- Dit onderwerp bevat 46 reacties, 3 deelnemers, en is laatst geüpdatet op 16/05/2023 om 16:22 door Luka.
-
Reacties
-
Essay Onbesuisde popularisering van wetenschap
Het ‘ontbrekende stofje in het brein’Psychische problemen zouden het gevolg zijn van een chemische onbalans in de hersenen. Die wankele hypothese is jarenlang als waarheid verspreid. Dat is niet alleen de farmaceutische industrie maar ook de wetenschappelijke gemeenschap te verwijten.
Begint iemand met ‘Ik verlies niet snel mijn geduld’, dan zal zelden ‘en nu dus ook niet’ volgen. De Amerikaanse psychiater Ronald Pies, hoofdredacteur van Psychiatric Times, opende in 2011 een redactioneel commentaar met het dreigende eerste zinsdeel. Pies vertelde dat hij zich enorm boos maakt over de theorie van een ‘ontbrekend stofje in het brein’ als verklaring voor psychische problemen. Zijn grootste ergernis betreft de suggestie dat dit ‘belachelijke idee’ door wetenschappelijk geschoolde deskundigen zou zijn verspreid.
Die ergernis moet Pies dan regelmatig overkomen, want het gewraakte idee komt in allerlei neurobiologische bewoordingen voor. Men heeft het bijvoorbeeld ook over een ‘chemische onbalans’ in de hersenen, of een tekort (soms teveel) aan neurotransmitters, dat – net zoals insulinetekort bij diabetes – met medicatie moet worden gecorrigeerd. Specifieker zegt men dat er een onbalans is in de dopamine-, serotonine- of noradrenaline-huishouding van mensen met ongewenste eigenschappen, emoties of gedrag. Soms volgt nog als aanvulling dat het ontbrekende stofje in iemands hersenen verband houdt met een ontbrekend stukje in zijn of haar DNA.
Volgens Pies kunnen dergelijke uitspraken dus niet van wetenschappelijke experts afkomstig zijn. Verbaast dit u, omdat ook u dacht dat de stofjesverklaring klopt? Dat is dan volkomen begrijpelijk. Patiënten krijgen deze verklaring bijvoorbeeld veelvuldig te horen van hun huisarts. Dat concludeerde de Nijmeegse arts Rhona Hoven-Eveleigh in haar proefschrift uit 2015 over ‘onterecht langdurig gebruik van antidepressiva’. De reden voor dit proefschrift is dat het gebruik van deze pillen heel groot is en nog altijd blijft stijgen, terwijl de twijfels erover groeiend zijn: de effectiviteit blijkt gering als ook niet gepubliceerde onderzoeksresultaten worden meegenomen, terwijl er wel duidelijke bijwerkingen zijn en stoppen met het gebruik voor veel mensen grote problemen oplevert.
Het Nederlands Huisartsengenootschap (NHG) was altijd al enigszins sceptisch over grootschalig antidepressivagebruik en wil tegenwoordig ‘onterecht gebruik’ actief tegengaan. De pillen zouden niet meer moeten worden voorgeschreven bij slechts matige klachten, die na een half jaar vaak vanzelf over gaan, en een recept zou niet als vanzelfsprekend moeten worden herhaald als een patiënt zes maanden klachtenvrij is.
De NHG heeft de huisartsen echter niet aan de leiband. Als artsen de verklaring van het ontbrekende stofje vertellen aan hun patiënten beginnen de patiënten gemakkelijker aan de pillen. De stofjesverklaring geeft hun bovendien het idee dat hun hersenen fundamenteel afwijkend zijn en daardoor hun pillen levenslang onontbeerlijk. Hoven-Eveleigh citeert uitspraken van gebruikers als: ‘Mijn lichaam is niet in staat voldoende serotonine te maken en dus neem ik daar een pil voor’, en: ‘Als ik me goed zou blijven voelen, zou ik er morgen mee stoppen, maar weer door die hel gaan? Nee.’ Mensen blijken dus angstig te worden door de theorie van het ontbrekende stofje en hun vertrouwen in hun lichaam en brein kwijt te raken. Het artsentijdschrift Medisch Contact plaatste dan ook de kop ‘Niet meer over serotoninetekort praten’ boven een artikel over dit proefschrift. Het citeert Hoven-Eveleigh met de uitspraak dat de artsen die de onhoudbare verklaring geven zelf even goed ‘zijn beetgenomen’.
Stoppen met antidepressiva: weet hoe het werkt
Jaarlijks gebruiken ruim 1,1 miljoen Nederlanders antidepressiva. Artsen schrijven ze ondermeer voor bij depressie, angst- en paniekklachten of burn-out. Carolien Wentink, onderzoeker bij Pro Persona, is als promovendus betrokken bij een meerjarig onderzoek naar het afbouwen van antidepressiva. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Pro Persona en Radboudumc.
Het afbouwen is volgens Carolien vaak ingewikkelder dan gedacht: ’De wereldwijde toename van langdurig gebruik van antidepressiva is opvallend. Schijnbaar is het lastig om er vanaf te komen, terwijl mensen dat wel willen. Bijvoorbeeld vanwege hinderlijke bijwerkingen zoals het afvlakken van emoties, gewichtstoename of vermindering van het libido.’
Keuzehulp en afbouwschema’s
Voor het onderzoek delen patiënten, maar ook huisartsen hun ervaringen met de onderzoekers. Patiënten die langdurig antidepressiva gebruiken worden uitgenodigd om het afbouwen te bespreken met hun huisarts of behandelaar. Wanneer ze daadwerkelijk gaan afbouwen worden ze een jaar gevolgd. Dit leidt tot nieuwe inzichten over wat werkt en wat niet. Een concreet resultaat van het onderzoek is de keuzehulp: een handleiding met aandachtspunten en vragen die de behandelaar, huisarts en patiënt helpen bij het maken van goede keuzes in de afbouw van antidepressiva. Daarnaast zijn er afbouwschema’s gemaakt waarmee patiënten op individuelere maat kunnen afbouwen.Succesfactoren
Ook hier blijkt goede voorbereiding uiteindelijk het halve werk. Carolien: ’Psycho-educatie, vooraf een signalerings- en preventieplan maken en afspraken maken over de gewenste begeleiding zijn belangrijke succesfactoren. Neem bijvoorbeeld onttrekkingsverschijnselen: deze treden vaak tijdelijk op, maar worden gemakkelijk verward met een terugval in depressie of angst. Als je kennis hebt van deze verschijnselen en weet hoe je ermee kunt omgaan maakt dat de kans op een succesvolle afbouw groter’.Het onderzoek loopt tot oktober 2019.
Bron: propersona.nl
CBD olie als remedie tegen angsten en pijnen: wat is het nu eigenlijk en hoe werkt het?
Grote kans dat je weleens van CBD olie hebt gehoord of het zelfs in een winkel hebt zien liggen. Je koopt het goedje nu namelijk gewoon in drogisterijen. Het komt van de bekende hennepplant en niet alleen Nederland, ook de rest van de wereld lijkt in de ban van het wondermiddeltje. Maar wat is het nu eigenlijk en wat doet het precies?
De letters CBD olie komen van het woord cannabidiol, wat de werkzame stof is uit bladeren en bloemtoppen van de vezelhennep. Het is de industriële variant van de hennepplant die dus legaal geteeld wordt. Door de krachtige werkzame stoffen wordt de olie als voedingssupplement verkocht. Het is niet goedkoop, je bent zo’n €30 tot €40 euro kwijt voor een flesje. Maar, de plant heeft dan ook talloze helende krachten.
Wat zijn de voordelen van CBD olie?
Cannabis is sinds oudheid een veelgebruikt kruidengeneesmiddel dankzij haar preventieve én helende krachten bij zowel geestelijke als lichamelijke klachten. CDB heeft namelijk kalmerende, pijnstillende, antidepressieve, slaapbevorderende, misselijkheidsonderdrukkende, ontstekingsremmende, krampwerende en eetlustopwekkende eigenschappen.Ook zou het epilepsieaanvallen significant verminderen, stressgerelateerde klachten verminderen, de slaap bevorderen, helpen bij stemmingswisselingen in de overgang en veel pijnklachten (zoals hoofdpijn) verhelpen, legt Gezondheidsnet uit. Ook kan CBD olie de bloedsuikerspiegel stabiliseren wat gunstig is bij de ziekte diabetes.
En dan zijn we er nog niet, want ook mensen met ADHD hebben baat bij de natuurlijke olie die kalmeert en pijnen wegneemt. Ook mensen met de ziekte van Parkinson of mensen die migraine en reuma hebben, merken massaal positieve effecten van de olien. Hoewel wetenschappelijk bewijs uitblijft, worden de klachten (ook bij pijn van kanker) aanzienlijk minder, vertelt het Kankerfonds.
Het verschil tussen wietolie en CBD olie
CBD olie komt dan wel van de cannabisplant, toch is er een verschil tussen wietolie en CBD olie. Het zijn beide medicinale cannabisplanten, maar hebben niet dezelfde werking. Gezondheidsnet legt uit dat het belangrijkste verschil tussen hennepplanten en wietplanten is dat hennepplanten geen of nauwelijks THC bevatten en juist veel CBD. En dat geldt andersom ook: wietplanten bevatten juist veel THC en weinig CBD.Dat is de reden waarom olie met THC (wietolie) niet legaal te koop is, maar is alleen op recept verkrijgbaar is. CBD olie is tegenwoordig in Nederland en de meeste andere Europese landen volledig legaal te koop is.
Verwacht geen high bij CBD olie
Wie verwacht dat hij na het nemen van een capsule of druppeltje CDB olie er als een stonede garnaal bij loopt, heeft het mis. De dosering is zo geconcentreerd dat je er alleen de medicinale krachten van zult merken. Het stofje dat voor de bekende high zorgt zit namelijk in niet in CBD olie, maar in wietolie. Ook goed om te weten: CBD olie werk niet verslavend.Hoe doseer je CBD olie?
Begin met een lage dosering om te kijken welke dosis zorgt voor positieve effecten. Gezondheidsnet raadt aan om met 2 druppels per dag te beginnen. Leg een druppeltje onder je tong of drup het op een stukje eten, het proeft namelijk niet bepaald lekker. De effecten kan je na ongeveer een paar weken merken.De olie is verkrijgbaar in flesjes in verschillende concentraties: van 2,5 procent tot 10 procent. De meest voorkomende concentratie is 5 procent. Heb je een flesje gevonden met een mindere hoeveelheid? Deze worden voornamelijk gebruikt om preventieve redenen.
Tips voor het kopen van CBD olie
- Zorg in elk geval dat je de CBD-olie aanschaft via een betrouwbare bron.
- Merk je niets? Stop er dan mee, CBD olie werkt niet bij iedereen (elk lichaam is anders)
- Let op het keurmerk Skal. Zij werken in opdracht het het Ministerie van Economische Zaken en waarborgen de kwaliteit.
- Pas op met het combineren van CBD olie met verdovende middelen, het kan elkaars effect versterken.
- Mocht je CDB olie (gaan) slikken vanwege medische klachten, bespreek deze dan ook altijd met de huisarts!
Bron: Bedrock.nl
Kruidensupplementen kunnen werking medicijnen verminderen, waarschuwt geneesmiddelenautoriteit
Sint-Janskruid, een veelgebruikt kruidenproduct tegen neerslachtigheid, kan invloed hebben op medicijnen tegen kanker, antidepressiva, antibiotica, anticonceptiemiddelen en medicijnen die de afweer onderdrukken, waarschuwt het CBG.Kruidenproducten zoals groene thee, kurkuma, sint-janskruid of knoflook zijn minder onschuldig dan ze lijken: in combinatie met medicijnen kunnen ze de werking daarvan verminderen en de kans op bloedingen of hartinfarcten verhogen. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) begint daarom een campagne om patiënten te waarschuwen.
Lees verder op de site van: de Volkskrant >>
Een partydrug tegen depressie
Psychofarmacologie Het narcosemiddel ketamine, ook in zwang als partydrug, lijkt een veelbelovend medicijn tegen hardnekkige depressie. Het onderzoek is nog in volle gang, maar depressiepatiënten kunnen niet wachten.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2019/09/data49163959-083db1.jpg)
‘Mijn broer zag eerder dat er iets veranderd was dan dat ik het voelde. Zo’n 45 minuten nadat ik ketamine had genomen, veranderde mijn gezichtsuitdrukking. Daarna voelde ik mijn stemming verbeteren. En na anderhalf uur kon ik gewoon uit mijn stoel opstaan en soepel de trappen aflopen. Bij depressie verandert vaak de motoriek. Mijn vrouw zag het altijd als er weer een depressie was, aan mijn stijve pasjes.”
Lees verder op NRC.NL >>
Speciale poli helpt bij bijwerkingen of niet goed genoeg werkende medicatie
Op de speciale polikliniek farmacogenetica van PsyQ in Amsterdam krijgen mensen met een psychiatrische diagnose medicatie-advies op maat op basis van hun dna. Deze mensen krijgen dan een advies voor de best passende medicatie met de juiste dosering.
Het genetisch profiel van iedereen verschilt. Door deze verschillen in dna kunnen sommige patiënten bijvoorbeeld meer last hebben van bijwerkingen van een bepaald geneesmiddel dan anderen. Of het middel werkt minder goed. Door de verschillen in dna is het vaak zoeken naar het juiste medicijn en de juiste dosering per individu. En dat terwijl we graag snel effectieve medicatie willen voorschrijven zodat de patiënt ook snel kan beginnen aan het herstel. Dat is nu mogelijk dankzij de farmacogenetica poli van PsyQ in Amsterdam. Deze poli kan, na onderzoek, een op de persoon toegespitst medicatie-advies geven. Hier vinden geen behandelingen plaats; de patiënt en behandelaar krijgen hier medicatie advies.Patiënten kunnen niet zelf rechtstreeks contact opnemen met de farmacogenetica poli. Overleg met je behandelaar of een dergelijk medicatie-advies in jouw geval ook wenselijk is.
–
Bron: PsyQ.nl >>
Antidepressiva werkt meestal niet, aldus deze oud-huisarts
“Ongeveer twee procent van de gebruikers heeft echt baat bij antidepressiva. Dan gaat het om zeer zware depressies. Bij lichtere vormen is tijd vaak een betere heelmeester.”
Antidepressiva-effect meestal verwaarloosbaar
Ongeveer één miljoen Nederlanders maken gebruik van antidepressiva, maar slechts een klein percentage van dat aantal gebruikers heeft daadwerkelijk baat bij het medicijn. Dat zegt oud-huisarts en onderzoeker Dick Bijl tegenover Het Parool.Volgens Bijl wegen de voordelen lang niet op tegen de soms heftige bijwerkingen en wordt er door de farmaceutische industrie ook helemaal geen serieus en onomstootbaar onderzoek naar het zogenaamde gelukspilletje gedaan.
Om te beginnen klopt er volgens Bijl niks van het onderzoek dat de farmaceutische bedrijven doen naar de werking van antidepressiva en wordt het medicijn daarom vaak onterecht verstrekt. Sterker nog: de meeste gebruikers zouden er helemaal geen effect bij hebben. Wat een antidepressivum nou eigenlijk precies voor nut heeft is helemaal niet bekend.
Dat zou volgens de onderzoeker komen omdat tests “ondeugdelijk” zijn. Proefpersonen kunnen vaak al weten of ze het echte medicijn of een placebo hebben ontvangen. “Echte pillen geven een droge mond en placebo’s niet. Die kennis beïnvloedt het onderzoek.” En dus zijn veel tests omtrent antidepressiva verwaarloosbaar.
“Als je ervoor zorgt dat patiënten van de neppil ook een droge mond krijgen, vind je geen verschil meer tussen de echte en de neppe pil. Maar zo’n zogenaamd actief placebo is niet verplicht. Dat deugt natuurlijk niet”, aldus Bijl.
Ook zou de farmaceutische industrie tijdens deze onderzoeken vooral denken aan zakendoen en niet in de eerste plaats de werking van het medicijn of het belang van de patiënt.
Patiënten vaak onterecht en te lang onder behandeling
Dan gooit Bijl een schokkend percentage op tafel. Volgens hem zouden slechts twee procent van de één miljoen Nederlandse gebruikers, zo’n 20.000 mensen dus, echt baat bij hebben bij het gebruik van een antidepressivum. “En dan gaat het om zeer zware depressies. Bij lichtere vormen is tijd vaak een betere heelmeester.”Niet alleen mensen met de diagnose depressie slikken deze pillen, maar ook personen met angst- en dwangstoornissen of een andere psychische aandoening.
Een derde van de patiënten die aan een lichte depressie lijden zijn vaak al na drie maanden over de ergste klachten heen, zonder behulp van antidepressiva. Na een half jaar is dit al twee derde van de patiënten, weet Bijl. Hij adviseert vooral actief te blijven en zoveel mogelijk leuke dingen te gaan doen om de gedachten te verzetten en de lichte somberheid zonder medicijnen te lijf te gaan.
Te lang aan de antidepressiva
Ondanks dat deze milde depressies vrij snel over zijn, krijgen veel van deze patiënten toch een antidepressivum voorgeschreven en worden ze ook nog eens te lang opgezadeld met het medicijn. Sterker nog: de officiële richtlijnen melden dat antidepressiva ongeveer negen maanden geslikt moeten worden, maar veel mensen lopen jaren met deze medicijnen rond.Dit kan volgens de onderzoeker omdat artsen niet ingrijpen of vaak zelfs helemaal niet op de behandelperiode letten, maar ook omdat ontwenningsverschijnselen of bijwerkingen hetzelfde kunnen zijn als de klacht zelf. Denk aan angst, somberheid of zelfs suïcidale gedachten.
Ook zijn er bijwerkingen die psychische problemen kunnen versterken. Denk bijvoorbeeld aan seksuele stoornissen of gewichtstoename, wat iemand onzeker en somber kan maken. Daarnaast is slaaptekort een bekende bijwerking, wederom met mogelijk grote gevolgen.
Zodoende komt een groot deel van de antidepressiva-slikkers in een vicieuze cirkel terecht, waardoor stoppen lastig is. Gebruikers voelen zich bijvoorbeeld angstig zonder het medicijn, terwijl ze de pillen slikken of wanneer ze proberen af te bouwen.
“Ik denk dat één op de twee gebruikers moeite heeft met stoppen. Er zijn gevallen bekend waarbij stoppen kan leiden tot ziekenhuisopname en zelfdoding”, weet Bijl.
Farmaceutische industrie en zorgverzekeraars werken niet mee
Om ervoor te zorgen dat patiënten op een rustige en veilige manier kunnen afbouwen, zijn bepaalde methodes ontwikkeld. Maar veel instanties waar de patiënt direct of indirect mee te maken krijgt, willen helemaal niet meewerken.Taperingstrips zijn bijvoorbeeld een goed hulpmiddel om de dosis beetje bij beetje af te bouwen. In deze strips zitten pillen die steeds minder van de werkende stof bevatten. Maar sinds 2014 willen zorgverzekeraars deze niet meer vergoeden en de pillenfabrikanten gaan niet lager dan 37.5 milligram per pil.
En dus zijn behandelden aangewezen op hun eigen portemonnee en de mazzel een instantie te vinden die hen wel wil helpen met afbouwen. “Dat begrijp ik niet”, concludeert Bijl. “De zorgverzekeraar kan mensen van de antidepressiva krijgen en voor een positieve verandering in het leven zorgen. Daarbij hoeft de zorgverzekeraar op den duur zelfs minder medicatie te vergoeden, maar toch gebeurt dat niet.”
Bron: Commen >>
Antidepressiva: funest voor je nachtrust
“‘Mensen die medicijnen voor hun depressie nemen, zeggen tegen me: ‘Sinds ik met die medicijnen begonnen ben, herinner ik me mijn dromen niet meer.’” Over de link tussen antidepressiva en slapen.
De link tussen antidepressiva en slapen
Iedereen weet dat slapen belangrijk is. Sterker nog: je kunt het gewoon zelf voelen. We kennen allemaal het klotegevoel na een slechte nacht. Je bent moe, lusteloos, gaar, alles is teveel herrie, iedereen is irritant en je blijft het liefst de hele dag onder de koffieautomaat hangen. Maar slaaptekort heeft op lange termijn nog veel grotere impact. Zo heb je een groter risico op onder meer diabetes, hart- en vaatziekten, kanker én depressie.Over dat laatste gaan we het hebben. Om te begrijpen hoe dat komt moeten we eerst weten wat slaap is. Inmiddels mag bekend zijn dat slaap bestaat uit REM-slaap en non-REM-slaap. Dat laatste zorgt vooral dat je de volgende dag lichamelijk het mannetje of vrouwtje weer bent, terwijl de REM-slaap voor het geestelijke herstel zorgt.
Tijdens de REM-slaap zijn je hersenen heel actief en zorgen ze ervoor dat gedachten, herinneringen en emoties op een juiste manier worden verwerkt en opgeslagen. Dat gebeurt vaak door middel van dromen. ‘De functie van dromen is dat ze je helpen de emoties te uiten die gewoon te heftig zijn. Dromen hijsen een rode vlag en zeggen: ‘hé, hier is een kwestie die nog niet afgehandeld is’, legt Clare Johnson, voorzitter van de International Association for the Study of Dreams, uit aan Reader’s Digest.
Slaaptekort kan leiden tot depressie
Als je te weinig slaapt, krijg je voornamelijk een tekort aan de REM-slaap, omdat deze met name richting het einde van je nachtrust een groot deel van de slaapcyclus omvat. Daardoor herstelt je lichaam wel, maar je brein heeft niet alle emoties en gedachten in de juiste vakjes kunnen plaatsen.Een chronisch slaaptekort heeft lichamelijk veel impact, maar gooit vooral je brein in de war, met alle gevolgen van dien. Je functioneert bijvoorbeeld slechter, je raakt verstrooid, je vergeet veel, bent lusteloos, rusteloos en je creativiteit loopt harder achteruit dan Usain Bolt vooruit. Dat laatste kan ik persoonlijk bevestigen. Lang verhaal kort: alle wegen leiden naar depressie, als je het lang genoeg volhoudt.
Word je eenmaal gediagnosticeerd met depressie, dan krijg je vaak binnen no-time pillen voorgeschreven: antidepressiva. Klinkt als een goed plan, maar in ons eerdere stuk over antidepressiva werd al duidelijk dat deze pillen maar bij een klein deel van de patiënten werkt. Volgens een voormalig huisarts slechts bij twee procent van de gebruikers. Ook lichtten we in dat artikel uit dat je door antidepressiva juist in een vicieuze cirkel van bijvoorbeeld angst of suïcidale gedachten.
Antidepressiva remt REM-slaap en daarbij geestelijk herstel
Die vicieuze cirkel is bij slaap echter niet anders. Van depressie zelf kun je nachtenlang wakker liggen, maar ook als je de bijsluiter van antidepressiva voor de verandering eens wél leest, kom je snel ‘slapeloosheid’ tegen. Daarbij komt nog eens dat het medicijn de REM-slaap en het aantal dromen zwaar onderdrukt. Dat betekent dat je al die zware emoties en negatieve gedachten van de hele dag ’s nachts ook nog eens niet weet te verwerken. Of, om in de woorden van IASD-voorzitter Johnson te spreken: de rode vlag wordt niet meer gehesen.‘Mensen die medicijnen voor hun depressie nemen, zeggen tegen me: ‘Sinds ik met die medicijnen begonnen ben, herinner ik me mijn dromen niet meer. Ik droomde vroeger heel levendig en die medicijnen onderdrukken mijn dromen’, zegt Johnson. Het herinneren van je dromen is niet belangrijk, het dromen zelf wel. Zonder dromen ga je je gedachten en gevoelens nooit een plekje kunnen geven.
Piekeren
En dus kun je je, als je deze feiten optelt bij het eerder genoemde artikel, afvragen of je wel aan de antidepressiva moet beginnen. Van antidepressiva zelf ga je overigens niet sneller slapen, denk aan de genoemde bijsluiter, maar hooguit pieker je een stuk minder voor het slapen gaan.Het is heel fijn om eindelijk in slaap te vallen en je niet meer kut te voelen, maar wat heeft het voor zin als je vervolgens de volgende dag in dezelfde mood wakker wordt, omdat je hersenen niks tot weinig hebben kunnen verwerken? Dan is het misschien beter om een paar uur minder te slapen, maar in die korte periode toch stiekem aan je herstel te werken.
O, en slik je slaappillen? Daar kun je beter mee stoppen, want die verpesten je REM-slaap al helemaal. ‘Pillen brengen je in trance of een staat van verdoving’, aldus Johnson. ‘Je verruilt het ene probleem voor het andere: je vermindert de hoeveelheid REM-slaap en daarmee alles waar het dromende brein toe in staat is.’
Bron: Commen >>
Al je problemen over door een pilletje? Jongeren over hun ervaringen met antidepressiva
Er wordt een hele hoop over antidepressiva geschreven. Experts zijn verdeeld en de wetenschappelijke basis is nog volop in ontwikkeling. In de praktijk slikken ontzettend veel mensen de medicijnen op dagelijkse basis. In dit artikel komen zij aan bod: 7 mensen over hun antidepressiva-ervaringen.
Antidepressiva ervaringen
“Ongeveer twee procent van de gebruikers heeft echt baat bij antidepressiva.” Het zijn de woorden van oud-huisarts en onderzoeker Dick Bijl. In ons artikel over het effect van antidepressiva zei hij dat enkel mensen met zware depressies baat hebben bij het medicijn. “Bij lichtere vormen is tijd vaak een betere heelmeester”, aldus Bijl. Bovendien zou antidepressiva een negatief effect op de nachtrust hebben. Mensen die het medicijn slikken kunnen sneller last hebben van slapeloosheid, dromen niet langer herinneren of andere bijwerkingen ervaren.In Nederland krijgen 1.1 miljoen mensen een recept voor antidepressiva, zo schrijft de Volkskrant. Dit betekent niet dat 1.1 miljoen mensen de pillen ook slikken. Geschat wordt dat slechts een kwart van de medicijnen wordt ingenomen. Jim van Os, psychiatriehoogleraar in Maastricht, zegt tegenover de Volkskrant dat veel mensen al na een paar dagen stoppen met de medicijnen, onder meer vanwege de bijwerkingen. “Of ze nemen soms wel een pil, en soms niet”, zegt Van Os.
De mogelijke bijwerkingen van antidepressiva zijn dan ook niet mals. Je kunt onder meer last hebben van een afgezwakt gevoelsleven, een verstoord libido of een verminderde eetlust. De afgelopen jaren heeft Peter Gøtzsche, een Deense antidepressiva-onderzoeker, zich zich dan ook opgeworpen als uitgesproken criticus van de medicijnen. Hij stelt zelfs dat producenten van antidepressiva onderzoeksresultaten manipuleren, om zo de werking van hun medicijn aan te tonen.
Als het lijkt alsof de video het niet doet doordat je een grijs plaatje te zien krijgt moet je er even op klikken. De video doet het dan wel!
Maar, aan de andere kant is antidepressiva ontzettend ‘geliefd’ en wordt het massaal uitgeschreven door behandelaars. Hoe kun je dit verklaren? Er is niet één antwoord, maar waarschijnlijk heeft het met de ernstigheid van de problemen van een patiënt te maken.
“Depressie is een afschuwelijke ziekte die groot lijden veroorzaakt”, zegt Pim Cuijpers, hoogleraar klinische psychologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, tegenover de Volkskrant. “Mensen die ernstig depressief zijn proberen alles, dus ook een pil waarvan de arts zegt: we weten niet of het werkt. Dát is de praktijk”, geeft Cuijpers aan.
Alles proberen
Voor dit artikel sprak ik 8 jongeren die antidepressiva gebruiken voor de behandeling van hun depressie, of in het verleden hebben gebruikt. Uiteindelijk koos 1 van hen ervoor om de medewerking toch in te trekken – wat ik totaal respecteer – waardoor de antidepressiva-ervaringen van 7 mensen zijn verzameld.De persoonlijke omstandigheden, symptomen en oorzaken van hun mentale problemen lopen gigantisch uiteen, maar er zit wel een gemeenschappelijk thema in hun verhalen. Stuk voor stuk hebben ze er namelijk zo goed als alles voor over (gehad) om van hun klachten af te komen, ook wanneer ze hiervoor medicijnen moesten nemen waarvan de werking niet gegarandeerd is.
‘Ik gebruik al vijf jaar antidepressiva, vanaf mijn dertiende’, steekt Daphne van wal. ‘Ik heb meerdere SSRI’s gehad, die ik stuk voor heb uitgeprobeerd om te kijken wat werkte. Hierbij hoopte ik me vooral gelukkiger te voelen, en minder suïcidaal.’
Of neem het verhaal van Cin als voorbeeld. Ze vertelt me dat ze op haar 19e antidepressiva voorgeschreven kreeg, nadat ze vanwege een heftige en eenzame jeugd in een behoorlijke depressie was vervallen. ‘De arts vond het voorschrijven van antidepressiva op dat moment nodig, en een logische stap. Ik kon op dat moment namelijk alleen nog maar huilen en liep al jaren met een doodswens rond’.
Ook Anna’s ervaringen laten er geen gras over groeien. ‘Sinds mijn 12e heb ik antidepressiva gebruikt. Ik ben nu 23 en heb in de loop der jaren SSRI’s, SNRI’s, TCA’s en MAO-remmers gehad, in deze volgorde. Van elke groep heb ik ook vrijwel alle soorten uitgeprobeerd’, aldus Anna.
Soorten antidepressiva
In de volksmond wordt antidepressiva vaak als één soort medicijn behandeld, maar in werkelijkheid bestaan er vier soorten. De populairste subgroep zijn selectieve serotonine-heropnameremmers, ofwel SSRI’s. Plat gezegd remt dit middel de heropname van serotonine. Hierdoor houd je langer ‘geluksstofjes’ vast, en dat heeft een positief effect op je gemoedstoestand. Doet fluoxetine geen belletje rinkelen? Dan doet Prozac dat waarschijnlijk wel. Het werkzame middel in dit medicijn is fluoxetine en is daarmee een van de bekendste SSRI’s.Voor zover de scheikundeles. Veel interessanter zijn de ervaringen met antidepressiva van de mensen. Zelf heb ik deze medicijnen nooit genomen, dus met wat voor soort verwachtingen begin je aan zo’n traject?
Daar waar de respondenten op één lijn zaten wat betreft strijdbaarheid, geldt dat niet voor de verwachtingen.
Antidepressiva-ervaringen: de verwachtingen
De verwachtingspatronen lopen namelijk ontzettend uiteen. Daar waar de een zijn of haar verwachtingen bewust laag hield, vestigde een ander juist alle hoop op de werking van antidepressiva. Een voorbeeld van de eerste gedachtegang is Elke. ‘Mijn verwachtingen waren niet heel hoog’, zegt ze. ‘Ik durfde niet mijn laatste beetje hoop op medicijnen te vestigen. Wel hoopte ik dat het scherpe randje van de alles doordringende somberheid af zou gaan.’Aan de andere kant van het spectrum kunnen we het verhaal van Anna plaatsen. Zij zag in antidepressiva dé oplossing voor haar mentale problemen. ‘Toen ik voor het eerst met antidepressiva begon waren mijn verwachtingen erg hoog’, geeft ze aan via mail. Deze hoopvolle gedachtegang verdween al snel naar de achtergrond. ‘Hoe meer verschillende soorten antidepressiva ik probeerde, hoe lager mijn verwachtingen werden.’ Ondanks de teleurstellingen bleef ze wel doorgaan met de medicatie: ‘Ik hoopte uiteraard nog wel dat het me zou helpen, maar nam hier wel langer de tijd voor.’
Ook Lisa vertrouwde op de werking van fluoxetine, het middel dat ze in samenspraak met haar ouders en psychiater voorgeschreven kreeg. ‘Mijn verwachting was dat het medicijn snel ging werken’, zegt ze. ‘Ik hoopte dat ik van dit middel bij werd, dat mijn stemmingswisselingen over zouden gaan en ik mijn leven dankzij een pilletje weer op orde zou krijgen.’ Die wens zien we terug in de antidepressiva-ervaringen van Daphne, die vanaf haar 13e alle soorten SSRI’s stuk voor stuk uitprobeerde. ‘Ik hoopte me er vooral gelukkiger door te voelen, en minder suïcidaal’, zegt ze.
De werking van antidepressiva
Antidepressiva mag pas worden voorgeschreven als iemand de diagnose depressie heeft gekregen. Er is sprake van een depressieve stoornis wanneer iemand vrijwel continu somber of geïrriteerd is en daarbij interesse heeft verloren in dingen die men normaal gesproken wel leuk vindt. Bovendien moet er nog aan één van de aanvullende symptomen worden voldaan voordat we van een depressie mogen spreken.Vervolgens kan de behandeling beginnen, die meestal bestaat uit een vorm van therapie, zoals cognitieve gedragstherapie of groepstherapie. De afgelopen jaren wordt echter steeds vaker antidepressiva voorgeschreven. Zembla concludeerde in 2017 dat met name jongeren steeds vaker pillen kregen voorgeschreven. Tussen 2007 en 2017 is het aantal jongeren tot en met 21 jaar dat SSRI’s slikt met 40 procent gestegen.
Dat is opvallend, omdat er eigenlijk nog vrij weinig bekend is over de werking van antidepressiva op lange termijn. De medicijnen kennen felle voor- en tegenstanders – en zo’n discussie verdient een genuanceerd podium dan dit artikel – maar de wetenschappelijke basis van meerdere soorten antidepressiva is wankel. Met name op het gebied van bijwerkingen, doseringen en werking moet er nog een hoop onderzoek gedaan worden. Het Radboud UMC is momenteel bijvoorbeeld bezig met een studie naar de invloed van genetica op de juiste dosering van de medicijnen.
De werking
Want dat er bijwerkingen kunnen opspelen blijkt wel uit het verhaal van Elke. ‘Ik heb extreem veel last gehad van bijwerkingen’, geeft ze aan. Het Radboud UMC doet momenteel ook onderzoek naar de manier waarop antidepressiva andere soorten medicijnen beïnvloedt, iets waar Elke ervaring mee heeft. ‘Op het moment dat ik fluoxetine slikte, gebruikte ik ook twee andere soorten medicijnen’ vertelt ze. ‘Het is dus best lastig aan te geven welke bijwerkingen precies door de antidepressiva kwamen.’Elke
Elke ondervond uiteindelijk zoveel hinder van de bijwerkingen, dat ze besloot ermee te stoppen. Dat de medicijnen echter ook hun werk kunnen doen bewijst het verhaal van Cin. ‘Ik ben veel stabieler met antidepressiva’, geeft ze aan. ‘Mijn verwachtingen zijn dan ook meer dan uitgekomen. Zonder antidepressiva ben ik een zenuwachtige stuiterbal die niet kan slapen en kan het twee kanten op. Of ik loop continu rond met een doodswens, óf ik zet m’n eigen bedrijf op. Dankzij medicatie heb ik eindelijk een grijs gebied.’De respondenten geven dus aan dat antidepressiva kan werken, of niet, maar in andere situaties is het niet helemaal duidelijk of het medicijn werkt. Anna heeft zo’n ervaring. ‘Mijn verwachtingen zijn helaas nooit uitgekomen. Waarom het gewenste effect nooit behaald is, is onbekend’, zegt ze. Natasja herkent dit. ‘Ik vind het heel moeilijk om te zeggen of het echt hielp, of dat ik dacht dat het hielp’, zegt ze. ‘Soms voelde ik me alsnog intens slecht na gebruik van het middel, maar soms ook weer helemaal niet. Ik weet het niet.’
Daarbij kan het nog zijn dat antidepressiva tijdelijk werkt, maar het effect daarna afzwakt, zoals Lisa meemaakte. Toch is ze blij dat ze destijds voor antidepressiva koos. ‘Waren al mijn problemen over door dat ene pilletje? Nee, dat niet. Maar, mijn stemming is maandenlang beter geweest dan ooit. Ik had weer zin om dingen te ondernemen, kwam uit mijn bed en kon weer plezier halen uit mijn hobby’, zegt Lisa.
Antidepressiva-ervaringen en bijwerkingen
Toch is haar kijk op antidepressiva de laatste jaren veranderd. ‘Ik slik nu een jaar en twee maanden antidepressiva’, verklaart Lisa. ‘Momenteel zit ik, terwijl ik het nog steeds slik, in een terugval qua depressie. Ik merk dat ik het moeilijk vind om elke avond anderhalve tablet fluoxetine in te nemen. Waarom zou ik het doen?’, vraagt Lisa zich af. ‘Antidepressiva maakte me oppervlakkig, als een persoon zonder emoties.’En daar komt een onvermijdelijk thema om de hoek kijken als het op antidepressiva aankomt: bijwerkingen. Het is iets waar Sanne genoeg ervaring mee heeft. Ze kreeg op zeer jonge leeftijd antidepressiva voorgeschreven en voelde zich hierdoor naar eigen zeggen een soort proefkonijn. ‘Ik weet bijvoorbeeld ook niet of mijn moeder eigenlijk wel op de hoogte was van het feit dat ik antidepressiva op jonge leeftijd kreeg voorgeschreven’, vertelt ze me.
Emotioneel vlak
In totaal heeft Sanne 13 jaar ervaring met antidepressiva, maar de bijwerkingen waren te heftig. Ze werd enkel meer suïcidaal en depressief door het middel. Dat is dan ook de reden dat ze momenteel is gestopt met de medicatie.Aan de andere kant kan het middel ook juist voor minder suïcidale gedachten zorgen, zoals Daphne aangeeft. ‘Na een lang proces van meerdere soorten uitproberen werkt citalopram voor mij, en kan ik nu meer van dingen genieten. Bovenal voel ik me minder suïcidaal.’
Cin
Ook Cin ervoer de nodige bijwerkingen, maar gebruikt het middel nu nog wel. ‘Ik ben emotioneel vlakker geworden, heb minder energie, ben minder creatief en ben dankzij de pillen zo’n 10 kg zwaarder.’ Dat klinkt allemaal behoorlijk negatief, maar toch blijft ze het middel gebruiken, dat ze als “noodgreep” beschrijft. ‘Ik slik het niet voor mijn lol, maar ik zie het als een levensredder. Dankzij antidepressiva kan ik goed slapen en heb ik een stabiel gezinsleven. Bovendien heb ik plezier bij het in stand houden van het gezin.’‘Als antidepressiva je helpt, is het natuurlijk geweldig’
Het is vooraf nooit duidelijk hoe, en in welke mate, je lichaam op antidepressiva gaat reageren. Wel is het zo dat de medicijnen bij de meeste mensen pas na enkele weken effect hebben. Ook hebben veel gebruikers tijdens deze ‘inwerkfase’ meer last van bijwerkingen. Het wordt echter een ander verhaal wanneer deze bijwerkingen permanent zijn, zoals bij Anna het geval was. ‘De bijwerkingen gingen helemaal niet weg. Daarom ben ik sinds juni van dit jaar gestopt met het gebruik.’Van de 7 mensen die aan dit artikel meewerkten, gebruiken 4 van hen momenteel nog steeds antidepressiva. Sommigen slikken het middel op dagelijkse basis, terwijl anderen zo nu en dan stoppen en dan later weer beginnen.
Anna, Natasja en Sanne hebben de medicijnen volledig aan de kant geschoven. Ondanks deze keuze, staat Anna niet negatief tegenover het gebruik van antidepressiva. Integendeel zelfs. ‘Als antidepressiva je helpt, is het natuurlijk geweldig’, aldus Anna. ‘Ik zou het dan ook zeker niet afraden. Ik ken mensen bij wie het heel goed geholpen heeft, dus het is zeker het proberen waard.’
Verwachtingen
Het moge duidelijk zijn dat de wetenschappelijke basis van antidepressiva volop in ontwikkeling is. William Haüser, psychiatriehoogleraar aan de University of Massachusetts, schreef in 2012 daarom dat zorgprofessionals de verwachtingen van antidepressiva-gebruikers goed moeten managen. Het is vooral belangrijk om het pilletje niet als wondermiddel in de markt te zetten, adviseert Haüser. Ik was dan ook benieuwd wat de respondenten graag over het gebruik van antidepressiva wilden weten, vóórdat ze eraan begonnen.Vrijwel unaniem wordt hierbij het mogelijke effect van bijwerkingen en onverklaarbare effecten genoemd. ‘Het is heftig spul dat niet zomaar geslikt mag worden’, waarschuwt Cin. ‘Bij mij is pas na 19 jaar antidepressiva slikken duidelijk geworden dat de standaarddosering te hoog is voor mij. Hierdoor heb ik jarenlang rondgelopen als een zombie die alleen maar wilde slapen.’
Deze onduidelijkheid rondom het gebruik van antidepressiva stipt ook Daphne aan. ‘De juiste antidepressiva vinden is vaak een lang proces van uitproberen vol ups en downs. Een lange adem is zeker nodig’, zegt ze.
Daphne
Iedereen die ervaring heeft met depressie, of mentale gezondheidsproblemen in het algemeen, weet dat het proces van herstel lang kan duren. Vrijwel alle antidepressiva-ervaringsdeskundigen gaven dan ook aan dat het medicijn onderdeel van de oplossing is, maar niet het hele plaatje. De meeste gesprekspartners geloven dan ook in een combinatie van antidepressiva enerzijds, en therapie volgen anderzijds.‘Doe wat goed voelt, denk voor jezelf na en neem deel aan therapiesessies’, adviseert Lisa. ‘Op die manier kun je samen met een professional kijken naar de onderliggende problemen.’ Het is een advies waar ook Sanne, die inmiddels geen antidepressiva meer gebruikt, zich in kan vinden. Zij leerde uiteindelijk met haar problemen omgaan door middel van emdr-behandeling.
Antidepressiva-ervaringen: de tweede rode draad
In het begin van dit artikel zei ik dat er één gemeenschappelijke deler in de verhalen van de ervaringsdeskundigen zat. Ik loog, want er is nog een tweede rode draad aanwezig.Alle respondenten gaven namelijk aan dat het niet nodig om je te schamen voor het gebruik van antidepressiva. Uit de ervaringsverhalen is immers gebleken dat het echt kan helpen, maar niet bij iedereen. Bovendien zijn er duizend-en-een variabelen waar je rekening mee moet houden.
Wat echter overeind blijft is dat het medicijn werkt voor sommigen. Of dit om een placebo-effect gaat is daarbij niet eens zo belangrijk, omdat de zwaarte van een heftige depressie ontzettend intens aanvoelt. Oftewel: Ieder beetje verlichting doet goed.
‘Het is niet nodig om je te schamen voor het gebruik van antidepressiva. Je hebt het op dat moment nodig om in leven te blijven, net zoals anderen bijvoorbeeld medicijnen voor hun hart nodig hebben’, besluit Elke.
Bron: Commen >>
Wel of geen vitaminen bijslikken? De feiten en fabels over voedingssupplementen
Bij een bewust leven, hoort ook een gezond leven. En wie graag goed voor zijn lijf zorgt, heeft ongetwijfeld van voedingssupplementen gehoord of heeft zelfs al een paar potjes met vitaminen op z’n nachtkastje staan. Toch is er veel verwarring over of het nou wel of niet nodig is om vitaminen bij te slikken. Zo zou goedkoop duurkoop zijn en zou je ook een teveel aan vitaminen kunnen hebben. Wat is daar van waar?
Als je je er eenmaal in verdiept, weet je dat er over weinig zoveel verwarring bestaat als over het bijblikken van vitaminen en andere voedingssupplementen.
Niet lang geleden kopte het AD nog dat een teveel aan vitamine B12 de kans op sterfte vergroot, dat onderzochten wetenschappers van het UMCG in Groningen. Dat klinkt tegenstrijdig omdat de vitamine weer onmisbaar is als je plantaardig eet.
Daarom deelt Mischa Kremer van PerfectHealth aan Prescan (dat preventief medisch onderzoek doet) een aantal fabels en feiten over vitaminen en andere voedingssupplementen.
Feiten en fabels over voedingssupplementen
Kremer legt uit welke verhalen fabel zijn en welke feit!Fabel: onderzoek bewijst verband tussen vitamine B12 en vroegtijdige sterfte
Het viel Kremer op dat de groep die in Groningen werd onderzocht vooral uit oude mensen bestond die al dingen mankeerden.“Zij hadden al een hoge bloeddruk en een slechte nierfunctie bijvoorbeeld. De proefpersonen waren patiënten die een injectie met B12 kregen toegediend in een extreem hoge dosering, veel hoger dan die mensen via een tablet of capsule binnenkrijgen.”
Het UMCG rectificeerde de berichtgeving overigens: een significant verband tussen vroegtijdige sterfte en de B12-hoeveelheid kon niet direct worden aangewezen. Small detail…
Feit: je kan te veel vitaminen binnen krijgen
Vaak genoeg hoor je ‘oh, die extra vitamine, die plas je wel weer uit.’ Maar klopt dat wel? Vitaminen kunnen in water of in vet worden opgelost. De vitaminen die in water worden opgelost, verlies je via zweet of urine, als je er te veel van hebt. Maar, de vitaminen die in vet worden opgelost, hopen zich op.Voor beiden geldt echter een maximale veilige waarde van inname. Toch is Kremer daar nuchter onder. “Meestal hoef je jezelf daar niet druk over te maken. Je ziet op potjes soms dat een dosering van een supplement 2000 procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid bevat. Er zit echter een verschil in de veilige ondergrens die de ADH is en wat het individu soms nodig heeft om optimaal gezond te zijn en blijven.”
Fabel: supplementen zijn een alternatief voor een gezonde levensstijl
Wie gezond wil leven, slikt toch gewoon alle mogelijke voedingssupplementen? Het is verleidelijk om je lichaam aan te sterken met vitaminen in pilvorm, want waarom niet? Zo simpel ligt het echter nier.Er zijn een aantal voedingssupplementen die je lichaam nodig heeft, maar die je moeilijk uit je voedingspatroon kan halen. Dán kan het optioneel en verstandig zijn om soms – in de juiste mate – een supplement te slikken.
Maar je wilt oppassen dat je voedingssupplementen en aanvullende vitamines gaat zien als enige oplossing voor een nutriëntentekort.
Kremer: “Gezond leven, genoeg beweging, slaap en de juiste voeding blijven allemaal even belangrijk om in de gaten te houden. Het is dan ook goed om je te laten adviseren door experts of eens door professionals een nulmeting te laten doen. Misschien moet je naast die extra vitamine C ook wel wat meer gaan bewegen? Een innovatieve health check doen, zoals een Total Body Scan of je bloed en ontlasting laten testen kan dan helpen. Het geeft in ieder geval accurater inzicht in je gezondheid dan het wereldwijde web dat kan.”
Feit: goedkoop is duurkoop, ook in het supplementenschap
Voedingssupplementen komen in alle vormen en maten, maar ook in allerlei verschillende prijsklassen. Klopt het dat duurder ook per se beter is?“Er zijn wat ik de supermarktsupplementen noem”, aldus Kremer. “Die zijn vaak samengesteld met synthetische ingrediënten, die het lichaam niet of nauwelijks opneemt.” Deze zijn veel goedkoper dan de organische vormen die experts en speciaalzaken vaak adviseren.
“Bovendien hebben de goedkopere voedingssupplementen vaak te lage doseringen om een heilzaam effect te hebben”, zegt Kremer. Daarbij bevatten goedkope supplementen vaak allerlei onnodige toevoegingen die alleen maar commerciële belangen dienen en niets voor de gezondheid brengen. Koop daarom liever een kwaliteitssupplement, aldus Kremer.
Laat je adviseren!
De conclusie van deze feiten en fabels? Supplementen nemen in de vorm van vitaminen, mineralen, en andere soorten nutriënten kán helpen bij het voorkomen van kwalen. Maar, goed advies is altijd noodzakelijk.Experts kunnen aan de hand een gesprek (elke situatie en persoon verschilt!) inschatten of testen waar eventueel een tekort is en welke supplementen jouw gezondheid kunnen ondersteunen!
Bron: Bedrock >>
- Je moet ingelogd zijn om een antwoord op dit onderwerp te kunnen geven.
