› Forum Lotgenoten Seksueel Geweld › Achtergrond & Informatie › Informatieve websites & mediaberichten › Seksueel geweld en seksueel misbruik (algemeen) › Reageer op: Seksueel geweld en seksueel misbruik (algemeen)
Kleedt u zich maar even uit, mevrouw
De fysiotherapeut die je vraagt om je helemaal uit te kleden terwijl je alleen last hebt van je onderrug, de masseur die met zijn handen op plekken komt waar hij niets te zoeken heeft, de huisarts die een inwendig onderzoek voorstelt terwijl daar geen directe aanleiding voor is. Het zal wel bij de behandeling horen, denken veel patiënten. Hoe weet je wat normaal is?
Vaak valt het kwartje pas jaren later. Zoals bij Valerie, die bij de huisarts kwam met longklachten en verzocht werd haar beha uit te doen. “Anders kon hij niet goed naar mijn longen luisteren, zei hij. Achteraf denk ik: onzin natuurlijk, maar op het moment zelf stond ik er geen seconde bij stil.”
Zes jaar later kreeg ze een telefoontje van de politie. De huisarts bleek haar te hebben gefilmd in de praktijk. Mét ontblote borsten. Een schok voor Valerie, die zich de arts in kwestie niet eens meer kan herinneren. “Eerlijk, ik kan me hem niet meer voor de geest halen.” Natuurlijk heeft ze zichzelf afgevraagd: waren er geen tekenen waaraan ik het had kunnen merken? Maar het is zo lang geleden, ze weet het simpelweg niet meer. “Misschien had ik kunnen denken: dit hoort niet. Maar ik heb me geen moment afgevraagd of het wel oké was wat hij deed.”
‘Het is je huisarts, die vertrouw je blindelings’
Ze is door het voorval niet wantrouwiger geworden, zegt ze. “Als een arts me morgen zou vragen om mijn kleding uit te trekken, zou ik het zonder aarzelen weer doen. Weet je wat het is: het is je huisarts, die vertrouw je blindelings. Negen van de tien keer ben je niet helemaal in goeden doen als je daar komt, je bent kwetsbaar. Zeker als je komt met serieuze klachten, ga je ervan uit dat je huisarts weet waar hij mee bezig is. En hoe groot is de kans dat je dit twee keer overkomt?”
Wel heeft ze inmiddels aangifte gedaan tegen de man, die nog meer patiënten filmde en ook verdacht wordt van kindermisbruik. “Ik heb er zelf niets aan overgehouden, maar als zoiets gebeurt, doe je gewoon aangifte. Dan ga je niet achteraf op Twitter lopen klagen, je gaat naar de politie.”
Halfnaakt op de trampoline
Ook Paula (32) realiseerde zich pas jaren later dat de dingen die haar fysiotherapeut haar als 13-jarig meisje vroeg, niet normaal waren. Ze was in haar puberteit bij verschillende fysiotherapeuten onder behandeling om haar houding te verbeteren vanwege een vergroeiing in haar onderrug. Eén man gedroeg zich afwijkend. “Hij vroeg me al mijn kleren uit te trekken, op mijn onderbroek na. Dat op zich is al raar, weet ik nu, want bij latere fysiotherapeuten was dat nooit nodig. Ik moest bij hen af en toe mijn hemdje een stukje opstropen aan de achterkant, meer niet.”
‘Wist ik veel dat het niet bij alle therapeuten zo ging’
Maar wat haar achteraf vooral dwarszit, is dat de man haar vroeg om met ontbloot bovenlijf op de trampoline te springen. Zo kon hij goed zien wat haar rug deed terwijl ze sprong, beweerde hij. “Ik zie me nog zo op die trampoline staan en weet nog goed hoe vreselijk ongemakkelijk ik me voelde. Dat ik alles in mijn bovenlijf heel krampachtig aanspande zodat er maar niks bewoog.”
Toch besefte ze op dat moment niet dat het ongewoon was. “Je weet niet wat hoort en niet hoort, zeker op die leeftijd. Wist ik veel dat het niet bij alle fysiotherapeuten zo ging.” Ze vertelde niemand over haar ervaringen, ook haar ouders niet. Ze bleef ook gewoon naar de bewuste fysiotherapeut gaan voor vervolgbehandelingen. Maar nu, bijna twintig jaar later, neemt ze de therapeut zijn gedrag met terugwerkende kracht kwalijk. “Zeker op die leeftijd is het ongepast om dat soort dingen van een meisje te vragen.”
Op handen en knieën
Stefanie (20) maakte ook iets vreemds mee toen ze voor haar onderrug werd doorverwezen naar een fysiotherapeut. Bij haar eerste – en uiteindelijk enige – behandeling moest ze zich gelijk tot op haar ondergoed uitkleden. “Hij had me niet eens gevraagd waar ik last van had en bij welke bewegingen dan bijvoorbeeld. Ik moest gelijk mijn kleding uitdoen en op de behandeltafel plaatsnemen.”
‘Heel gek, maar ik dacht: het zal er wel bij horen’
En wel op handen en knieën. Terwijl ze daar zo zat, liep de therapeut mompelend om haar heen, tot hij op een van haar billen drukte. “Heb je hier last? vroeg hij. Heel gek, maar ik dacht: het zal er wel bij horen. Daarna mocht ik weer gaan zitten en stelde hij me vragen over mijn klachten. Ik vroeg hem of hij iets gevonden had. Nou, zei hij, je hebt wel een heel grote achterkant, het kan zijn dat je billen in de weg zitten als je ligt. Daar moest hij zelf hard om lachen, een beetje flirterig. Op een volgende afspraak zou hij het beter kunnen bekijken, zei hij.”
Maar die volgende afspraak kwam er nooit. “Op het moment zelf had ik niet zo door hoe raar het was. Pas toen ik het tegen anderen vertelde en verbijsterde reacties kreeg, besefte ik dat het niet normaal was. Ja, ik voelde me wel opgelaten, vond het raar dat ik die houding moest aannemen en dat hij mijn billen aanraakte. Als vrouw is het sowieso niet fijn om halfnaakt voor een onbekende man te gaan staan die je ook nog gaat aanraken. Maar je gaat er toch van uit dat zo iemand die ervoor doorgeleerd heeft, weet wat hij doet. Je waant je veilig.”
Naakt voor de spiegel
Elaine maakte iets soortgelijks mee bij een sportmasseur die ze bezocht. Dat ze zich bijna volledig moest uitkleden voor de bindweefselmassage had ze wel verwacht, maar dat de masseur haar borsten aanraakte en dicht bij haar liezen masseerde, vond ze gek. “Als het vanwege mijn klachten nou nodig was om daar te komen, had ik het nut er nog wel van in kunnen zien. Maar ik had last van spanning in mijn rug, wat deed hij daar op die plekken?”
‘Ik zat slecht in mijn vel, misschien dat ik het daarom liet gebeuren’
Daar bleef het niet bij. Op een gegeven moment vroeg de man haar voor de spiegel te gaan staan. “Hij kwam achter me staan en betastte weer mijn borsten. Daarbij maakte hij seksueel getinte opmerkingen en gaf me complimenten, zei dat ik mooi was.”
Op dat moment flitste al door haar hoofd: dit klopt niet. “Ik had gelijk een unheimisch gevoel. Soms voel je als vrouw instinctief aan dat iets niet oké is. Maar ja, wat doe je dan? Het overrompelt je. In die periode was ik een stuk kwetsbaarder dan nu. Ik zat slecht in mijn vel, misschien dat ik daarom niet wist hoe ik moest reageren en het gewoon heb laten gebeuren.” Ze sprak de masseur er niet op aan, maar besloot wel haar volgende afspraak met hem af te zeggen. “Ik ben nooit meer geweest.”
De namen Elaine, Paula en Valerie zijn op verzoek van de geïnterviewden gefingeerd.
Grijs gebied
Uit een onderzoek van Rutgers blijkt dat zo’n 40 procent van de vrouwen en 13 procent van de mannen in Nederland een vorm van fysieke seksuele grensoverschrijding heeft meegemaakt. Maar waar ligt die grens nou precies?
Dat is soms lastig te bepalen, zegt seksuoloog Astrid Kremers, verbonden aan het Centrum Seksueel Geweld. “De twee uitersten zijn meestal wel duidelijk. Wat echt niet normaal is en wat echt wel normaal is, daar bestaat over het algemeen geen discussie over. Maar daartussen zit een groot grijs gebied.”
Dat die grens diffuus is, maakt ook dat slachtoffers het vaak laten gebeuren. “Er kan verwarring zijn. Ze twijfelen, denken op basis van vertrouwen en een machtsverhouding: die persoon zal het wel weten.” Angst kan ook een rol spelen. “De meeste mensen verstarren bij seksueel grensoverschrijdend gedrag. 50 procent van alle verkrachtingsslachtoffers voelt zich tijdens de daad verlamd. Dat je niet hebt gevochten of tegengestribbeld, is dus geen bewijs dat je het wel wilde.”
Dat slachtoffers zich pas later realiseren dat iets grensoverschrijdend was, komt volgens Kremers vaker voor. “Met professionals, maar ook in andere situaties is dat soms het geval. Ook als je seks hebt gehad met je partner of iemand anders. De grens tussen vrijwillig en onvrijwillig kan vaag zijn, waardoor je later denkt: dat was toch niet wat ik wilde, werd ik nu gedwongen of overgehaald, was het de alcohol? En soms brengen reacties van anderen je tot andere inzichten.” In dat geval is het niet te laat om contact op te nemen met de politie voor een informatief gesprek, zegt Kremers.
Wat kun je verder doen als je vermoedt of voelt dat een behandelaar grenzen heeft overschreden? Daar is geen algemeen advies over te geven, zegt Kremers. Ze adviseert daarom altijd te bellen met het Centrum Seksueel Geweld (0800-0188) als je het even niet weet. “Wij kunnen je informeren over alle paden die je kunt bewandelen.
Bron: RTL Nieuws >>