meteen vallen. ‘Ze kreeg berichtjes dat ze er maar een einde aan moest maken en ontving op één dag 123 dubieuze vriendschapsverzoeken op Instagram.’
Magda, die in haar eentje vocht om te voorkomen dat de wereld haar zag als gratis voer voor voyeurs, beschrijft haar strijd als ‘vechten tegen windmolens’. Nadat het filmpje was verwijderd van Pornhub dook het wéér op Snapchat op. En weer. En weer.
‘Elke keer meldde mijn dochter het als een zogenaamde vriend het daar had gedeeld. En elke keer werd het verwijderd. Maar er kwam geen eind aan. Omdat het op zo veel mobieltjes staat, kan het oneindig vaak worden geüpload.’
De politie dan? Die nam, toegegeven, de zaak direct serieus op. De eerste videoverspreider werd ontboden op het politiebureau, evenals de jongens die dat daarna hadden gedaan.
Magda: ‘Maar hij ontkende en bleef dat doen. Mijn dochter wilde praten. Hij wilde niet. Uiteindelijk heeft de rechtbank de zaak geseponeerd. Gebrek aan bewijs. Het stond niet meer op zijn mobieltje. Hij had vlak na het voorval een nieuwe gekocht.’
Magda’s dochter heeft er een posttraumatische stressstoornis aan over gehouden. Ze kreeg woedeaanvallen, schaamde zich omdat vrienden niet met haar gezien wilden worden en had het gevoel niets waard te zijn. Om iets van de pijn te verdoven ging ze blowen. Ze moest in therapie.
Maar ook als moeder blijf je niet gespaard. Magda: ‘Ik heb lang gezeten met de frustratie dat ik mijn kind niet kon beschermen tegen een onzichtbare vijand. Ik heb twee jaar geleden wel informatie van helpwanted.nl ingewonnen, maar heb alles, hoe onbeholpen ook, in mijn eentje gedaan. Ik wist niet waar je als ouder naartoe kon of wat je moest doen als het leed al was geleden.’
Een van de weinig positieve kanten van het drama was dat de school het onderwerp oppikte. Op verzoek van Michelles moeder werd in de lessen aandacht besteed aan het fenomeen sexting. Magda: ‘In alle klassen werd meegedeeld dat wie het filmpje op zijn telefoon had staan strafbaar was wegens bezit van kinderporno. Mijn dochter heeft op eigen verzoek een gesprek gehad met twee jongens die het filmpje hadden verspreid. En ze kreeg een docent als vertrouwenspersoon bij wie ze altijd terechtkon.’
Hoe gehavend ook, het slachtoffer heeft zich nooit gewonnen gegeven. ‘Met iedereen die haar scheef aankeek, ging Michelle de discussie aan, ze kwam voor zichzelf op. Ze maakte het zichzelf daardoor ook moeilijk. Want kinderen bleven haar uitdagen en kregen haar op de kast.’
Het gaat beter met Michelle. ‘Al zit ze nog in een wankel evenwicht. Ze begint aan vervolgonderwijs maar is bang dat medestudenten haar zullen herkennen of van het filmpje afweten.’ De angst en schaamte verdwijnen nooit helemaal. Voor dit alles had Magda geen idee in wat voor hel je terechtkomt als dit je overkomt. Ze weet nog dat Michelle het nieuws kwam vertellen. ‘Begon ze met: ‘Er is iets heel ergs gebeurd.’ Als ouder vraag je dan: ‘Ben je zwanger? Heb je iets gestolen? Heb je iemand vermoord?’ En als die vragen met nee worden beantwoord, denk je: zo erg zal het dan niet zijn.’
Dat was het dus wel. En dan krijgt het slachtoffer vaak genoeg ook nog de schuld, terwijl de dader stilletjes uit beeld verdwijnt. Vaak wordt volgens Michelle geredeneerd dat het haar eigen schuld is, dat ze het maar niet had moeten versturen. ‘En hij dan? Híj had het niet hoeven delen maar dat deed hij dus wel. Hoe zit het daar dan mee?’
De namen van de betrokkenen in het interview zijn gefingeerd
OOK JONGENS SLACHTOFFER
Dat jongens bij uitzondering het slachtoffer zouden zijn van wraakporno is een misvatting. Volgens Arda Gerkens van het EOKM (Expertisebureau Online Kindermisbruik) worden zij net zo vaak geconfronteerd met het verspreiden van hun persoonlijke (seks)foto’s of -filmpjes als meisjes. Gerkens: ‘Alleen verschilt de manier waarop die beelden worden gebruikt. Meisjes worden ermee afgeperst voor meer plaatjes, bij jongens gebeurt dat voor geld.’In de serie Publiek Geheim verschenen eerder interviews over onder meer datingapps, gaycruisingsites, nieuwe seksuele vrijheid, fetisjisme, sexting, transgenderisme, partnerruil, internetporno en online prostitutie.
PUBLIEK GEHEIM
Eind 2018 begon V een serie interviews getiteld Publiek Geheim, waarin lezers in alle openhartigheid vertelden over de manier waarop internet hun kijk op seks en hun seksleven veranderde. Door het brede aanbod aan informatie, opvattingen, persoonlijke verhalen en beeldmateriaal gecombineerd met anonimiteit van de solitaire websurfer leerden we met zijn allen veel meer over seks dan we doorgaans in het dagelijkse leven te weten komen. Vanaf vandaag continueren we de serie met naast de interviews ook achtergrondverhalen.ONLINE SEKSUALITEIT
Internet beïnvloedt op meerdere manieren het seksuele gedrag van jongeren. Uit onderzoek van Kenniscentrum Seksualiteit Rutgers uit 2017 bleek dat de gemiddelde leeftijd voor ‘de eerste keer’ in de periode 2012 -2017 omhoog is gegaan. Die is nu 18,0 jaar geworden tegenover de stabiele 16,6 jaar van de jaren daarvoor. Maar eerder dan online porno zijn, volgens Rutgers, social media hiervoor een verklaring. Die zorgen ervoor dat de drempel voor virtueel flirtgedrag wordt verlaagd, terwijl de drempel om daadwerkelijk op iemand af te stappen juist wordt verhoogd.Bron: de Volkskrant >>
ZO PRAAT JE MET JE KIND OVER ONLINE SHAMING: ‘WEES OPEN, OORDEEL NIET’
Een dertienjarig meisje uit Amsterdam maakte 13 januari een einde aan haar leven nadat expliciete foto’s van haar online verspreid werden. Online shaming komt helaas nog vaak voor: hoe ga je daarmee om als ouder?
Nikki Lee Janssen (30) is voorlichtingscoördinator bij HelpWanted.nl, een platform dat advies biedt bij online seksueel misbruik.
AFPERSING
In 2018 sprak LINDA.nl met Janssen over haar eigen ervaringen met sextortion. Zij werd afgeperst nadat een hacker toegang kreeg tot haar Dropbox, waar pikante beelden in stonden. Van een onbekende afzender kreeg ze dreigementen: als ze niet zou betalen, zou een video van haar in lingerie gepubliceerd worden. Dat gebeurde: haar video verscheen online en werd binnen een dag meer dan een miljoen keer bekeken.De hacker bleek een ervaren cybercrimineel en zat een celstraf van tweeënhalf jaar uit, wegens afpersing en het oplichten van o.a. postorderbedrijven. Janssen: “Ik was enorm blij dat hij werd gevonden. Daardoor waren de andere Dropbox-beelden veilig en bleef het bij die ene video. Het was de heftigste ervaring van mijn leven, maar ik ben blij dat ik nu anderen kan helpen met mijn ervaringen. Het is hard nodig om hier aandacht aan te blijven besteden, dat blijkt maar weer als je leest over dat dertienjarige meisje.”
ONLINE SHAMING
Als coördinator houdt Janssen zich vooral bezig met voorlichting op scholen en aan professionals. Ze spreekt veel slachtoffers en begeleidt families bij het verwerken van online shaming en misbruik. Die ondersteuning is essentieel, vindt ze: “Ouders denken nog te vaak dat ze problemen met hun kinderen zelf op moeten lossen, maar daar sta je nooit alleen in. Er is zoveel expertise waar je gebruik van kunt maken, dus zoek dat op. Het kan heel fijn zijn om te praten met iemand die snapt waar jij als (ouder van een) slachtoffer doorheen gaat.”Volgens Janssen is er op maatschappijniveau nog wel wat ruimte voor verbetering op het gebied van online shaming. “Het is goed dat er steeds meer bewustwording over is, maar de reactie van veel mensen is nog steeds ‘had je maar niet zulke foto’s moeten maken’. Van die ‘eigen schuld, dikke bult’-houding moeten we écht af.” Daarin ligt ook een rol voor scholen, aldus Janssen. “Docenten moeten met seksuele voorlichting beter gaan inspelen op de online wereld. Het is anno 2021 meer dan ‘wat is sex’ en een condoom om een banaan rollen. Jongeren en kinderen experimenteren met alles, helemáál op online gebied.”
ADVIES
Een groot deel van die bewustwording vindt volgens Janssen ook thuis plaats. Ouders vragen steevast of hun oogappeltjes nog iets hebben meegemaakt op school, maar laten de digitale wereld nog te vaak links liggen. “Riskant, juist als ze een eigen telefoon hebben. We gaan er te makkelijk vanuit dat ze daarop alleen contact hebben met mensen die ze uit het echte leven kennen. Wees je bewust van de risico’s die apps als TikTok met zich meebrengen.”Janssen adviseert om regelmatig naar het social media-gebruik van je kind te vragen, juist als alles goed gaat. “Hebben ze nog een grappige meme gezien, of zijn ze juist wat raars tegengekomen? Zo wennen ze aan jouw interesse in dat grote gedeelte van hun leefwereld. Dat kan het voor een kind makkelijker maken om naar je toe te komen als er wél iets mis is.”
OPENHEID
Het belangrijkste, in zowel voorlichting over als nazorg bij online shaming, is openheid. Janssen: “Praat open en oordeel niet. Wees daarin ook bewust van je eigen gedrag. Hoe reageerde jij bijvoorbeeld op het nieuws rondom de video van Fred van Leer? Als je tegen je kind zegt ‘jij doet dat gelukkig niet’, zet je al de verkeerde toon. Je plaatst mensen in een hokje. Dat is geen goede basis voor een gesprek.”Praten over sex is iets dat veel ouders moeilijk vinden, maar Janssen adviseert om daar toch even doorheen te bijten. “Onze kinderen leren hier op een andere manier over dan wij vroeger, maar dan kun je het er nog wél over hebben. Bied hen een veilige omgeving waarin ze met je kunnen praten over sex, en laat weten dat je er altijd bent om eventuele narigheden samen op te lossen.”
Bron: linda.nl
Jantine was 16 toen haar naaktfoto’s online verschenen. Nu confronteert ze de daders
16 was Jantine Jongebloed toen naaktfoto’s van haar de hele school door gingen en zelfs op GeenStijl belandden. Zeventien jaar later gaat ze op onderzoek uit en zoekt ze contact met de betrokkenen. Wie besloot haar foto’s te openbaren? En wat was haar eigen rol in dit verhaal?
Bron: de Volkskrant
Er wordt negatief over sexting gesproken
Tijdens het onderzoek naar sexting komt Marijke Naezer erachter hoe negatief er gesproken wordt over het onderwerp. Dat kan kwalijk zijn voor jongeren.
Bron: rtlxl.nl/programma/jinek
Ik wilde het reconstrueren
Op haar zestiende werden er naaktfoto’s van haar verspreid. Haar herinneringen waar vaag, en daar wilde ze verandering in brengen.
Bron: rtlxl.nl/programma/jinek
Online sexting, exposing en de gevolgen
Amsterdamse jongeren uit het zicht–
Er is toenemende zorg vanuit experts, instanties en de gemeente over jongeren in Amsterdam die uit het zicht raken en in uitbuitingssituaties terecht komen. Problemen rondom seksuele uitbuiting lijken te groeien. Hoe ziet de weg van onschuldig online seksueel gedrag tot ongewenste seks eruit?
Door sociale media is uitbuiting met beeldmateriaal naar minder zichtbare plekken verplaatst en neemt het toe. Hoe komt het dat de stad voor sommige jongeren onveilig is ? We gaan in gesprek met experts die zich dagelijks inzetten om dit probleem aan te pakken.Heb je een tip, verhaal of idee over dit onderwerp? Deel dit vooral met ons via: livejournalism@debalie.nl.
exposing: Het breed delen van seksueel getint beeldmateriaal, vaak gecombineerd met persoonsgegevens, via social media met als doel de reputatie van de afgebeelde persoon te beschadigen in haar sociale omgeving.
shaming: Het delen van seksueel getint beeldmateriaal met derden via social media zonder toestemming van de afgebeelde persoon, met als doel iemand negatief af te schilderen
sextortion: Het gebruiken van seksueel getint beeldmateriaal, dat vaak onder valse voorwendselen is verkregen, als chantagemiddel.
grooming: Het online benaderen en verleiden met seksueel getinte contacten als doel.Bron: de Balie >>
Column – De Balie Live Journalism start een nieuw onderzoek: seksuele uitbuiting onder jongeren in Amsterdam.
Door sociale media is uitbuiting naar minder zichtbare plekken verplaatst. Hoe ziet de weg van onschuldig online seksueel gedrag tot uitbuiting eruit? En hoe maken we de stad een veilige plek voor iedereen? Een zwaar onderwerp en volgens ons broodnodig om hier de komende maanden in te duiken.
Het probleem lijkt te groeien: steeds vaker horen we verhalen over jongeren die hiermee in aanraking komen. Zo publiceerde het Parool het verhaal van een jonge vrouw die werd geronseld om tegen betaling seks te hebben in hotels. Dit bleek helaas een veelvoorkomend verhaal. Ook is onlangs de campagne Stop Shaming! gelanceerd tegen online shaming en exposing. En heeft de gemeente Amsterdam de aanpak van seksuele intimidatie en seksueel geweld tegen meisjes en jonge vrouwen in februari 2020 als prioriteit bestempeld naar aanleiding van het onderzoek van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen.Toch blijven veel verhalen rondom seksuele uitbuiting onder jongeren onzichtbaar. Over de omvang in Amsterdam is nog maar weinig bekend en nieuwe vormen van grensoverschrijdend gedrag en uitbuiting ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan daders die jongeren ronselen door hen te chanteren met het verspreiden van een foto of video. Doordat deze vormen zich vaak afspelen op sociale media, zien we ze niet. Net als de jongeren zelf, die tijdens de coronacrisis vooral online door het leven gaan. Kortom, er gebeurt veel, maar vaak buiten het zicht van de samenleving.
Amsterdam is niet voor al zijn inwoners een veilige stad. We horen verhalen van jongeren die online worden exposed, geshamed, gechanteerd en (seksueel) uitgebuit. Elk verhaal is er een te veel. En de veelheid aan verhalen maakt ons duidelijk dat er sprake is van een structureel probleem.
Hoe maak je een probleem zichtbaar dat zelf wenst onzichtbaar te blijven?
Maar ook wij zitten in een zoektocht. Want wanneer is er sprake van grensoverschrijdend gedrag online en wanneer verandert dit in seksuele uitbuiting? Waar begin je? Hoe ga je om met daders die zelf ook minderjarig zijn en midden in hun eigen seksuele ontwikkeling zitten? En hoe maak je een probleem zichtbaar dat zelf wenst onzichtbaar te blijven?
Wat kan je de komende maanden verwachten?
De komende maanden brengen we het bredere verhaal rondom incidenten in kaart. De incidenten staan namelijk niet los van elkaar. En ook niet van de omgeving, van maatschappelijke en digitale ontwikkelingen. We voeren gesprekken met ervaringsdeskundigen, experts, ouders, docenten, hulpverleners en ambtenaren over welke verantwoordelijkheden zij hebben en hoe Amsterdam grip krijgt op dit groeiende probleem. De gesprekken verschijnen op onze website in de vorm van korte interviews. Ook maken we samen met AT5 videorapportages, bijeenkomsten en podcasts en werken we toe naar een slotvoorstelling in juni 2021. Want wij geloven: verhalen moet je tot leven wekken, in de journalistiek en op het podium.
Bron: de Balie >>
Interview – Hoe ziet de weg van onschuldig online seksueel gedrag tot ongewenste seks eruit?
Er is weinig onderzoek gedaan naar jongeren in Amsterdam en hun ervaringen hiermee. Terwijl dit een groeiend maar onzichtbaar probleem lijkt. De Balie Live Journalism publiceert de komende weken interviews met Amsterdammers die zich bezighouden met deze problematiek. Met deze week: Hajar Akrari en Sara Dekker, oprichters van The Phoenix Sisters.Sara en Hajar hebben zelf te maken gehad met seksueel geweld en willen met hun initiatief voorlichting geven en andere slachtoffers ondersteunen bij hun verwerking. Grensoverschrijdend gedrag kan verstrekkende gevolgen hebben, ook als dit online gebeurt. In dit gesprek vragen we naar hun ervaringen met het verwerken van misbruik.
Wat doen de Phoenix Sisters?
Wij voeren het gesprek over seks, consent en seksueel geweld. Wij vinden dit het belangrijkst in het doorbreken van het taboe op seksueel geweld. Want dit taboe bestaat. Vanuit ons bedrijf focussen we vooral op twee dingen. Ten eerste vinden we het belangrijk om dit taboe te doorbreken, vooral ook binnen bi-culturele gemeenschappen. Daarnaast geven we individuele en groepsbegeleidingen voor meiden die te maken hebben gehad met seksueel geweld. Als je net uit een situatie komt van misbruik, zit er vaak een soort overbruggingsperiode tussen het moment dat je besluit dat je therapie wil en het moment dat je het echt gaat doen. Wij ondersteunen die meiden, zodat ze sterker in hun schoenen staan voordat ze in professionele therapie gaan. Dit is namelijk vaak een lange en zware periode, gemiddeld duurt het tussen de 6 en 9 maanden. We loodsen ze al die maanden erdoorheen. Verder verwijzen we slachtoffers ook door naar hulpinstanties.Waar liepen jullie tegenaan tijdens jullie eigen verwerkingsproces?
Hajar: Ik liep tegen de beschikbaarheid aan. Nadat ik seksueel was misbruikt, ben ik vrijwel direct naar mijn huisarts gegaan. Toch duurde het bijna tien maanden voordat ik enige hulp ontving. Het contact met twee instanties verliep zacht uitgedrukt stroef. Zij waren slecht bereikbaar. Pas bij de derde organisatie lukte het psychologische hulp te krijgen. Ik werd dus tien maanden aan mijn lot overgelaten. Zelfs na een zelfmoordpoging kwam er geen hulp. Ik voelde me niet serieus genomen en was sceptisch over de hulp die ik uiteindelijk wel kreeg. Nu weet ik dat er ook allerlei supportgroepen zijn, maar toen vertelde niemand mij dit.
Sara: Therapie bood mij niet alles wat ik nodig had. Met traumatherapie pak je het trauma zelf aan, dat lukte goed via gesprekken met mijn psychologe. Wat ik heb gemist is een holistische aanpak. Ja, mijn trauma was weg en ik sliep weer goed. Maar mijn lage zelfbeeld, schuldgevoelens en schaamte waren nog niet weg. Juist dat zijn de dingen die je vanbinnen opvreten. Therapie wordt nu gezien als de enige verwerkingstool. Terwijl ik het zie als onderdeel van het verwerkingsproces. Wat wij bieden is een aanvulling op de huidige zorg, zodat je volledig in lichaam en hoofd je trauma kunt verwerken.Hoe bereiken jullie slachtoffers?
Veel via sociale media, we zijn erg actief op Instagram. We delen zes dagen in de week tips, tricks en achtergrondverhalen. En jongeren weten ons te vinden. We ontvangen ongeveer 7 berichten per dag uit heel Nederland over seksueel overschrijdend gedrag. Soms ontvangen we zelfs berichten uit België. We krijgen echt allerlei berichten. Soms wordt bijvoorbeeld een angst uitgesproken over verspreiding van een naaktfoto of dansvideo, of vertelt iemand dat ze jaren later pas bewust is geworden dat ze in haar relatie werd misbruikt door haar partner.Daarnaast zijn we erg laagdrempelig. We hebben geen ingewikkelde formulieren, gewoon een appje of DM op Instagram is genoeg om contact te maken! We zijn erg open over ons eigen verhaal. Dat spreekt meiden aan, ze voelen zich begrepen.
Wat valt jullie op in jullie gesprekken met slachtoffers?
De gemene deler is dat ze gehoord en gezien willen worden. Deze meiden, en ook jongens, hebben zoveel last van selfblame en schaamte. Die twijfel is verschrikkelijk: “Is het echt zo erg? En kom ik hier ooit uit?”Er is absoluut een bepaalde schaamte rondom seksualiteit. Dingen worden ook geseksualiseerd terwijl ze dit niet zijn, dansfilmpjes op TikTok bijvoorbeeld. Zo’n dansfilmpje wordt soms doorgestuurd, op forums geplaatst en helemaal uit de context gehaald. Het krijgt het label van promiscuous gedrag. Het meisje krijgt het stempel van losbandig. Dit kan enorme gevolgen hebben voor haar familiesituatie. Ze kan geïsoleerd raken of een laag zelfbeeld ontwikkelen. En daardoor ook nog eens de perfectie prooi zijn voor mannen die haar willen uitbuiten. Het gebeurt vaker dan we denken. Mensen moeten inzien dat exposing leidt tot dit soort problemen.
Hoe kunnen we slachtoffers nog beter helpen, waar is verbetering mogelijk?
De sfeer bij hulporganisaties is vaak heel zakelijk en professioneel. Je krijgt meteen allerlei vragenlijsten voor je neus. Dat hebben we zelf meegemaakt en horen we van andere meisjes. Wij zijn zelf geen behandelaars, maar ervaringsdeskundigen, een soort vriendin. We dwingen meisjes niet meteen aangifte te doen of in therapie te gaan. We zijn er gewoon voor ze. Geen lange wachtlijsten bij ons.De gemeente Amsterdam heeft seksuele uitbuiting prioriteit gemaakt, dat is heel goed. Ze hebben ook goede ideeën, maar je moet wel de doelgroep kunnen bereiken, de juiste meiden erbij betrekken en in hun behoefte voorzien. Daar hebben ze nog moeite mee, zien we. Sinds kort werken we samen met de gemeente om hen hierbij te helpen, daar zijn we blij om.
Ook aangifte doen bij de politie blijft een lastig punt, daar berichten veel meiden ons over. Gesprekken die agenten op vreemde manier voeren, zo cringe. Het slachtoffer wordt vaak meteen gewezen op de gevolgen van aangifte doen: “Weet je dit zeker? Snap je de gevolgen wel? Je kan zijn gezin een trauma geven!”. Heb je eindelijk de moed verzameld om aangifte te doen, krijg je zulke vragen. Tegelijkertijd spraken we laatst zelf met een agent die bezig is op dit dossier. We zagen zijn passie en hoe goed hij het wil doen. Dus de juiste intentie is er. En natuurlijk wil een agent nou eenmaal de feiten weten, alleen op die manier kan goed aangifte worden gedaan. We zien het ook als onze taak dit over te brengen aan slachtoffers die aangifte willen doen. Zodat ze niet schrikken tijdens zo’n gesprek met de politie.
Bron: de Balie >>
Op seksuele afpersing van jongens rust een taboe. Dat maakt hulpverlening moeilijk.
Beeld Ilse van KraaijHoe reageren jongens op afpersing met naaktbeelden, hoeveel betaalden zij en krijgen zij voldoende hulp? De antwoorden staan in een onderzoek dat het Expertisebureau Online Kindermisbruik zaterdag publiceert.
‘Ik heb iets heel erg doms gedaan.’ Met die zin beginnen jongens vaak tegen Simone Belt van Helpwanted.nl, dat onderdeel is van het Expertisebureau Online Kindermisbruik (EOKM) waar jongeren terecht kunnen als zij slachtoffer zijn van online afpersing. Daarna vertellen zij over de naaktfoto’s of -filmpjes die een onbekende afperser van hen heeft gemaakt, over diens dreiging deze beelden naar alle vrienden en familie te sturen, tenzij er wordt betaald. “Met ‘ik heb iets doms gedaan’ leggen jongens de schuld bij zichzelf”, zegt Belt. Zij schamen zich, ook al omdat er voor jongens een taboe rust op slachtofferschap van seksueel gerelateerde afpersing. Dat staat goede hulpverlening in de weg en bovendien blijft daardoor onduidelijk hoe omvangrijk het probleem is, vult socioloog Merel van Mansom aan.
Zij is wetenschappelijk medewerker van het EOKM, dat heeft gewerkt aan ‘Eigen schuld, dikke bult’, een onderzoek naar financiële afpersing met naaktbeelden onder jongens. Bij afpersing met naaktbeelden wordt snel gedacht aan meisjes. Dan gaat het om sextortion, waarbij afpersers meer naaktfoto’s willen, of seks. Bij jongens gaat het meestal om geld.
Omvang van het probleem
Voor het onderzoek analyseerde het EOKM de ervaringen van tweehonderd jongens die slachtoffer waren. Dat zegt weinig over de omvang van het probleem. “Slechts 2,5 procent van de jongens die meededen aan het onderzoek heeft zich gemeld bij Helpwanted.nl”, zegt Van Mansom. “Hoeveel jongens jaarlijks slachtoffer worden in Nederland, is niet te zeggen.”Uit het onderzoek van het EOKM kwam onder meer naar voren dat:
54 procent van de jongens met een vriend praat over sextortion
2,5 procent de ouders inlicht
43 procent met niemand spreekt
32 procent maximaal een halfuur contact heeft met de dader voordat zij worden afgeperst met naaktbeelden
57 procent enkele uren contact heeft gehad met de dader voordat zij werden afgeperst
Het gemiddelde bedrag dat van de respondenten geëist wordt 548,50 is
31 procent het afpersbedrag voor een deel of volledig betaalt
69 procent niet betaalt
Meestal begint de afpersing met een bezoek aan een chatsite als Omegle, waar jongeren elkaar anoniem ontmoeten. Dan stappen zij over naar andere kanalen voor een-op-een-contact. Naar Skype bijvoorbeeld. De afperser begint met complimenten uitdelen en ziet via Skype met wie het slachtoffer bevriend is. De afperser bouwt de seksuele spanning op en vraagt het slachtoffer zich uit te kleden of te masturberen voor de camera. Deze beelden neemt de afperser op, waarna er een dreigend bericht volgt dat het slachtoffer heel snel geld moet overmaken, anders gaan de beelden naar de volledige vriendenkring. Hoe verwoestend zo’n dreigement is, blijkt uit de diverse zelfdodingen die jongens hebben gepleegd omdat hun afpersers bleven dreigen.
Paniek
Als Belt een jongen aan de lijn krijgt, is die vaak in paniek “We proberen dan zicht te krijgen hoe het psychisch met de jongen gaat. De jongens zelf proberen tijd te rekken door de afperser te vertellen dat het geld over een paar dagen komt”, zegt Belt. “Omdat het contact puur online is, is het belangrijk dat de afperser geen toegang meer heeft tot het slachtoffer. Dus alles blokkeren. Daar helpen we de jongeren mee. En we vragen bijvoorbeeld Instagram om de nepaccounts van afpersers te verwijderen.”Zodra de afperser merkt dat er niets valt te halen, zal hij de aandacht verleggen naar een ander slachtoffer dat wel betaalt. Betalen is nooit een goed idee, want de afperser zal terugkomen voor meer geld.
Als alle mogelijke manieren om contact op te nemen zijn geblokkeerd, is het probleem nog niet voorbij. “De angst blijft dat het beeldmateriaal alsnog opduikt”, zegt Van Mansom.
Wat niet meehelpt, is de reactie als jongens met hun verhaal naar buiten komen. Ouders reageren vaak boos, vrienden lachen erom, en zelfs de politie weet niet altijd goed wat zij met een aangifte moet doen. Dat heeft te maken met het taboe dat rust op jongens als slachtoffer van een seksueel gerelateerd misdrijf, zegt Van Mansom. “Een jongen wordt in de maatschappij minder als slachtoffer gezien dan een meisje. Door dat stigma is het voor jongens dubbel zo lastig om naar buiten te treden.”
Bron: Trouw >>
- Je moet ingelogd zijn om een antwoord op dit onderwerp te kunnen geven.
