Taboe lijkt doorbroken: flink meer sporters durven melding te maken van grensoverschrijdend gedrag

[LukaModerator]

Het aantal meldingen van grensoverschrijdend gedrag in de sport nam afgelopen jaar fors toe, zo blijkt uit cijfers van het Centrum Veilige Sport Nederland. Door de bredere maatschappelijke aandacht voor grensoverschrijdend gedrag wordt ook in de sport makkelijker over het onderwerp gesproken.

De Koninklijke Nederlandse Zwembond lanceerde enkele jaren geleden de campagne Code Blauw om het bewustzijn over grensoverschrijdend gedrag bij zwemsportclubs te vergroten. Beeld Klaas Jan van der Weij / de Volkskrant

Niet eerder was het aantal meldingen van grensoverschrijdend gedrag binnen de sport zo hoog als in 2022. Er werden ruim 1.400 meldingen gedaan; een jaar eerder ging het om 873 gevallen. Het meldpunt Centrum Veilige Sport Nederland (CVSN) ziet dit vooral als een positief signaal. ‘Het taboe om over grensoverschrijdend gedrag in de sport te praten lijkt doorbroken’, zegt CVSN-woordvoerder Koen te Riele.

De stijging hangt samen met de bredere maatschappelijke aandacht voor grensoverschrijdend gedrag, denkt Te Riele. ‘Blijkbaar zijn mensen daardoor bij zichzelf te rade gegaan over de vraag of hetgeen hen is overkomen wel door de beugel kon. Of durven ze er makkelijker over te praten.’

In het jaar van onthullingen over grensoverschrijdend gedrag bij The Voice of Holland en De Wereld Draait Door, en de appjes van Marc Overmars, directeur voetbalzaken bij Ajax, werd het team van zeven casemanagers bij het CVSN uitgebreid tot een ploeg van tien. Het jaarverslag van 2021 kwam ook dit jaar niet af. De medewerkers kwamen er niet aan toe vanwege de vele meldingen.

Het meldpunt bestaat sinds 2019 en is er voor iedereen die actief is in de sport – van vrijwilliger tot sporter, van olympiër tot amateur – en voor alle incidenten die gevoelsmatig ‘niet oké zijn’, aldus Te Riele. Het kan zijn dat een melding van grensoverschrijdend gedrag uiteindelijk een strafbaar feit blijkt. ‘De melder bepaalt vervolgens wat ermee wordt gedaan. Wij adviseren alleen over de opties.’

Wat onder grensoverschrijdend gedrag wordt verstaan, kan voor iedereen anders zijn. Regeringscommissaris Mariëtte Hamer sprak in haar eerste ‘impactoverzicht’ over seksueel grensoverschrijdend van ‘iedere situatie, online en offline, waarin je op een seksueel getinte manier wordt benaderd die over jouw grens gaat’.

Het Centrum Veilige Sport Nederland onderscheidt drie vormen van grensoverschrijdend gedrag: emotioneel, lichamelijk of seksueel grensoverschrijdend gedrag. ‘Bij de categorie emotioneel kan het gaan om pesten of kritiek op de sportprestaties’, zegt Te Riele. ‘Duwen of slaan valt onder lichamelijk grensoverschrijdend gedrag. Seksueel grensoverschrijdend gedrag kan al gaan om het begluren van mensen of te dichtbij staan, maar het kan ook slaan op seksuele intimidatie.’

Bespreken met leden
CVSN raadt clubs en sportbonden aan het onderwerp op een vast moment in het jaar te bespreken met leden. ‘Dan weet iedereen wat de procedure is, voordat het eventueel misgaat.’ Het aanstellen van een vertrouwenspersoon kan sporters helpen hun ervaringen binnen de club te delen, al is een vertrouwenspersoon bij amateurclubs nog niet verplicht.

De Koninklijke Nederlandse Zwembond (KNZB) lanceerde een paar jaar terug de campagne ‘Code Blauw’ om het bewustzijn over grensoverschrijdend gedrag bij zwemsportclubs te vergroten. In totaal vertegenwoordigt de bond ruim 400 clubs en ongeveer 100 duizend leden.

‘Het onderwerp leeft natuurlijk in de hele samenleving, dus ook in het verenigingsleven’, zegt KNZB-bestuurder Joëlle Staps. ‘We hebben daarom afgelopen jaar een onderzoek laten doen naar het grensoverschrijdend gedrag in al onze sporten, waaronder waterpolo en zwemmen.’ De resultaten waren verrassend: ‘We dachten dat beoefenaars van watersporten extra kwetsbaar zouden zijn, dat er bijvoorbeeld meer seksueel getinte opmerkingen zouden worden gemaakt, aangezien iedereen in badkleding loopt. Dat bleek niet zo te zijn.’

Grensoverschrijdend gedrag bleek niet alleen voor te komen tussen trainers en spelers, maar vooral tussen de sporters onderling. Staps: ‘We willen clubs daarom helpen om leden met elkaar in gesprek te laten gaan over het onderwerp.’

Telefoon opbergen
De Twellose Zwem- en Polovereniging Proteus is al sinds 2017 bezig met een beleid op dit gebied. ‘Er is gelukkig nog nooit wat gebeurd, maar mocht er iets gebeuren dan weten we wat we moeten doen’, zegt trainer en penningmeester, Rick van der Linde. Een incident op een andere zwemclub waar videobeelden werden gemaakt van kinderen in badkleding, was voor Proteus mede aanleiding het onderwerp op te pakken. ‘Dat wil je natuurlijk niet meemaken. Je weet niet waar die beelden uiteindelijk belanden.’ Leden moeten hun telefoon opbergen voordat ze de kleedkamer ingaan. Het publiek op de tribune mag tijdens de wedstrijd alleen actiefoto’s maken van spelers in het water en geen foto’s van spelers op de kant.

Waterpolo is tot 18 jaar een gemengde sport. ‘De jeugd komt op een gegeven moment in de puberteit. Het gesprek voeren over wat wel en niet kan, is daarom extra belangrijk. Zeker omdat waterpolo een fysieke sport is.’ In het team van onder de 13 jaar, waaraan hij zelf leiding geeft, doet Van der Linde dat meerdere keren per jaar. Ook de ouders worden erbij betrokken. ‘Per seizoen zijn er meerdere ouderavonden.’

De cultuur op de club laat het succes van het beleid zien, denkt Van der Linde. ‘Zwemmers spreken niet alleen elkaar maar ook hun tegenstanders aan op hun gedrag. Laatst wilde een andere club een camera ophangen aan een van de goals. Een speler van ons is toen meteen naar de coach van de tegenploeg gegaan om bezwaar te maken zonder dat wij daar als bestuur iets voor hoefden te doen.’

Bron: de Volkskrant >>

[Auteur]

Reacties