- Dit onderwerp bevat 15 reacties, 2 deelnemers, en is laatst geüpdatet op 16/04/2022 om 21:31 door Luka.
-
Reacties
-
Stichting Durf Te Vragen
stichtingdtv.nl/problemen/dwangWaarom dwing ik mezelf steeds dingen te denken of te doen? Dat is erg lastig en kan veel tijd en energie kosten.
Hier vind je meer informatie, feiten en tips over dwang.Dwangstoornis
wijzijnmind.nl/psychipedia/dwangstoornis
Iemand met een dwangstoornis (ook ‘obsessieve-compulsieve stoornis’ genaamd) heeft last van dwanggedachten en/of dwanghandelingen. De gedachten en/of handelingen nemen veel tijd in beslag en zorgen voor serieuze problemen in het dagelijks leven.
Smetvrees en controledwang zijn hier voorbeelden van.
Je vind hier informatie over de oorzaken, symptomen en behandeling van deze stoornis.
VEERLE WERD ALS KIND SEKSUEEL MISBRUIKT EN HEEFT DWANGNEUROSES EN ANGSTEN
1 op 4 Belgen ontwikkelt een psychische kwetsbaarheid. Zo ook Veerle (65), ze heeft dwangneuroses en een panische angst dat mensen die ze graag ziet zullen sterven. Ze deed gisteren haar verhaal aan Philippe Geubels in Taboe.
Philippe Geubels ontvangt normaal zijn gasten, maar Veerle (65) uit Diksmuide durfde niet te komen. Zij was bang dat Johan, haar echtgenoot, zou sterven als ze weg was. Dus bracht Philippe haar een bezoekje om naar haar verhaal te luisteren.
“Ik ben altijd ongerust, iedere seconde. Als ik weg ben, bel ik zeker om de twee uur. Dat is lastig voor Johan, maar dat is het ook voor mij en ik doe het niet opzettelijk. Als Johan in het ziekenhuis ligt, bel ik dag en nacht. Ik heb een keer ’s nachts om 4 uur aan zijn bed gestaan omdat de verpleging beslist had niet meer te antwoorden. Ik kan het dan niet laten, ik ben het ziekenhuis binnengeglipt, naar zijn bed gegaan en gevraagd of hij nog leefde. Toen hij bevestigde, ben ik gewoon terug naar huis vertrokken.”
Stichting Dwangstoornis
dwang.eu/stichting-dwangstoornis
Onze stichting bestaat uit een groep van betrokken vrijwilligers met verschillende achtergronden: patiënten, betrokkenen, behandelaars en researchers. Gezamenlijk werken we aan een grotere bekendheid van dwangproblematiek, ieder vanuit een eigen rol.
Deze vrijwilligers onderhouden bijvoorbeeld de social media en de website, vertalen artikelen, organiseren thema-dagen en de Dag van de Dwangstoornis, werven fondsen en zijn beschikbaar als contactpersoon voor vragen.
Je vindt op deze site o.a. informatie over OCD, behandelmethodes en centra, een lijst van boeken over het onderwerp, een forum voor lotgenoten, je kan er vragen stellen en er staan ervaringsverhalen op.
OCD, wat is dat eigenlijk? Dit moet je weten
“Ik kan er echt niet tegen als de fotolijstjes aan mijn muur scheef hangen, heb een beetje OCD.” Je hebt het ongetwijfeld weleens gehoord, misschien zelfs gezegd. Waar veel mensen niet bij stilstaan, is dat OCD in feite een erkende (ernstige) psychische ziekte is. Maar wat is het dan precies?
OCD is eigenlijk de Engelse variant van de diagnose: Obsessive Compulsive Disorder. In het Nederlands is het OCS: Obsessieve Compulsieve Stoornis. Compulsief betekent dwangmatig, obsessief dat je constant mee bezig bent met een bepaalde angst. OCD wordt dan ook wel dwang(neurose) genoemd. In Nederland lijdt ongeveer één tot drie procent van de mensen aan de ziekte.
Wat OCD niet is
Wij mensen houden van orde: hoe meer overzicht, hoe beter we functioneren en hoe beter we bestand zijn tegen mogelijke ‘gevaren’. We hebben daarom een natuurlijke drang om dingen te rangschikken en controleren. Oké, de meeste to do-lists worden dan wel door millennials gemaakt en we houden ook meer dan onze ouders van boekenkasten die op kleur gesorteerd zijn, maar controle is wel iets wat ons mens maakt.In feite hebben we dus allemaal een beetje last van ‘dwang’, maar dat maakt het nog geen OCD. Als je wilt dat je boeken recht op tafel liggen, ben je gewoon een opgeruimd persoon. En als je meer van het getal 9 dan van 8 houdt, is dat misschien omdat je er een goede herinnering aan hebt. Als je deze kleine dingetjes aangrijpt om te zeggen dat je ‘een beetje OCD hebt’, kun je psychische stoornissen zelfs onbewust belachelijk maken.
Wat een dwangneurose wel is
Oké, maar wat is het dan wel? OCD is een vorm van een angststoornis. Als je die hebt, heb je last van geritualiseerde gedragingen die zich herhalen; je hebt het idee dat je iets móet (blijven) doen en heb daar zelf geen invloed op. Denk bijvoorbeeld aan dwangmatig schoonmaken, controleren of je alle stekkers wel uit het stopcontact hebt gehaald, bepaalde getallen vermijden, et cetera. Je kunt het niet zomaar een dagje niet doen, hoe graag je dat ook zou willen. Daar zijn nog véél meer voorbeelden van (met bijbehorende soorten OCD).Dwangneurose
Als je last hebt van een dwangneurose, is het lastig om te stoppen met bepaalde handelingen of gedachten. Mensen met een dwangneurose besteden vaak steeds meer aandacht aan deze gedachten en handelingen. Daarom is het belangrijk om in een vroeg stadium behandeling te zoeken.
De grote fout die mensen met een dwangneurose maken is dat ze hun gedachten heel serieus nemen. Als je hier mee stopt, kun je echt een halt toeroepen aan de dwanghandelingen en gedachten.
Nog niet zo heel lang geleden was de dwangneurose nauwelijks te behandelen. Tegenwoordig zijn we daar een stuk beter in geworden. Het is dan ook echt aan te raden om er mee aan de slag te gaan.
In dit artikel baseren we ons op de laatste wetenschappelijke inzichten over de behandeling van de dwangneurose en op onze eigen behandelervaring. We bespreken wat een dwangneurose precies is en hoe deze behandeld kan worden.
Wat is een dwangneurose?
DSM 5 definitie van dwangneurose
Behandeling van dwangneurose- Exposure en responspreventie
- Cognitieve therapie
- Mindfulness
- Medicatie
Behandeling zoeken van een psycholoog
Een dwangneurose staat ook wel bekend als een Obsessief Compulsieve Stoornis (OCD). Dat woord verklaart eigenlijk beter waar het over gaat. Bij obsessies gaat het namelijk over dwangmatige gedachten. Bij compulsies gaat het over dwangmatige handelingen.
Je hebt misschien al wel gezien dat sommige obsessies en compulsies bij elkaar horen. Bijvoorbeeld de gedachte “Ik kan wel besmet zijn” en de handeling schoonmaken. Het kan echter ook dat je alleen dwanggedachten of dwanghandelingen hebt.De dwangneurose is een angststoornis. De dwanggedachten en -handelingen zijn namelijk bedoeld om een bepaalde angst onder controle te krijgen.
Dwang
Wat is een obsessieve compulsieve stoornis (OCS)?
Mensen met een obsessieve compulsieve stoornis (OCS) hebben last van dwanggedachten (obsessies) en/of dwanghandelingen (compulsies).Je voelt de spanning in je hoofd en in je lichaam toenemen als je bepaalde dingen niet op een vastgestelde manier doet. Dwanghandelingen komen vaak samen voor met dwanggedachten. Je probeert eigenlijk door bepaalde handelingen te doen te voorkomen dat er iets naars gebeurt. Iets waar je bang voor bent.
Mensen met dwang proberen ook vaak situaties te vermijden die dwanggedachten of dwanghandelingen uitlokken. De dwangstoornis kan lichte of ernstige vormen aannemen.
BDD
Mensen met BDD zijn ervan overtuigd dat er iets mis is met (een deel van) hun uiterlijk. Vaak gaat het om goed zichtbare delen van het lichaam, zoals delen van het gezicht en hoofd: de neus, oren, ogen, huid, kin, haar en lippen of mond.Smetvrees
Als je smetvrees hebt, heb je een obsessieve angst om vies of besmet te raken. Hierdoor heb je vaak de dwang om urenlang schoon te maken of te douchen.Dwanghandeling
Rituelen horen bij het leven. Religieuze gebruiken kunnen troost en houvast bieden. Er zijn topsporters die uit bijgeloof hun linkersok het eerst aantrekken.Dwanggedachten
Dwanggedachten zijn gedachten of beelden die je onrustig maken en die steeds weer terug komen. Het kan overal over gaan, maar meestal gaat het om een taboe, iets wat ‘ongepast’ is.Meer informatie vind je op adfstichting.nl >>
Pien lijdt aan dwangneuroses: ‘Ik controleer alles tot 16 keer’
Pien belandde in de ziektewet, had suïcidale gedachten en leidde een totaal geïsoleerd leven door haar dwangneurose. “Ik controleer alles 2, 4 of 16 keer. Als ik word gestoord door iets of iemand, dan moet het opnieuw.”
Wereld vergaat
“Tijdens een dwanggedachte word ik angstig, krijg ik spierspanningen en ga ik heftig transpireren”, vertelt de 48-jarige Pien. “Soms barst ik in huilen uit, of begin ik te trillen. Ik weet dat het voor een ander moeilijk is om zich in te leven, maar het voelt gewoon soms alsof de wereld vergaat. Ik móet op dat moment de handeling uitvoeren of iemand om bevestiging vragen, en dat beheerste vooral vroeger mijn hele dag.”
Pien heeft sinds haar 18e ernstige dwangklachten. Ondanks het feit dat er geen oorzaak lijkt te zijn van dit probleem, heeft het zich geopenbaard nadat ze was genezen van anorexia. “Ik was toen 16 jaar. Doordat mijn menstruatie uitbleef werd ik doorverwezen naar een gynaecoloog. Deze heeft mij behandeld en doorverwezen naar een diëtiste, die mij weer langzaam aan het eten en op gewicht heeft gebracht. Ik ben echter niet doorverwezen naar een psychiater, dat deed men in die tijd nog niet denk ik.” Daarnaast denkt Pien dat het ook erfelijk kan zijn. “Mijn moeder is extreem afhankelijk en dwangmatig en ook mijn zus controleerde dingen als deuren en ramen.”
Gek gedrag
“Toen ik op 18-jarige leeftijd ging samenwonen, kwam de dwang tot hevige uitbarsting. Ik controleerde altijd alles twee, vier of zestien keer. Van de deuren, ramen en de kasten tot de laden, administratie en de auto. Als ik gestoord werd door iets of iemand, dan moest het weer opnieuw. Zeventien jaar lang dacht ik dat ik de enige was die zo raar deed.” Behalve voor haar ouders, zus en een vriendin, heeft ze het daarom goed en expres verborgen gehouden. “Tot mijn 35e heb ik mijn klacht overspannenheid genoemd. In het voorjaar van 2000 was mijn dwang zo ontzettend erg dat ik mijn bed niet meer uit kwam omdat ik bijna alles moest controleren. Ik belandde weer in de ziektewet, had suïcidale gedachten en leidde een totaal geïsoleerd leven.” Pien werd in oktober dat jaar opgenomen in een kliniek voor angst- en dwangstoornissen. Dáár heeft ze pas vernomen dat haar ‘gekke gedrag’ OCD (obsessieve-compulsieve stoornis) wordt genoemd. “Jeetje, wat was dat een opluchting! Mijn aandoening had eindelijk een naam en ik ging gerichte therapie volgen.”
Psychiatrie
Pien is 3,5 maand klinisch opgenomen geweest en heeft 4 maanden dagbehandeling gevolgd. “Tijdens deze behandeling reduceerde ik mijn dwanghandelingen tot een leefbaar niveau en werd ik ingesteld op medicatie.” Ook schreef ze een terugvalpreventieplan dat ze vandaag de dag nog steeds gebruikt om hevige terugvallen te voorkomen. Op 8 juni 2001 werd ze ontslagen uit de kliniek, maar ze bleef onder controle van de huisarts. Op dit moment heeft ze een psycholoog waarbij ze kan aankloppen als een terugval dreigt.
Dwang is áltijd aanwezig
Pien is door haar ziekte in de WAO beland. Ze moet zich houden aan een strakke structuur, balans en rust. Omdat ze snel overprikkeld en vermoeid kan raken doet ze bijvoorbeeld liever vrijwilligerswerk dan betaald werk. “Dat is minder belastend voor mij en bovendien ligt de druk minder hoog”, vertelt ze. De uren die ze kan werken zijn beperkt: meer dan 12 uur per week werken kan niet en bovendien gaat ze elke middag 2 uur naar bed om prikkels van de dag te verwerken. “Ik heb de laatste jaren hard gewerkt om me op eigen kracht om te scholen met als doel om weer voor een aantal uur per week betaald werk te verrichten. De opleiding Helpende Zorg & Welzijn heb ik afgerond, maar door de belasting, druk bij mijn vervolgstudie Verzorgende-IG en omstandigheden, dreigde een terugval en heb ik deze ambitie moeten stoppen.”
“Kortgeleden heb ik besloten het vrijwilligerswerk weer op te pakken en werk ik 10 uur per week in een Hospice als zorgvrijwilligster. Voor mijn opname in de kliniek, moest ik me telkens uit het maatschappelijk leven terugtrekken. Het putte me uit dat ik zo dwangmatig was en telkens stiekem mijn handelingen moest uitvoeren omdat anderen mij anders zouden bestempelen als stom of gek.” Ook op de werkvloer heeft ze dit geregeld gemerkt. “Ik moest me regelmatig voor langere periodes ziekmelden zonder te kunnen uitleggen wat ik nou eigenlijk mankeerde. Ik denk dat werkgevers en collega’s ook vaak dachten dat ik me aanstelde. Ik schaamde me dat ik mijn werk niet meer aan kon en bovendien was ik bang om mijn baan te verliezen en in de goot te belanden.”
Behalve dat, had OCD nog meer impact op Piens sociale leven. “Mede door OCD is mijn huwelijk stukgelopen, kon ik geen visite ontvangen omdat ik dan te veel dwanghandelingen moest uitvoeren en moet ik activiteiten ver vooruit plannen. Ook heb ik er veel voor moeten laten. Zo kan ik bijvoorbeeld niet meer aan het werk in mijn functie als secretaresse. De drang en dwang is áltijd aanwezig, en hoewel ik door de therapie, het terugvalpreventieplan en de medicatie er nu mee om kan gaan, vind ik het nog altijd erg moeilijk dat ik aan deze ziekte lijd.”
Structuur en balans
Als Pien zich niet houdt aan haar structuur en balans, en niet voldoende rustmomenten inplant, kunnen de dwangklachten weer opspelen. Ze kan dan de realiteit kwijtraken en snel geëmotioneerd en overstuur raken. Eén van haar veelvoorkomende dwanggedachten is bevestigingsdwang. Dit is de dwang om constant een bevestiging te vragen in je omgeving. Vragen als ‘hou je nog van me?’, ‘ben je niet boos op me?’ en ‘heb ik niets verkeerd gedaan?’ zijn dingen die Pien telkens weer vraagt doordat de bevestiging maar van korte duur is. “Ook controleer ik mijn rekeningen, belangrijke post, auto en deuren nog (te) vaak. De drang en dwang is nog steeds aanwezig om dingen veel te controleren. Eerst deed ik dit vier tot zestien keer, nu heb ik het leren reduceren tot twee keer.”
“Ik kan ook tegen dingen opzien om op te ruimen, bijvoorbeeld een nieuwe groene kaart of nieuw pasje van de ANWB. Of het gebruiken van een paspoort of creditcard. Ik moet deze na gebruik heel bewust terugleggen. Soms is er drang tot dwang, dan controleer ik heel bewust twee keer en ga dan verder door heel bewust mijn gedachten af te leiden. Meestal lukt dat, omdat ik weet dat als ik me laat gaan ik niet meer kan stoppen met controleren en het van kwaad tot erger wordt.”
Toekomst
“Mijn huidige partner heb ik ontmoet via het OCD-forum. We zijn nu 11 jaar samen en lijden beiden aan OCD. Het voordeel is dat wij heel goed weten wat de ander doormaakt. Natuurlijk weet ik niet of dat voor iedereen geldt, maar bij ons werkt het heel goed. Door heel bewust met mijn ziekte om te gaan, veel balans, structuur, rust en medicatie, zal ik een stabiel leven kunnen leiden met mijn dwang. Ik ben heel dankbaar voor wat ik al bereikt heb en zal er aan blijven werken mijn dwang de baas te blijven.”
Bron: Ze.nl
De baas over jezelf: Dwangneuroses
De controle even kwijtraken kan soms erg bevrijdend zijn. Zoals tijdens een avondje stappen en wanneer je te diep in het glaasje hebt gekeken. Dat geldt niet voor mensen die kampen met een dwangneurose. Controle beheerst hun leven.
Alleen op de witte strepen lopen hoor?, riep je vroeger tijdens het oversteken. Of: ?De grond is lava, dus als je daarop komt ben je dood!? Heel onschuldige kinderspelletjes waar we allemaal vrolijk aan meededen. Maar wat als je écht gelooft dat je doodgaat als je de grond aanraakt? Of dat er iets ergs gebeurt wanneer je niet drie keer de trap op en neer gaat?
Het is misschien een ‘ver van je bed’-show, zulke dwanghandelingen. En dat kan ook wel kloppen. Mensen die lijden aan dwangneuroses zijn zich heel sterk bewust dat wat ze doen niet klopt en proberen dit meestal geheim te houden. Pas als de dwang te groot is en ze deze handeling ook in het openbaar uitvoeren, gaat het voor hun omgeving pas opvallen.
Obsessief compulsieve stoornis
Dwangneurose draagt eigenlijk de naam obsessief compulsieve stoornis. De naam zegt het al. De obsessie om een bepaalde handeling (ook wel compulsies genoemd) keer op keer uit te voeren. Waarom? Dat komt simpelweg door angst.Je moeder riep het vast weleens in de auto tegen je vader: ?Heb je het gas wel uitgedraaid?? En om niet de hele vakantie bezorgd rond te lopen, ging ze toch nog even de boel checken. Dus hop, weer terug naar huis. Herkenbaar of niet? Maar voor iemand met een dwangneurose is de angst voor eventuele brand zó ontzettend groot, dat ze de gaskraan continu checken. Op het ziekelijke af. En daar gerust de hele vakantie voor afzeggen.
En dat is waar de problemen ontstaan. Want die angst praat je jezelf niet zo gemakkelijk af. Eigenlijk ga je nog meer dwanghandelingen uitvoeren om de angst te onderdrukken waardoor je in een vicieuze cirkel terecht komt. Bij het zusje van Jacolien (21) was het zelfs zo erg, dat ze uiteindelijk bang was om bang te worden. ?Er is nogal het nodige gebeurd in onze jeugd. Mijn vader was depressief en toen hij beter werd, kreeg mijn moeder borstkanker. En dat was een tegenslag te veel voor mijn zusje. Ik weet nog dat het begon met onrustige nachten. Toen na veel doktersbezoeken dit werd verholpen, werd duidelijk waar het eigenlijk om draaide: ze was bang dat mijn moeder kwam te overlijden.?
En deze angst beheerste niet alleen het leven van haar zusje, ook dat van het hele gezin. ?Ze deed rare dingen. Zo kon ze gerust een halfuur lang op één plek stilstaan, starend in het niets. En als je een gesprek met haar voerde, was ze soms in één klap van de wereld. Heel eng. Ook bezoekjes naar de bioscoop of een middag shoppen was een ramp. Dan wilde ze de winkel niet uit en bleef ze dertig keer een ketting aanraken. Ik schaamde me kapot, maar was vooral verdrietig. Ik kon haar niet helpen, hoeveel ik ook met haar praatte. Het werd alleen maar erger, omdat ze ook nog eens bang werd dat wij boos op haar werden als ze weer eens ?iets? deed.? Uiteindelijk kwam haar zusje terecht bij een psycholoog. ?Het ging gelijk veel beter met haar. Zelfs toen onze moeder vorig jaar kwam te overlijden, bleef het bergopwaarts met haar gaan. Dat was echt een teken dat ze haar dwangneuroses de baas was, want haar grootste angst was werkelijkheid geworden.?
Bekende en bizarre dwangneuroses
Als gevolg van dwanggedachten voeren mensen met een obsessief compulsieve stoornis bepaalde handelingen uit. Niet één keer, maar zo vaak dat het soms een hele dag in beslag kan nemen. De bekendste vormen zijn de volgende vijf.- Wasdrang. Dit is de bekendste vorm en wordt ook wel smetvrees genoemd. De handen worden zo erg beschadigd dat de huid ruw aanvoelt en spontaan openbarst.
- Schoonmaakdwang. Deze vorm gaat verder dan je huis goed schoon houden. Zodra er een paar kruimels op de tafel vallen, zal iemand met een schoonmaakdwang alles weer helemaal schoonmaken.
- Herhalingsdwang. Voor de zekerheid checken of de deur goed dichtzit doet iedereen. Maar iemand met herhalingsdwang loopt gerust twaalf keer terug.
- Teldwang. Het tellen van alles wat langskomt. Auto’s, mensen noem maar op. Vaak ook heel gevaarlijk, want daardoor letten mensen niet meer op het verkeer om zich heen.
- Controledwang. Zeker sinds de film 2012 zijn veel mensen bang geworden voor het vergaan van de wereld. Bij sommige mensen gaat dit niet meer over. Zij zijn de hele dag bang voor (natuur)rampen en inspecteren daarom alles. Echt alles.
Daarnaast heb je ook hele bizarre dwangneuroses…
- De dwang om gekke objecten in te slikken. Zo troffen artsen ooit bij een Amerikaanse vrouw wel 2533 objecten in haar maag aan. Waaronder 947 levensgevaarlijke spelden.
- Ook het omgekeerde bestaat, namelijk de dwang om objecten niet in te slikken, maar, eh, in je te stoppen. Van achter. Gloeilampen, eieren en zelfs een pot pindakaas zijn ooit gevonden.
- En tot slot was er ooit een man berucht in Rotterdam. Hij likte namelijk te pas en te onpas de tenen – ja tenen – van parkbezoekers. Hij werd opgepakt en kreeg therapie. Of hij beter is geworden, weten we niet.
Behandeling
Net zoals het zusje van Jacolien ligt de oplossing niet voor de hand. Een goede psycholoog vinden is één ding. Daarna is het belangrijk de juiste therapie te vinden. Want met een paar gesprekjes los je het probleem niet op.
Vaak wordt er gekozen voor cognitieve gedragstherapie. Hierbij ligt de nadruk op het wijzigen van de manier van denken bij patiënten. Er moeten bepaalde oefeningen gedaan worden en samen bedenken de psycholoog en de patiënt wat beter passend gedrag is.Of het helemaal te genezen is, is de vraag. Wel leren mensen met een dwangneurose ermee om te gaan. Zodra ze de behoefte krijgen een dwangmatige handeling te uit te voeren, gaan ze gewoon iets anders doen.
Bron: Ze.nl
- Je moet ingelogd zijn om een antwoord op dit onderwerp te kunnen geven.
