Let's talk about sex – maar dan wel op een goede manier

[LukaModerator]

Ik vind dit een heel goede column. Ik kan het zelf niet zo helder en mooi opschrijven.
Toch wilde ik ook zelf proberen om mijn mening te geven over de punten die zij bespreekt.

Ik hoop dat jullie ook jullie mening willen geven! Of misschien mis je juist wel wat in de column en wil je dat delen.

Het is al niet makkelijk om aan te geven wat je fijn vindt. Wie zich uitspreekt over de negatieve kanten, is zo mogelijk nog kwetsbaarder. Daarbij is luisteren zonder te oordelen verdomde lastig, zo blijkt na de discussie die is ontstaan door de social-mediacampagne #MeToo.

Dat is inderdaad sowieso niet de sterkste kant van mensen bij het plaatsen van reacties op FB of andere social media. Zelfs op artikelen die helder uiteenzetten wat de psychologie is achter de reden dat veel mensen pas later, soms zelfs tientallen jaren later, naar buiten komen over seksueel misbruik, aanranding, intimidatie dat hen is overkomen krijg je nog reacties van ‘Ik geloof er niks van, hij/zij had gewoon gelijk er wat van moeten zeggen, ze wil gewoon aandacht, etc’.
Ik probeer, zeker sinds #metoo, de reacties op social media op artikelen en columns dan ook maar zo weinig mogelijk te lezen.

Ik plaatste: Aangerand op straat, seksueel geïntimideerd op werk (toen ik 20 was) #MeToo Ik had het nog niet geplaatst, of ik wilde er een relativering aan toevoegen.
Maar #MeToo ging niet over bagatelliseren. En dat leidde meteen tot de volgende confrontatie met mijzelf: ik wilde niet dat mensen mij zo zagen. Ik wilde mijzelf niet zo zien.

Kennelijk worstelden ook anderen met het begrip slachtofferschap, zo bleek deze week na verschillende columns in onder meer de Volkskrant, in uitzendingen van De Wereld Draait Door en Pauw. Opmerkelijk veel vrouwelijke opiniemakers en journalisten spraken zich er deze week voor uit om #MeToo alsnog te relativeren,

Daar erger ik mij groen en geel aan. Rot op met je columns over dat het allemaal wel meevalt, dat vrouwen (en mannen) zich niet zo moeten aanstellen, dat het per definitie geen misbruik is als je seks hebt gehad met iemand die macht had over jouw carrière. Omdat je er voordeel aan zou hebben gehad. Dat je maar gelijk nadat het gebeurd is aan de bel had moeten trekken en zo kan ik nog wel even doorgaan. Houd gewoon je mond! Niemand heeft er behoefte aan te horen dat jij niet met een ongemakkelijk onderwerp als misbruik geconfronteerd wilt worden. En slachtoffers hebben er al helemaal niets aan. Het is niet aan jou om te bepalen hoe iemand anders zich moet voelen of reageren.

Het gebeurt dus ongelooflijk vaak. Zo ongelooflijk vaak, dat sommige opiniemakers in #MeToo liever een vorm van massahysterie zagen, dan deze onwenselijke waarheid onder ogen komen. Je hoorde sommige mensen hardop denken: zo erg kan het toch niet zijn? De #MeToo zou ook leiden tot een heksenjacht, vonden sommigen.

Je ogen sluiten voor iets wat ongemakkelijk is voor je is inderdaad makkelijker dan de waarheid onder ogen zien. Net zoals water de gemakkelijkste weg naar beneden zoekt, zoeken mensen (meestal) de gemakkelijkste weg om hun leven overzichtelijk en zo makkelijk mogelijk te houden. Helaas betekent dit dat slachtoffers tweemaal gestraft worden, eerst door de dader en vervolgens door de reacties van andere mensen in zijn of haar omgeving.

Ik constateerde deze week wel argwaan over de getuigenissen van vrouwen en mannen, ik las interviews met advocaten die vonden dat we het belang van de beschuldigde niet uit het oog moeten verliezen. #MeToo is inmidels ook alweer onderdeel geworden van het discours van identity politics: het zou vooral een hetze tegen witte mannen zijn.

Wie doen hier nou zielig? Als jij niet meedoet aan seksuele intimidatie of erger hoef jij je niet aangesproken te voelen. Of zou het kunnen dat je zo verongelijkt doet omdat jezelf ook wel eens de fout in bent gegaan en dat niet wilt erkennen tegenover jezelf?
En wiens belang weegt nou zwaarder: die van het slachtoffer of die van de dader?
Waarom zou een slachtoffer zijn of haar mond moeten houden over iets wat ze overkomen is? Als de dader niet over de schreef was gegaan was er geen reden geweest om er over te praten. Eigen schuld, dikke bult dus.

Hoe doe je dat? Hoe voer je een zinnige discussie over seksuele normen?
De valkuil van praten over seksuele grenzen is dat je altijd jezelf meeneemt in het gesprek. Zo zijn er vrouwen die zeggen geen last te hebben gehad van intimidatie en daarom vinden dat andere vrouwen zich niet zo aan moeten stellen. Een sterk staaltje projectie: wat voor mij geldt, geldt ook voor jou.

Een ander psychologisch gegeven dat in deze discussie de kop opsteekt is cognitive reappraisal, ofwel: re-attributie.
Dat gaat als volgt: er gebeurt iets in je leven en je merkt dat je er heel negatieve gevoelens over hebt.
Een manier om je weer beter te voelen, is om die ervaring te herwaarderen: ach, zo erg was het niet. Of: ik ben er sterker door geworden. Veel slachtoffers van seksueel geweld of intimidatie hebben tegen zichzelf gezegd dat het niet zo erg was, het is heel confronterend om dat nog eens te moeten onderzoeken, waardoor alle gevoelens van schaamte en schuld mogelijk weer bovenkomen.

Heel herkenbaar. En best raar eigenlijk dat je andere mensen voor wilt schrijven hoe ze zich moeten voelen en hoe ze moeten reageren. En je kan je nou eenmaal niet altijd 100% bewust zijn van waarom je iets zegt of doet. Je kan niet de hele dag in je hoofd zitten. Maar wat ik wél kwalijk vind is dat als iemand je ergens op wijst je nog steeds vertikt om je er in te verdiepen. Al helemaal als je persoonlijk iemand kent die het heeft meegemaakt en jouw steun nodig heeft, niet jouw verwijten.

En dan is er het probleem van cognitieve dissonantie op het moment dat een slachtoffer en een dader in zicht zijn: een soort kortsluiting die ontstaat als nieuwe informatie strijdig is met oude informatie die je hebt opgeslagen.

Daar hebben BN’ers als Katja en Irene duidelijk erg veel last van, terwijl het mij toch allebei geen domme vrouwen lijken. Zoals ik al eens eerder heb gezegd: alsof ‘ja maar hij is ook zo aardig en grappig en zo’n goede vriend iets afdoen aan de afschuwelijkheid van een verkrachting of aanranding.

Wees alert op dat vernuftige mechanisme te willen ontkennen, daar zijn vele slachtoffers van seksueel geweld opnieuw slachtoffer door geworden. Je moet op zijn minst willen onderzoeken waarom je ontkennend of geïrriteerd reageert op een verhaal. Wat zegt die irritatie of die woede over jezelf?

 Laten we bij al die verhalen niet de ogen sluiten voor de structurele aard van het probleem, maar juist praten over wat er moet gebeuren om machtsmisbruik te voorkomen en daders effectiever te vervolgen. Deze mensen vertellen het niet om medelijden op te roepen, ze willen dat er wat verandert.

Goed gezegd, Esma.

https://www.volkskrant.nl/opinie/let-s-talk-about-sex-maar-dan-wel-op-een-goede-manier~a4524696/

[Auteur]

Reacties