Fragment uit een interview met Iva Bicanic
“Veel mensen denken dat seksueel misbruik alleen maar gewelddadig is. Dat komt voor, maar wat misbruik binnen de familie of door de buurman zo complex maakt, is dat er in de relatie met de dader (ogenschijnlijk) iets positiefs zit zoals aandacht en affectie.”
Dat zie je ook in het autobiografische boek Tijger, tijger van Margaux Fragoso. De 7-jarige Margaux vraagt in het buurtzwembad aan de 51-jarige Peter: ‘Mag ik met je spelen?’ Peter nodigt haar uit bij hem thuis. Ze treft er een waar kinderparadijs aan. Moeder kan niet goed voor Margaux zorgen en is dankbaar voor alle aandacht die Peter aan haar dochter besteedt.
“Een kind wordt afhankelijk gemaakt doordat het speciale aandacht krijgt. Sommige plegers creëren bewust zo’n afhankelijkheidsrelatie waardoor de gevoelens van loyaliteit bij kinderen zo sterk worden dat ze het niet vertellen, en later ook geen aangifte doen. Omdat misbruik binnen de familie eigenlijk nooit eenmalig is, zie je dat veel kinderen die dat hebben meegemaakt zo’n soort complexe relatie met de dader hadden. De dader vertelt een kind ook vaak dat dit normaal is, dat je zoiets doet als je van iemand houdt.”
Een fragment uit Tijger, tijger dat Iva raakt:
“Je zei dat ik de enige was met wie je dat deed, maar nu blijken er ook andere meisjes te zijn geweest. Ik dacht dat ik speciaal was. Je zei dat je verliefd op me was geworden. Nu ik erover nadacht, voelde ik me net een energiebron waar te veel apparaten tegelijk op waren aangesloten, alsof mijn hersens kortsluiting maakten.” (p 310)
“Kinderen die misbruikt worden, kunnen ‘getraind’ raken in het leiden van een dubbelleven. Tegenover zichzelf, maar ook tegenover hun omgeving. Door dit mechanisme – er niet over praten, er niet aan denken – kan het kind ‘gewoon’ doorgaan met het normale leven. ’Het kan ook zijn dat pas later een zogenaamde herevaluatie plaats vindt, dat de herinneringen een nieuwe betekenis krijgen. Bijvoorbeeld: als een kind ontdekt dat de speciale band helemaal niet zo speciaal was, maar een tactiek van de volwassene om het misbruik in stand te houden.’ Er ontstaat bij het kind een leegte zonder die speciale aandacht, wat soms kan voelen als rouw. Dat is voor de omgeving soms moeilijk te begrijpen.”
“Op school had ik geleerd dat bevrijde slaven uit het Zuiden zich soms niet van hun meesters konden losmaken. Voor mij was dat het bewijs dat je datgene wat je gewend was, maar moeilijk kon achterlaten, hoe beroerd het ook geweest was.” (p 339)
