- Dit onderwerp bevat 3 reacties, 1 deelnemer, en is laatst geüpdatet op 25/07/2020 om 16:05 door Luka.
-
Reacties
-
Een nachtlampje dat je nooit wilt uitknippen: Evi Hanssen straalt. Ze is 41, en heeft nooit zoveel schik gehad in het leven als nu. Nochtans dook ze net voor VIER onder in de seksuele smeerpijperij die klaarblijkelijk op deze digitale tijden rijmt. ‘Het gebeurt gewoon via Facebook en Instagram. Een onschuldig YouTube-filmpje over yoga met kinderen kan een trekpleister voor pedofielen zijn.’
Help! Mijn borsten staan online is een vierdelige reeks over wat er zoal fout kan gaan als paaltje online bij puntje komt. Het gaat over grooming (met een valse identiteit minderjarigen benaderen), catfishing (met een vals profiel verliefde mensen geld ontfutselen), sexting (wat u gisteren nog deed op uw smartphone) en sextortion (mensen chanteren met hun pikante foto’s). En over de mens, en hoe die soms zo ontzettend hufterig door de wereld molenwiekt.
Evi Hanssen: “Mijn leven zit dus eventjes vol met seks en porno. Gelukkig houden de repetities voor Mamma mia! (de musical die op 22 februari in première gaat, red.) het in evenwicht. (lacht)”
In de eerste aflevering, over grooming, praat je met een man die is veroordeeld voor het bezit van kinderporno. Die foto’s had hij verkregen door zich online voor iemand anders uit te geven.
“Een heel interessant gesprek was dat, omdat die man zichzelf niet als een pedofiel zag. Hij had massa’s kinderporno op zijn computer staan, maar had niemand fysiek aangerand – dat was nooit in hem opgekomen. En dus, vond hij, was hij geen pedofiel. Van nature ben ik iemand die alles van twee kanten probeert te bekijken. Ik oordeel niet te snel en ik ben in staat om empathie op te brengen voor iemand die uit de bocht gaat. Maar in dat gesprek heb ik wél mijn verontwaardiging getoond.“Dat fragment is misschien wel het beste voorbeeld van hoe schermen ons kunnen vervreemden van onszelf. Op het internet ben je een versie van jezelf, en zodra je je laptop dichtklapt, parkeer je die versie en ga je verder met je gewone leven in de tastbare werkelijkheid. Die man vond oprecht dat hij niemand schade had toegebracht, en dat is een groot gevaar: we nemen de digitale afsplitsing van onszelf niet ernstig. Want natúúrlijk kun je mensen schade toebrengen via een scherm. Daar draait de hele reeks verdorie om.”
Het internet geeft ons de mogelijkheid om meerdere levens te leiden. Ik snap de aantrekkingskracht van die belofte wel.
“Ja, zeker voor mensen die sociaal onhandig zijn of weinig vrienden hebben. Maar dat scherm zorgt ervoor dat je de andere niet als een volledige méns ziet. Je vergeet de kwetsbaarheid van wie aan de andere kant zit. Zodra jij je computer afzet en je tweede leven vergeet, vergeet je ook de mensen met wie je net contact hebt gehad. Maar ondertussen zijn die wel beïnvloed door jou – ze zijn verliefd geworden, of geil, of bang.”Je praat ook met een grooming-slachtoffer dat is verkracht door een man die zich online voor iemand anders uitgaf.
“Ik heb zelf geprobeerd om met zo’n type af te spreken. Ik deed me online voor als een pubermeisje en die afspraak was metéén geregeld. Het is verbazend hoe snel je iemand met foute bedoelingen kunt ontmoeten.“Het internet verplicht ons om het concept verkrachting ruimer te omschrijven. In de reeks zitten getuigenissen van jongeren die nooit met iemand afgesproken hebben, maar wel gedwongen werden om naaktfoto’s te sturen of voor de webcam te masturberen. Dan wordt verkrachting iets waarbij de dader z’n handen niet meer vuilmaakt, maar zijn slachtoffer dwingt om zichzélf te verkrachten. Gelukkig is ook dat strafbaar: ik interview zo’n dader in de gevangenis.
“We leven in een nieuwe realiteit en die moeten we begrenzen. Daar zijn afspraken voor nodig, nieuwe normen en waarden. Want wettelijk gezien is er al veel afgebakend – zelfs een naaktfoto van iemand anders tonen is strafbaar – maar die wetten moeten nog in onze hoofden binnensijpelen. In Het heilig huis van Hanssen, mijn radioprogramma op Joe, werk ik nu rond de tien geboden. ‘Bovenal bemin één God, zweer niet ijdel, vloek noch spot…’ Eigenlijk zou daar een elfde gebod bij moeten: ‘Wees beleefd op het internet, en respecteer andermans wet.’”
Of het nu grooming, sexting of sextortion is, altijd weer worden mensen slachtoffer omdat ze nood hebben aan aandacht, bevestiging en liefde. Misschien wel de pijnlijkste vaststelling is dat het iedereen kan overkomen.
“Absoluut. Zelfs iets extreems als catfishing, waarvan je geneigd bent te denken dat je daar nooit zou intrappen, overkomt ook intelligente, nuchtere mensen. In de reeks zit een oudere man die financieel directeur bij een bedrijf is geweest. Hij is slim, charmant en heeft gevoel voor humor. Na de dood van zijn vrouw voelde hij zich eenzaam, en via het internet leerde hij een vrouw kennen. Het ging om een vals profiel, maar dat werd pas na lange tijd duidelijk – en vooral: nadat hij een half fortuin op haar rekening had gestort. Als die nare consequenties er niet waren, zou je dat mooi kunnen noemen: hoe oud ook, we blijven in de idylle geloven. In de onverwachte, overrompelende liefde die onze ratio tijdelijk uitschakelt. Iedereen heeft nood aan een handvol illusies in het leven, en daar speelt die business genadeloos op in.“De kwetsbaarheid van zo’n man speelt een rol, maar ook de professionaliteit van de bedrijven die achter die business zitten. Want vergis je niet: het zijn geen acties van individuen die een zakcentje hopen bij te verdienen. Catfishing gebeurt vaak door professionals. Die bedrijven gaan heel gewiekst te werk. Ze vragen je niet meteen om geld: ze investeren heel veel tijd in een band opbouwen. Die mensen bewaren fiches van wat er is gezegd in de gesprekken, ze onthouden hoe je huisdier heet, ze informeren naar je zoon. En ze hebben zelf een heel geloofwaardig verhaal.”
Je hebt kort met zo’n dader geskypet.
“Het is ploegenarbeid: de mensen in zo’n bedrijf wisselen elkaar af. Slachtoffers zeggen soms dat ze plots het gevoel hadden dat ze met iemand anders aan het praten waren. Jongeren gooien lijntjes uit op Facebook en zodra iemand toehapt, komen de ouderen in actie. Zij voeren de echte gesprekken en bouwen de vriendschap op. In de finale fase, wanneer er geld wordt gevraagd, komen de hoogsten in de hiërarchie in actie. Het is een indrukwekkende machine, hoor. Meestal wordt dat soort praktijken gestuurd vanuit heel arme landen – Nigeria en Ivoorkust, bijvoorbeeld. De inkomsten uit catfishing vormen daar een substantieel deel van het bruto nationaal product.”Het is vooral een gewetenloze machine.
“Ja, maar de daders zien hun activiteiten niet als immoreel: in hun ogen vragen ze gewoon centen aan naïeve witte mensen die zwemmen in het geld. Ze zien Europa als een plek van weelde en houden geen rekening met de individuele kwetsbaarheid – met de vrouw die de erfenis van haar moeder erdoor jaagt, of de man die zich in de schulden steekt voor zijn fictieve liefde. Het is ook een comfortabele vorm van criminaliteit: je hoeft niemand pijn te doen. Een verhaaltje verkopen volstaat. Ze verdienen hun geld met fictie maken.”Wie kwade bedoelingen heeft, vindt op het internet een zee aan potentiële slachtoffers.
“Je hoeft niet als een gier boven je prooi te cirkelen en op het goede moment te wachten. Neen, je gooit duizend lijntjes tegelijk uit, en het wordt wel snel duidelijk wie kwetsbaar is, en dus een mogelijke prooi. Het is ook een misverstand dat alles zich afspeelt op het darkweb, in de geheime achterkamertjes van het internet. Het gebeurt gewoon via Facebook en Instagram. Een onschuldig YouTube-filmpje over yoga met kinderen kan een trekpleister zijn voor pedofielen: in de commentaren onder zo’n video communiceren ze dan in codetaal met elkaar. De nabijheid van het gevaar, dáár schrok ik van.”Slachtoffers vind je in alle leeftijdscategorieën, maar kinderen en tieners zijn extra kwetsbaar. ‘Het internet is bedacht voor en door volwassenen,’ zei het Britse parlementslid en experte Beeban Kidron in Humo, ‘maar één derde van de internetgebruikers zijn kinderen.’
“Exact. En daar komt nog bij dat die kinderen veel vlotter met het internet omgaan dan wij. Mijn kinderen zijn geboren in de digitale wereld en ze beheersen er alle kneepjes. Vaak moeten zij míj uitleggen hoe je iets doet. Wij moeten als volwassenen regels uitvinden voor onze kinderen, terwijl zij veel verder staan dan wij: dat is een moeilijke paradox. Het is hún realiteit, en dus volstaat het niet om te zeggen dat ze zeker geen naaktfoto’s mogen sturen. Was ik nu een puber, ik zou het ook doen.”Het kan nog steeds, Evi. Heb je mijn nummer al?
“(onverstoorbaar) In onze tijd zaten wij in het jeugdhuis urenlang op onze prins te wachten. Oogcontact was al een revolutie. Daarna volgde misschien het eerste gesprekje, en nog later lieten we een vriendin polsen of er interesse was – waarop die meestal met meneer de prins ging lopen. (lacht)”In één van de afleveringen belicht je de verwoestingen die sexting, het uitwisselen van pikante berichten en foto’s, kan aanrichten.
“Die meisjes hebben mij hun foto’s laten zien, en mijn eerste reactie was: ‘O, mooi!’ Ik zag telkens een jong vrouwenlichaam in al zijn schoonheid. Alleen: ik ben een volwassen vrouw die in het reine is met haar seksualiteit. Maar zo’n tienermeisje zit volop in haar seksuele ontwikkeling. Aan de ene kant willen de meisjes hun lichaam omarmen en zoeken ze andere ogen om die schoonheid te bevestigen. Maar aan de andere kant worstelen ze ook met de ontdekking van hun seksualiteit en voelen ze schaamte. Voor mij, als vrouw van 41, is het logisch en fijn dat ik een seksueel wezen ben. Maar voor iemand van 15 is dat een verwarrende, levensveranderende ontdekking.”Meisjes van wie de foto’s massaal verspreid worden, durven dat soms niet aan hun ouders te vertellen.
“Dat is ontstellend, toch? Soms weet de hele school het, de hele stad, maar de ouders niet. Hoe vreselijk is het als je elke dag aan de keukentafel zit met een geheim dat met zijn volle gewicht op jou drukt?”In de aflevering hoor je een meisje zeggen dat je ‘geen respect hebt voor je lichaam’ als je zulke foto’s verstuurt.
“Mijn mond viel open. Dat is zo’n conservatieve, bijna streng katholieke gedachtegang! Ik vind het onthutsend dat we in 2020 nog altijd zo bekrompen met seksualiteit omgaan. En, in hetzelfde genre: dat meisjes niet met te weinig jongens naar bed mogen gaan, maar zeker ook niet met te veel. Want in het eerste geval ben je een seut, en in het tweede een slet.”Een jong meisje, dat nochtans heel liberaal en vrijgevochten is, vertelde me onlangs over haar eerste seksuele ervaring, die niet fijn was geweest: ‘Ik vind het jammer dat ik mijn lichaam aan hem heb gegeven.’ Ik was verbluft door die woorden.
“Ja! Terwijl je nooit een jongen zult horen zeggen dat hij zijn piemel aan een meisje heeft gegeven. In de manier waarop we ons uitdrukken – en dus: waarop we denken – zwaait het patriarchaat nog altijd de plak. Meisjes geven, jongens nemen. Dat zie je ook bij sexting.”De schuld wordt nog vaak bij de meisjes zelf gelegd: ‘Je had die foto maar niet moeten sturen.’ Het zegt iets over de cynische manier waarop veel jongeren blijkbaar in het leven staan: ze lijken zelfs niet te overwegen dat vertrouwelijkheid, intimiteit en exclusiviteit kúnnen bestaan.
“Ik maak graag de vergelijking met een geheim bewaren. Iedereen vertelt weleens een roddel door. Maar als iemand je in vertrouwen neemt om je iets groots te vertellen, iets wat die persoon niet met de wereld maar wel met jou wil delen, dan beschaam je dat vertrouwen toch niet?“Nu, je zult mij niet horen zeggen dat jongeren elk gevoel voor ethiek verloren hebben, hoor. Het heeft ook te maken met de tijd waarin ze leven: ze delen hun hele leven op sociale media. Van elke gebeurtenis, elk gesprek, elke ruzie wordt een verhaal gemaakt op WhatsApp, Facebook, Instagram, Snapchat of TikTok. Ik kan me voorstellen dat je er dan niet bij stilstaat dat er dingen zijn die je níét deelt.”
Het is ook zo makkelijk om in een impuls een naaktfoto van jezelf te maken. Een smartphone en tien seconden bewustzijnsvernauwende geilheid volstaan.
“Absoluut. Ik bewaar ergens een doos met wazige foto’s uit mijn tienerjaren. Daar zitten enkele geheimpjes bij – de bewijzen van mijn eerste dronken avonden, je kent het wel – maar géén naaktfoto’s. Ah neen, want in die tijd moest je je foto’s nog laten ontwikkelen. En ik vond het toch iets te gênant om de man van de fotowinkel in Wijnegem Shopping Center die verantwoordelijkheid toe te vertrouwen. (lacht)”Kun jij met de hand op het hart zeggen dat je nog nooit naakfoto’s van een niet zo onbekend televisiegezicht hebt verspreid?
“Ik weet wie je bedoelt, maar neen: ik heb die foto’s zelfs niet gezien. Iemand vroeg me op een bepaald moment of ik ze wilde bekijken. Ik was oprecht verontwaardigd: ‘Néén!’ Het interesseert me niet, én ik heb er een moreel probleem mee.“Een paar jaar geleden is er een berucht filmpje van Patricia Paay uitgelekt. Iemand stuurde me dat ongevraagd door via WhatsApp. Ik ben toen boos geworden. ‘Ach,’ reageerde de afzender, ‘iedereen heeft het toch al gezien?’ Dan zijn we ver heen, vind ik.”
Misschien is sexting wel de zuiverste illustratie van de stelling dat seks in de eerste plaats om macht draait, en niet om lust. Je hoeft een ander niet om een pikante foto te vragen als je blote lichamen wilt zien.
“Herinner je je de begindagen van het downloaden nog? Plots waren muziek en films gratis te krijgen op het internet, en daar profiteerden we gulzig van, ook al was het illegaal. Ondertussen zijn we in de fase aanbeland waarin we bijna allemaal betalen voor iTunes, Spotify en Netflix: we vinden het logisch dat dingen niet gratis zijn. Wel, ik denk dat veel jongeren nog in de downloadfase zitten: de snoepwinkel is opengegaan, en het wordt een spelletje om zoveel mogelijk naaktfoto’s te verzamelen. Ik hoop dat er na verloop van tijd een grotere bewustwording komt.”Want op zich is er niets mis met sexting, toch?
“Natuurlijk niet! Dat er soms catastrofes van komen illustreert net dat we nog veel preutser zijn dan we denken. Als iedereen nu eens normaal zou doen over een naakfoto, was er geen probleem meer. Dan is een geile foto gewoon een geile foto, en niet iets waar je je moet voor schamen, of waarmee je gechanteerd kunt worden.”Tegelijk mogen we toch ook niet alle spanning doden? Het ís toch opwindend om een naakt lichaam te zien?
“Natuurlijk! Maar ik hou niet van de hypocrisie: iedereen doet het, maar zodra het in de openbaarheid komt, keuren we het af.”Iedereen doet het…
“(snel) …dus ja, ik ook. Natuurlijk stuur ik al eens een pikante foto met een flou artistique erover.”Je hebt een knappe, boeiende reeks gemaakt. Maar ik werd er ook een beetje neerslachtig van.
“Ja? Waarom precies?”Omdat je als kijker een universele wet in het gezicht gekletst krijgt: de wolven winnen het altijd van de schapen.
“Ik hoop dat we het op de één of andere manier hebben kunnen omdraaien voor de mensen die getuigen. Dat Help! Mijn borsten staan online ook een klein monument voor de slachtoffers is. En dat het een beetje ophef veroorzaakt: we moeten praten over hoe we naar slachtoffers kijken.”Hoe dicht komt de reeks bij je eigen leven? Je hebt twee zonen, van 9 en 11.
“Ik probeer de vinger aan de pols te houden. Ik heb me onlangs aangemeld op TikTok. Mijn kinderen lachen me uit omdat ik er zo weinig volgers heb. (lacht)“Ze hebben geen internetverbinding op hun kamer. Surfen doen ze in de woonkamer, waar ik af en toe over hun schouder kan meekijken. Ik check ook af en toe hun browsegeschiedenis, en dat weten ze. Ik heb hun ook verteld over Help! Mijn borsten staan online. Ze zijn nog net jong genoeg om met afschuw te reageren als ik hun het principe van sexting uitleg. ‘Waarom zou je een foto van jezelf in je blootje naar iemand anders sturen?’ Maar ik zie ook wie ze volgen op TikTok, en dat zijn de knapste meisjes en jongens, hè. En die krijgen de meeste likes: kinderen groeien op met de wetenschap dat schoonheid je iets kan opleveren. Dat wie mooi is, wint.
“Ik probeer niet de champetter te zijn die een slot op pornosites zet en elke vorm van risicovolle communicatie verbiedt. Dat heeft geen effect, en het maakt mijn kinderen ook niet sterker: ik wil dat ze zélf leren om dingen juist in te schatten, om voorzichtig te zijn en af en toe nee te zeggen. Bovendien wil ik mijn kinderen niet met argwaan opvoeden.”
In de aflevering over sexting getuigt de moeder van een jongen die naaktfoto’s van een meisje aan zijn vrienden heeft laten zien. Ze voelt zich schuldig, alsof ze in haar opvoeding heeft gefaald.
“Terwijl dat natuurlijk niet zo is. Al die fenomenen bestaan nog maar een jaar of tien: ze staan in geen enkel opvoedingsboek beschreven. Ik begrijp de diepe teleurstelling van die moeder. Het is de achilleshiel van het ouderschap: je wilt je kind beschermen tegen alle lelijkheid van de wereld, maar dat kán niet. En het is cruciaal te beseffen dat je niet in perfecte harmonie kunt leven met je kind. Want natúúrlijk zal het geheimen hebben, en plekken waar je niet mag komen. Natúúrlijk zal het een pad zoeken voor zichzelf, en mogelijk zal dat niet het pad zijn dat jij in gedachten had. Maar dat is niet erg. Het belangrijkste is dat je een vorm van veiligheid aanbiedt. Dat je kind in élke situatie de mogelijkheid heeft om bij jou te schuilen als het daar nood aan heeft.“Het helpt ook om niet onredelijk kritisch te zijn voor jezelf. Ik durf mijn onvolkomenheden onder ogen te zien, en in te zien dat die me niet verhinderen om de beste mama van de hele wereld te zijn. Net zoals zoveel andere moeders de beste mama van de hele wereld zijn.”
Ondanks het zware onderwerp zit je hier al twee uur te stralen, Evi.
“Dat heb je goed gezien: nooit eerder in mijn leven was ik zo gelukkig als nu. Dat heeft veel te maken met de liefde: ik ben nu twee jaar samen met mijn vriend, en die relatie tilt me op. In die mate dat ik besef dat mijn leven vroeger toch iets te veel een zootje was. Niet dat ik voortdurend diep ongelukkig was, hoor. Ik heb veel mooie dingen beleefd, en van nature ben ik iemand die zich stoer door de mindere periodes heen bijt. Maar er zeurde al die tijd wel iets in mij.”Wat was dat dan?
“Als je een mens beschouwt als een vat dat je met zoveel mogelijk contentement vult, was ik diegene die dat helemaal zelf moest doen. Het was wérken om gelukkig te zijn. Nu komen de rust en het innige tevreden zijn me gewoon aangewaaid. Het heeft tijd gekost om in te zien dat ik me niet alleen moest afvragen welke relatie ik wilde, maar ook welke relatie goed voor me zou zijn. Ik ben te lang blijven zoeken naar bevestiging van mannen die mij die bevestiging niet konden geven. Ik was een beetje verslaafd aan onbereikbaarheid. Enfin, een paar maanden nadat ik dat patroon had doorgrond, kwam ik Kurt tegen. In dat ene moment implodeerde mijn oude leven en verrees mijn nieuwe: het was liefde vanaf de allereerste seconde.”Waarom heeft dat zoveel tijd gekost?
“Het is niet zo eenvoudig om de beste vriendin van jezelf te zijn. Pas sinds ik mezelf oprecht graag zie en ik mezelf goede raad gun, ben ik naar het grote geluk kunnen zeilen.“Het is een cliché, maar ik heb natuurlijk ook de relatie met de eerste man in mijn leven moeten uitspitten, mijn biologische vader. Hij was niet altijd aanwezig, en dat laat sporen na. Nu, ik heb wel een goede band met hem, waardoor ik hem op een bepaald moment durfde te vragen: ‘Begrijp je dat het soms voelt alsof ik iets heb gemist?’ En het mooie was dat hij dat helemaal begreep. Meer nog: hij voelde zich niet aangevallen en zei dat hij zich op exact dezelfde leeftijd exact dezelfde vraag had gesteld over zijn vader. En hij begon rustig en liefdevol de familiegeschiedenis uit te leggen. Hoe de vaders in zijn stamboom allemaal bang waren van de grote gevoelens en die dus liever niet uitten. En hoe dat hem had gemaakt tot een man die geslotener was dan hij wilde zijn. (ontroerd) Dat was een práchtig gesprek, en ik voelde de liefde voor die mooie, plots kwetsbare man door heel mijn lijf stromen.
“We zijn altijd geneigd om onze ouders te onderschatten. We geloven dat we ze zullen kwetsen met onze waarheid. Maar dat klopt niet: ouders kunnen véél aan, omdat de liefde voor hun kind zo enorm is.”
‘Help, mijn borsten staan online’ wordt op maandagavond om 21.30 uur uitgezonden op Vier. Of kijk de afleveringen hier terug.
Bron: Humo>>
Evi Hanssen confronteert kinderlokker tijdens incognito afspraak: “Waar zijn we mee bezig?!”
VIER Evi confronteert de groomer.Straf materiaal in de volgende aflevering van ‘Help! Mijn Borsten Staan Online’. Evi spreekt af met een groomer (ofwel kinderlokker, in dit geval) die ze online leerde kennen.
Alleen weet hij niet dat dit opgezet spel is, en dat Evi hem wil confronteren met zijn online gedrag. Hij dénkt dat hij heeft afgesproken met een minderjarig meisje. “Wil je met mij in bad gaan? Of durf je dat niet?”, stuurde hij haar enkele ogenblikken voor de confrontatie nog… En andere onheilspellende dingen, zoals “Wil je met mijn piemel spelen?”
Om de man gerust te stellen wordt de jongste medewerker van de redactie op pad gestuurd als ‘Lisa’, het meisje waarmee hij denkt afgesproken te hebben. Die medewerker is in feite wél meerderjarig, en wordt al snel bijgestaan door Evi. Die maar één vraag heeft voor de griezel: “Waar zijn we mee bezig?!”
Bron + filmpje: HLN.BE >>
- Je moet ingelogd zijn om een antwoord op dit onderwerp te kunnen geven.
