‘Stealthing’, het stiekem afdoen van een condoom, wordt opgenomen in nieuwe zedenwet

[LukaModerator]

Stealthing, het stiekem afdoen van een condoom tijdens de seks, wordt in de nieuwe zedenwet expliciet strafbaar gesteld. Nederland is bezig aan een inhaalslag. In het buitenland is al meer ervaring met het strafbaar stellen van ‘condoombedrog’.

Volgens de nieuwe Wet seksuele misdrijven is seks zonder instemming strafbaar, ook zonder dwang. Bij condoombedrog is er per definitie geen sprake van instemming. Beeld Getty Images / fStop

Stealthing is ‘een rechtstreekse aantasting van de seksuele integriteit’, mede door het risico op een soa of een ongewenste zwangerschap, schrijft minister Dilan Yesilgöz van Justitie aan de Tweede Kamer. Om die reden wordt het stiekem afdoen van een condoom tijdens de seks in de nieuwe zedenwet opgenomen als een voorbeeld van misleiding die kan leiden tot vervolging voor verkrachting, blijkt uit een nota die Yesilgöz vorige week aan het parlement stuurde.

Er wordt in Den Haag al sinds 2021 gewerkt aan de nieuwe Wet seksuele misdrijven. Die bepaalt dat seks zonder instemming strafbaar wordt – het is dan niet nodig om te bewijzen dat er sprake was van dwang. Stealthing wordt in die wet opgenomen als een situatie van misleiding waarbij er per definitie geen sprake is van instemming. Dat is het gevolg van een advies van de Raad van State. Die wees er in het najaar op dat het bedrog over een voorbehoedsmiddel in andere landen, waaronder België, wél expliciet strafbaar is gesteld en adviseerde de minister daar duidelijk over te zijn.

Aangifte
Wereldwijd is er de afgelopen jaren meer aandacht gekomen voor de ingrijpende gevolgen van stealthing. De vraag is of dat betekent dat het steeds vaker gebeurt dat sekspartners zich stiekem van een condoom ontdoen, of dat dit altijd al gebeurde maar er niet over werd gepraat.

‘Ik vermoed dat dit al decennialang gebeurt, maar dat er gewoon nog geen woord voor was’, zegt de oprichter van de website Stealthing.nl, die vanwege haar nare persoonlijke ervaring met het onderwerp anoniem wil blijven. Ze richtte de website in 2019 op om meer bekendheid te geven aan het fenomeen, nadat ze zelf twee jaar eerder slachtoffer werd van stealthing. ‘Toen ik daarna bij de huisarts zat voor een koperspiraal, raadde die mij aan contact te zoeken met het Centrum Seksueel Geweld en om eventueel ook aangifte te doen. Toen realiseerde ik me eigenlijk pas dat dit een misdrijf was.’

Ze deed inderdaad aangifte. Het kwam niet tot een rechtszaak, mede omdat stealthing niet in de huidige strafwet is opgenomen. ‘De website heb ik opgezet zodat andere slachtoffers informatie kunnen vinden waar ze mogelijk steun aan hebben, maar ook om meer bekendheid te geven aan dit fenomeen en om het strafbaar te krijgen.’

Consent
Bij het landelijke Centrum Seksueel Geweld bieden hulpverleners al een aantal jaar hulp aan mensen die stealthing hebben meegemaakt, vertelt directeur Iva Bicanic. Wie zich meldt met een verhaal over condoombedrog, krijgt daar dezelfde behandeling als andere slachtoffers van seksueel geweld: medische zorg om een soa en zwangerschap te voorkomen, uitleg over eventueel contact met de politie en psychologische zorg. ‘Mensen moeten hun oogkleppen afdoen en begrijpen dat seksueel misbruik in allerlei vormen kan voorkomen’, zegt Bicanic. ‘Stealthing is er daar een van.’

Stealthing wordt al vervolgd als seksueel misbruik in landen als Zwitserland, België en verschillende delen van Australië. Ook Californië nam als eerste Amerikaanse staat eind 2021 een wetsvoorstel aan dat stealthing strafbaar stelt. In al die landen ligt de focus op consent, het feit dat beide sekspartners toestemming moeten geven voor seksuele handelingen.

Zo is in België vorig jaar in een wetswijziging vastgelegd dat die toestemming ‘op elk ogenblik voor of tijdens de seksuele handeling’ kan worden ingetrokken. In Duitsland is de zedenwet al in 2016 verruimd. Daar werd vorig jaar een vrouw veroordeeld voor stealthing, nadat zij gaatjes had geprikt in het condoom om zonder overleg zwanger te kunnen raken van haar sekspartner – iets wat overigens niet lukte.

Achterstand rechtsstaat
Hoe vaak stealthing voorkomt en of het toeneemt, is niet duidelijk. Er is weinig onderzoek naar gedaan. In Australië kwamen in 2018 wel alarmerende cijfers naar boven in een studie onder tweeduizend bezoekers van een soa kliniek in Melbourne: eenderde van de vrouwen en eenvijfde van de mannen zei ooit te maken hebben gehad met condoombedrog. De onderzoekers waarschuwen dat de resultaten niet representatief zijn voor de gehele bevolking, omdat de onderzochte kliniek verhoudingsgewijs meer wordt bezocht door sekswerkers en mannen die seks hebben met mannen. De cijfers waren mede aanleiding voor sommige Australische regio’s om stealthing strafbaar te stellen.

In Nederland is de wetswijziging dus nog niet doorgevoerd, maar het Openbaar Ministerie (OM) leek dinsdag toch alvast een signaal te willen geven. Twee jongemannen hoorden de eis van 12 maanden celstraf omdat zij zonder medeweten van hun bedpartner geen condoom gebruikten. Het OM vroeg de rechtbank de mannen te veroordelen voor verkrachting. Of de rechter daarin meegaat, zal over twee weken blijken. ‘De rechtsstaat loopt beschamend achter op het gebied van vrouwenrechten’, was het verwijt van een van de slachtoffers. De officier van justitie kon haar geen ongelijk geven: ‘Ik hoop met deze zaken de achterstand in te kunnen lopen.’

Bron: de Volkskrant >>

[LukaModeratorTopic starter]

‘Gevolgen voor slachtoffer bij stiekem afdoen condoom zijn groot’

Het Openbaar Ministerie vindt het stiekem afdoen van een condoom tijdens seks een vorm van verkrachting, blijkt uit twee rechtszaken die vandaag dienden. Over het heimelijk afdoen van condooms – ook wel stealthing genoemd – staat niets in de wet.

Juridische experts en slachtofferinstanties zijn het eens met een van de veronderstelde slachtoffers. Zij zei in de rechtszaal dat de rechtstaat hierin achterloopt. “Het centrum voor seksueel geweld, de reguliere recherche van de politie, de zedenrecherche en het OM hebben mij verteld dat wat hij heeft gedaan misschien niet als strafbaar kan worden gerekend”, zei de vrouw in een opgenomen verklaring.

In deze zaak heeft de 26-jarige Ruben R. toegegeven zonder condoom anale seks met de vrouw te hebben gehad op een tweede date. R. stelt het condoom “in the heat of the moment” te zijn vergeten en wel de intentie te hebben gehad om een condoom te gebruiken, zoals hij eerder op de avond ook had gedaan. Het OM stelt echter dat er van opzet sprake is geweest. “Dat je het vergeet, gaat er bij mij niet in”, zei de officier.

De tweede zaak die vandaag diende ging om een 28-jarige verdachte die ook zonder instemming van zijn sekspartner geen condoom droeg. De man ontkent, maar stuurde na afloop wel het bericht “Okay, I thought you felt it. You will be fine” naar de vrouw. Het OM en de advocaat van de verdachte verschillen van mening over de betekenis van dit bericht.

Seks is op basis van vertrouwen en wederzijdse instemming. Als je beide niet honoreert, dan laat je iemand ontgoocheld achter.

Sara Dekker-Alaoui van The Safe Space Club

Vorig jaar kwamen er bij The Safe Space Club, die slachtofferhulp biedt, tientallen verhalen binnen van slachtoffers van stealthing. “Van Tinder-dates die niet zo fijn zijn verlopen tot een vrouw die zwanger is geworden en helemaal niet wist hoe dat kon”, zei oprichter Sara Dekker-Alaoui in het radioprogramma NOS Met het Oog op Morgen. “Pas bij navraag kwam het slachtoffer erachter dat de persoon met wie zij seks had gehad inderdaad ongemerkt het condoom had verwijderd.”

De gevolgen zijn volgens haar groot voor de slachtoffers. Niet alleen fysiek, zoals het oplopen van een soa of ongewenste zwangerschap, maar ook psychisch. “Seks is op basis van vertrouwen en wederzijdse instemming. Als je beide niet honoreert, dan laat je iemand ontgoocheld achter.”

Willens en wetens
Voor de duidelijkheid: het gaat in deze gevallen niet om een per ongeluk gescheurd condoom of een condoom dat tijdens de seks is afgegleden, maar om zaken waarbij mensen willens en wetens een condoom verwijderen terwijl met de sekspartner is afgesproken om veilige seks te hebben.

In sommige landen bestaat al een wet waarin stealthing is opgenomen, zoals in Duitsland en Zwitserland, maar in Nederland is dat niet het geval. Toch denkt het OM dat stealthing ook binnen de huidige wet als strafbaar kan worden gezien. Jeroen ten Voorde, hoogleraar strafrecht aan de Universiteit Leiden, zei in NOS Met het Oog op Morgen dat de twee zaken van vandaag kunnen leiden tot een veroordeling, maar dat dat de rechter mogelijk “wel een zekere creativiteit moet gaan zoeken”.

Op verkrachting staat een gevangenisstraf van maximaal twaalf jaar.

Bij mensen die nog niet eerder zijn veroordeeld, zet het OM doorgaans in op twee tot drie jaar cel. Hiervan kan echter worden afgeweken. Deze twee verdachten van stealthing hebben volgens het OM een blanco of “nagenoeg blanco” strafblad. Zij hoorden vandaag een jaar gevangenisstraf tegen zich eisen.

Op dit moment is juridisch sprake van verkrachting wanneer “bedreiging met geweld of een andere feitelijkheid iemand dwingt tot het ondergaan van handelingen die bestaan uit of mede bestaan uit het seksueel binnendringen van het lichaam”. Deze ‘feitelijkheden’ zijn bijvoorbeeld psychisch overwicht dat een dader heeft of een afhankelijkheidsrelatie waarin het slachtoffer zich bevindt. Maar het OM wil ook stealthing daaronder scharen.

Mocht dat volgens de huidige wet niet kunnen, dan kan stealthing in de toekomst mogelijk alsnog strafbaar worden. In de Kamer ligt een wetsvoorstel van minister Yeşilgöz van Justitie. Ten Voorde: “Daarin wordt binnendringen terwijl je weet dat de ander dat niet wil strafbaar gesteld. Dat niet willen kan van tevoren zijn, maar ook tijdens de seks. Dat er ineens iets gebeurt waarvan je zegt: dit is niet wat we hebben afgesproken of dit is iets wat ik niet wil.”

Dekker-Alaoui vindt het niet uit te leggen dat stealthing nu nog niet als verkrachting wordt gezien. Ze vergelijkt het met wanneer met een voorwerp bij iemand wordt binnengedrongen zonder dat die persoon daar toestemming voor heeft gegeven. “Dan is het ineens juridisch heel helder. Maar of er wel of geen rubbertje omheen zit, wordt opeens heel erg moeilijk om te bewijzen en om daar strafrechtelijk iets mee te doen.”

In de twee genoemde stealthing-zaken volgt half maart de uitspraak.

Elysa was 19 toen ze het slachtoffer werd van ‘stealthing’. De gevolgen waren enorm, vertelt ze aan Nieuwsuur:

https://nos.nl/l/2465642

Bron: NOS.NL >>

[Auteur]

Reacties