IRIS (48) GROEIDE OP ALS KOPP-KIND: ‘IK MOEST WEGBEWEGEN VAN DE DYNAMIEK MET MIJN OUDERS’
Iris Verhoeven (48) is traumatherapeut en KOPP-kind. Dat staat voor Kind van Ouder(s) met Psychische Problemen. Onder haar LinkedIn-post over de moeizame band met haar moeder krijgt ze veel herkenning.
“Er zijn heel veel kinderen die opgroeien in een gezin waar ongewild de dynamiek bestaat dat kinderen beschikbaar zijn voor hun ouders, in plaats van andersom. Dat werkt door in hun volwassen leven”, legt Verhoeven uit aan LINDA.nl.
KOPP-KIND
KOPP-/KOV-kinderen (Kind van Ouder met een Verslaving) voelen zich vaak eenzaam, ook als volwassene. Hun ouders waren (emotioneel) niet aanwezig, en het voelt alsof ze de enige zijn in deze situatie, zo legt de traumatherapeut uit. “Jonge kinderen zijn supergevoelig omdat ze met al hun zintuigen waarnemen. Ze ervaren dat er geen ruimte is om hun behoeftes met hun ouders te delen, want papa en mama hebben het al moeilijk genoeg met zichzelf. Daardoor leer je al op jonge leeftijd: ik doe er niet toe.”
Als therapeut begeleidt Verhoeven volwassenen die zijn opgegroeid bij ouders met psychische problemen of een verslaving, en nu tegen allerlei problemen aanlopen. Dat kan zich uiten in neerslachtigheid, het gevoel dat ze hun eigen leven niet kunnen vormgeven en een laag zelfbeeld. Maar het is eigenlijk allemaal trauma dat zich manifesteert. “Ik werk aan de ene kant inzichtgevend en aan de andere kant ervaringsgericht.”
In haar werk als therapeut laat Verhoeven cliënten vooral naar hun lijf luisteren. “Je brein kan je heel goed voor de gek houden, maar je lichaam liegt niet. Ik begeleid mensen zodat ze leren waarnemen hoe ze zich voelen in het contact met hun ouders. En cliënten leren hoe ze op die momenten van stress zichzelf tot rust kunnen brengen.”
JEUGD
Zelf is de therapeute ook ervaringsdeskundige. “Bij mij thuis gebeurde het allemaal achter de voordeur”, zo vertelt Verhoeven. Inmiddels is de vader van Verhoeven overleden. Lange tijd had ze geen goede relatie met hem. “Ik kon eigenlijk niet voldoen aan het beeld dat hij had over hoe een kind moest zijn. Vanuit zijn eigen trauma werd hij emotioneel gewelddadig naar mij. Mijn moeder beschermde mij daar niet tegen.” Anderhalf jaar voor zijn overlijden verandert de dynamiek. “Ik heb mijn grenzen aangegeven, ik wilde het zo niet langer.” Het is een kantelpunt voor hun relatie. “Er ontstond nieuw en helend contact”.
LOYALITEIT
Voor Verhoeven en andere KOPP-kinderen is het kenmerkend om constant in een loyaliteitsconflict te zitten. Vaak ontstaat er schuldgevoel, schaamte of angst als het kind – en inmiddels de volwassene – voor zichzelf kiest in plaats van de behoefte van de ouder. “Maar dat ik me schuldig voel betekent ook dat ik mijn eigen beweging volg”, legt de ervaringsdeskundige uit. “Ik luister naar mezelf, maar daarvoor moet ik wel wegbewegen van het zorgen voor mijn ouders”.
Als therapeut vindt Verhoeven het dan ook belangrijk dat haar cliënten hun overlevingsstrategie leren herkennen die is ontstaan in zo’n onveilige thuissituatie. “Je groeit op in veel stress en dat doet iets met je lijf en zenuwstelsel.” Voor jezelf en je mentale en fysieke gezondheid is het van belang om met het trauma aan de slag te gaan. Verhoeven realiseert zich welke dilemma’s dat met zich mee kan brengen. “Kies je voor jezelf of blijf je doorgaan in dezelfde dynamiek met je ouders? Veel KOPP-kinderen dealen met de vraag: als ik dit voor mezelf doe kan ik dat dan wel maken naar mijn ouders? In hoeverre doe je jezelf geweld aan als je je blijft aanpassen?”
“Ga je eigen weg, wat meer los van het patroon waarbij je als kind voor je ouders zorgt, zodat je meer en meer de regie krijgt over je eigen leven”, drukt de therapeute mede KOPP- en KOV-kinderen op het hart. Het is een ingewikkeld proces weet Verhoeven ook uit eigen ervaring. “Er komt vrijheid, maar je betaalt er ook een prijs voor. Je komt ongemakkelijke gevoelens tegen.” Ze wil vooral iedereen met een vergelijkbare situatie een hart onder de riem steken. “Je mag jezelf toestemming geven om voor jezelf te kiezen, niemand anders gaat dat voor je doen”.
Lees hieronder de LinkedIn-post van Iris Verhoeven van praktijk de Helende Weg.
Iris Verhoeven
Wanneer ik vertel over het contact met mijn moeder, over hoe dat er niet echt is, dan krijg ik toch nog regelmatig de reactie: “Misschien moet je nog een keer met haar gaan praten.” Ik weet: mijn moeder bedoelt het niet kwaad. Ze heeft mij naar haar beste vermogen opgevoed. Maar daarbij weet ik ook: het komt niet rond. Hoe graag ik het ook zou willen. Hoe hard ik het ook probeer. Hoezeer ik er ook naar verlang om als kind bij mijn moeder te mogen schuilen. Het gaat niet meer gebeuren.
Mensen die zijn opgegroeid bij ouders met psychische problemen of een verslaving weten dit. Er komt een moment dat je moet zeggen: dit is hoe het is en het wordt niet anders. Aanvaarden hoe het is, en stoppen met je ertegen te verzetten. Of proberen de situatie of je ouders te veranderen. In de hoop dat je toch krijgt wat je zo nodig hebt.
Al vanaf heel jonge leeftijd heb ik geprobeerd om mijn moeder te bereiken. Ik stond emotioneel gezien voor haar klaar. Ik was beschikbaar voor haar. Ik keek naar wat ze nodig had en probeerde daaraan te voldoen. En zoals jonge kinderen dat doen: wanneer ze nodig hebben, maar niet ontmoet worden in hun behoeften, denken ze dat het aan hen ligt.
Lang heb ik me schuldig gevoeld, wanneer ik voor mezelf koos. Het moment dat wij besloten om met ons gezin verder bij mijn ouders vandaan te gaan wonen, raakte mijn moeder in een depressie. En toch hebben we het gedaan. Omdat het voor ons klopte. Het moment dat ik besloot om de sterfdag van mijn vader alleen te gedenken. En niet meer met haar samen, omdat er dan geen ruimte is voor mij om te rouwen. Zo zijn er nog talloze voorbeelden waarbij ik voor mezelf koos en me schuldig voelde.
Telkens opnieuw leer ik voor mezelf te kiezen. Omdat ik weet: wanneer ik uit loyaliteit met mijn moeder meebeweeg, verlies ik mezelf. En het helpt niet. De situatie wordt er niet beter van. Dit komt niet rond.
Søren Kierkegaard heeft hier zo’n prachtige uitspraak over, die al op meerdere manieren vertaald is: “Durven is even de grond onder je voeten verliezen. Niet durven is je leven verliezen.” Wanneer ik durf voor mezelf te kiezen, verlies ik het contact met mijn moeder. En dan verlies ik elke keer weer even de grond onder mijn voeten. Telkens als ik voor mezelf kies, voel ik de schrik van het alleen en verlaten zijn weer even in mijn lijf. En ik weet ook: wanneer ik dat níet doe, dan verlies ik mijn leven. Dan staat mijn leven in dienst van mijn moeder. Dan besta ik bij de gratie van het beschikbaar zijn voor haar.
Maar wanneer ik voor mezelf kies, weet ik ook: het komt niet rond. Het wordt niet een mooi sprookje met een gelukkig einde voor mij, samen met mijn moeder. Dan heb ik te rouwen dat dit is wat het is. Rouwen over wat nooit geweest is en ook nooit zal zijn. En als ik het verdriet daarover toelaat, word het stilaan rustig in mij.
#volwassenkoppkind
#KOPP
#KOV
#trauma
#jeugdtrauma
#traumatherapie
#familieopstellingen
#systemischwerk
Bron: Linda.nl >>
