BELGIË: Teken de petitie tegen seksueel geweld

[MarkModerator]

Seksueel geweld in België is een prangend mensenrechtenprobleem dat een doortastende, effectieve en gecoördineerde aanpak vraagt op alle beleidsniveau. Amnesty International lanceert daarom een nieuwe campagne die de Belgische beleidsmakers oproept een topprioriteit te maken van de strijd tegen seksueel geweld.

TEKEN DE PETITIE VAN AMNESTY INTERNATIONAL BELGIË >>

ONZE EISEN

1. Meer zorgcentra
Slachtoffers van seksueel geweld hebben het vaak erg moeilijk om de stap te zetten naar hulpverlening en/of om aangifte te doen bij de politie. Daarom is het belangrijk dat toegankelijke eerstelijnshulp beschikbaar is en dat de mogelijkheden voor psychosociale, medische en juridische bijstand voldoende gekend zijn bij het grote publiek.

Recent zagen we heel wat bemoedigende en positieve aankondigingen van zowel federale als Vlaamse regeringsleden hierover. Onze campagne zal die voornemens hopelijk versterken en ondersteunen zodat er werkelijk een kentering komt.

2. Meer sensibilisering
Slachtoffers durven vaak niet te spreken over wat hen is overkomen uit angst voor onbegrip of stigmatisering. Bij een deel van de bevolking heersen nog steeds een pak schadelijke vooroordelen en stereotypes over seksueel geweld.

Uit onze enquête blijkt dat 19% van de ondervraagde Belgische mannen vindt dat slachtoffers van seksueel geweld mee verantwoordelijk zijn als ze sexy kledij dragen.

Liefst 40% van de bevraagde mannen vindt dat er geen sprake is van verkrachting als iemand niet expliciet weigert. Bij de bevraagde jongeren tussen 15 en 24 jaar is dat 31%. Nochtans is er steeds sprake van verkrachting of seksueel geweld zolang er geen toestemming werd gegeven. Bovendien is het zo dat veel slachtoffers van seksueel geweld verlammen als reactie en daardoor niet meer kunnen weigeren of zich verdedigen. Iva Bicanic, klinisch psycholoog en oprichter van het Centrum Seksueel Geweld, vertelt dat zo’n 70% van de verkrachtingsslachtoffers zich niet verzet of zelfs meewerkt tijdens een verkrachting. Dit is een overlevingsreactie van het lichaam die iedereen kan overkomen. Het bestaan van het fenomeen ‘verlamming’ wordt wel door 86% van de bevraagden erkend.

“De cijfers tonen aan dat er nog steeds moet ingezet worden op sensibilisering om kwalijke mythes en taboes te doorbreken. Dit is essentieel om seksueel geweld te voorkomen. Preventiecampagnes moeten focussen op het aangeven van grenzen, het begrip ‘toestemming’, seksuele autonomie en het recht op lichamelijke intergriteit.”

Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen

3. Betere opleiding politie en justitie

Schadelijke stereotypen over seksueel geweld bestaan ook bij de instanties die rechtstreeks met de slachtoffers in contact komen. Zo weigeren politieagenten soms om een klacht te registreren omdat de verkrachting binnen het huwelijk gebeurde. Gespecialiseerde opvang en kwalitatief hoogstaand onderzoek door de politie en het gerecht is van groot belang.

In de basisopleiding van politieagenten wordt slechts een handvol uren besteed aan het specifieke probleem van seksueel geweld en het belang van dit thema verschilt sterk van school tot school. Als prioritair veiligheidsfenomeen zou het thema in de opleiding net een hoge prioriteit moeten krijgen. Het ontbreken van een multidisciplinaire opleiding van magistraten en andere justitiële actoren in de behandeling van gevallen van seksueel geweld is eveneens problematisch.

“Het gebrek aan opleiding bij politie en justitie leidt voor sommige slachtoffers tot bijkomende trauma’s. Ervaringen zoals negatieve of knullige reacties, behandeld worden zonder respect niet gehoord worden of slechte informatie krijgen, hebben een grote impact – zeker gezien de cruciale rol van justitie en politie in de strijd tegen straffeloosheid. ”

Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen

Het is duidelijk dat er nog veel werk verzet moet worden. Amnesty International vraagt de Belgische autoriteiten met aandrang om een coherent en doortastend beleid te voeren zodat we deze choquerende cijfers naar beneden krijgen. Elke daad van seksueel geweld is er één te veel.

4. Minder straffeloosheid
Een ander pijnpunt is het zorgwekkend hoge seponeringscijfer. Tussen 2010 en 2017 werd 53% van de verkrachtingszaken door het parket geseponeerd zonder gevolg. Ruim een tiende werd geseponeerd uit ‘opportuniteitsredenen’, zoals onvoldoende onderzoekscapaciteit, de beperkte maatschappelijke weerslag of de relationele band tussen dader en slachtoffer.

De meest voorkomende reden van seponering – de helft van alle zaken – is het gebrek aan bewijs. Om penetratie en een gebrek aan toestemming, de twee elementen waaruit verkrachting bestaat, aan te tonen, is materieel bewijs, zoals een medisch attest, vereist. Het verkrijgen van dergelijk bewijs is in veel gevallen niet gemakkelijk, vooral wanneer de klacht dagen, maanden of zelfs jaren nadien wordt ingediend.

“De hoge seponeringsgraad kan deels getackeld worden door slachtoffers zorg te bieden in combinatie met onmiddellijke bewijsgaring. Dit gebeurt nu al in de bestaande drie zorgcentra na seksueel geweld, maar de centra moeten snel uitgebreid worden tot alle provincies, ze meoten voldoende middelen krijgen en mensen moeten beter op de hoogte zijn van het bestaan ervan.”

Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen

Uit de enquête van Amnesty International* blijkt dat 68% van de bevraagde Belgen het hoge aantal seponeringen in verkrachtingszaken betreurt omdat dit kan leiden tot straffeloosheid.

Wij vragen de Belgische overheid om betere gerechtelijke procedures die leiden tot minder seponering van verkrachtingszaken en die een einde maken aan de straffeloosheid van seksueel geweld.

VAN ‘DARK NUMBER’ NAAR ‘BRIGHT NUMBER’

De officiële cijfers voor seksueel geweld in ons land zijn hallucinant: de afgelopen 10 jaar werden er gemiddeld bijna 10 verkrachtingen per dag aangegeven bij de politie. Naar schatting 90% van de gevallen van seksueel geweld wordt echter niet aangegeven, dit is het zogenaamde ‘dark number’. Seksueel geweld blijft dus grotendeels onder de radar. In een recente peiling* van Amnesty International bij 2.300 Belgen zegt 20% van de bevraagde vrouwen en 14% van bevraagde mannen ooit verkracht te zijn. Van de bevraagde jongeren tussen 15 en 24 jaar zegt 24% dat ze ooit verkracht werden.

Help ons van dit ‘dark number’ een ‘bright number’ te maken met zoveel mogelijk handtekeningen voor een transparantere en betere dataverzameling.

TEKEN DE PETITIE VAN AMNESTY INTERNATIONAL BELGIË >>

* De enquête werd afgenomen door het bureau Dedicated in september en oktober 2019 bij 2.300 Belgen tussen 15 en 75 jaar oud. Meer info in dit dossier.

Bron: amnesty-international.be

[Auteur]

Reacties