Kamer ontstemd over lage straffen seksueel misbruik, maar minister kan niet veel doen

[MarkModerator]

Minister Yesilgöz van Justitie ANP

Een groot deel van de Tweede Kamer is ontstemd over de relatief lage straffen die het Openbaar Ministerie eist in zaken waarbij een minderjarige seksueel is misbruikt. Het WODC, het onderzoeksinstituut van het ministerie van Justitie, concludeerde vorige maand dat het OM in 49 procent van de gevallen een straf eist die lager is dan de eigen richtlijnen uit 2015. Rechters volgen die eis meestal, maar leggen soms ook nog lagere straffen op.

In een debat over zedenzaken lieten verschillende Kamerleden hun onvrede blijken over die situatie. “Absoluut onaanvaardbaar en onrechtvaardig”, vond Joost Eerdmans van JA21. Ook partijen als de VVD, CDA, SGP en ChristenUnie wilden weten waarom de eisen en straffen zo ver afwijken van de richtlijnen, in zaken die zo veel impact hebben op slachtoffers en de samenleving. Ze vinden dat minister Yesilgöz van Justitie met de procureurs-generaal en de rechters in gesprek moet.

De minister wil dat doen, maar temperde wel de verwachtingen. Ze wees op de scheiding der machten in Nederland, waardoor het OM en de rechtspraak een grote mate van vrijheid hebben. Wel zal ze bij de procureurs-generaal aandringen op een evaluatie van de richtlijn uit 2015. Dat moet nog dit jaar gebeuren, vindt ze.

Betaalde seks met minderjarigen
Het OM zegt zelf dat iedere zaak op zichzelf staat en dat er altijd maatwerk wordt geleverd. Wat de precieze reden is om af te wijken van de richtlijn, konden de onderzoekers vaak niet achterhalen, omdat de motivering van de officier van justitie niet in de uitspraak wordt opgenomen.

Het WODC constateerde ook dat de rechters in zaken van betaalde seks met minderjarigen vaak een mildere straf opleggen dan geëist. Meestal eist de officier een celstraf tussen de 3 en 6 maanden. De rechter legt in driekwart van de gevallen slechts een celstraf van 1 dag onvoorwaardelijk op, vaak gecombineerd met een taakstraf.

Taakstrafverbod omzeilen
Net als het WODC vermoeden veel Kamerleden dat de rechters daarmee het taakstrafverbod omzeilen dat de politiek in de wet heeft opgenomen. Dat houdt in dat er alleen een taakstraf opgelegd mag worden als er ook een onvoorwaardelijke gevangenisstraf wordt opgelegd.

Yesilgöz benadrukte dat de rechters formeel binnen de richtlijnen blijven door slechts een dag cel op te leggen. Bovendien is het volgens haar niet de taak van de politiek om tegen rechters te zeggen dat ze iets anders moeten doen.

“Maar we hebben toch niet voor niets een taakstrafverbod?”, meende Kamerlid Anne Kuik van het CDA. “De minister kan toch wel vragen hoe het kan dat het zo afwijkt? Want het heeft wel impact.” Joost Eerdmans van JA21 vond dat Yesilgöz de zaak probeerde “weg te parkeren”.

De minister kon niet meer dan toezeggen dat ze “een open gesprek” zal aangaan met de Raad voor de Rechtspraak. “Maar ik ga nooit van mijn leven aan rechters of het OM vertellen wat ze moeten doen.”

Zaken op de plank
Het debat ging ook over de grote achterstanden die er nog steeds zijn bij de behandeling van zedenzaken door de politie en het OM. De richtlijn dat 80 procent van de zaken binnen een half jaar naar het OM moeten voor vervolging, wordt nog lang niet gehaald. Op dit moment liggen 765 zaken langer dan 6 maanden op de plank, meldde de minister. Daarmee schiet de bescherming die de overheid moet bieden bij zedenzaken tekort, vindt ze.

Er worden miljoenen extra geïnvesteerd in de zedenpolitie, maar het blijft moeilijk om voldoende rechercheurs te vinden die dat moeilijke werk willen doen. Op dit moment zijn er zo’n 40 vacatures. “Mensen van buiten de politie werven is moeilijk, want het is erg specialistisch werk”, zei Yesilgöz. Op sommige plekken worden vrijwilligers ingezet, maar dat zijn vaak oud-politiemensen.

Op 25 april wil de minister in gesprek met de politie, het OM en de rechtspraak om “concrete afspraken te maken en duidelijke normen op te stellen” voor snellere doorlooptijden bij zedenzaken.

Bron: nos.nl

[LukaModerator]

Kamer: kabinet moet bij OM opheldering vragen over lage strafeisen bij seksueel misbruik kinderen

Een meerderheid in de Tweede Kamer wil dat het Openbaar Ministerie (OM) opheldering geeft over de lage strafeisen bij seksueel misbruik van kinderen. Deze eisen liggen in de helft van de misbruikzaken onder de richtlijnen die het OM zelf opstelde.

Dilan Yesilgöz, minister van Justitie en Veiligheid, dinsdag tijdens het vragenuur in de Tweede Kamer. Ze kreeg er de opdracht met het OM in gesprek te gaan over lage strafeisen bij seksueel misbruik van minderjarigen. Beeld ANP

Dinsdag gaf een Kamermeerderheid minister Yesilgöz van Justitie (VVD) de opdracht hierover in gesprek te gaan met het OM. Met de motie van VVD, D66, CDA en JA21 geeft de Kamer een duidelijk signaal af dat zij ontevreden is over de naleving van de richtlijnen door het OM.

De motie is een reactie op recent onderzoek van het wetenschappelijk bureau van ministerie van Justitie en Veiligheid. Daaruit blijkt dat het OM in de meerderheid van de gevallen van seksueel misbruik van minderjarigen de eigen richtlijnen terzijde schuift. In 49 procent van de gevallen ligt de geëiste straf lager dan de richtlijn, in 8 procent hoger. Bij misbruikslachtoffers leiden de lage strafeisen vaak tot teleurstelling, bij anderen tot verontwaardiging.

Drie jaar cel voor jarenlang misbruik
Zo eiste het OM in 2019 drie jaar onvoorwaardelijke en een jaar voorwaardelijke celstraf tegen een vader uit Meppel die zijn twee dochters jarenlang seksueel misbruikte vanaf het moment dat zij baby’s waren. Maar vier jaar onvoorwaardelijke celstraf is de bovengrens van de OM-richtlijn wanneer sprake is van het éénmalig plegen van zo’n delict. Bij recidive, zoals in dit geval, zou de eis hoger moeten worden, meldt de richtlijn.

Bij Kamerleden leiden de structureel lage strafeisen tot onbegrip. Anne Kuik (CDA) noemde het in een Kamerdebat ‘frustrerend’ dat de strafeis in veel zaken onder de richtlijn uitkomt: ‘Er zijn niet voor niets richtlijnen.’ Ingrid Michon-Derkzen (VVD) vindt dat als er een norm wordt gesteld in de vorm van een richtlijn, je ‘die norm moet bewaken.’

OM voert maatwerk als reden aan voor afwijken richtlijn
Volgens het OM komt het veelvuldig afwijken van de richtlijn doordat iedere strafzaak op zichzelf staat. ‘Het OM levert in elke (zeden)zaak maatwerk’, stelt het OM in een reactie.

Momenteel blijkt uit vonnissen niet duidelijk hoe het OM tot een strafeis komt, waardoor vaak onduidelijk blijft waar dat maatwerk dan precies uit bestaat. Die uitleg is wel nodig, vindt de Tweede Kamer nu, omdat het ‘bijdraagt aan het begrip voor de keuzes die zijn gemaakt’.

De richtlijnen zijn van belang voor de uiteindelijke straf die de rechter oplegt. In driekwart van de ontuchtzaken volgt de rechter het soort straf – voorwaardelijke celstraf, onvoorwaardelijke celstraf, taakstraf – waar het OM om heeft gevraagd, berekenden de WODC-onderzoekers.

Richtlijnen opgesteld om gehoor te geven aan roep om strengere straffen
Opvallend is dat het OM in 2015 de richtlijnen juist opstelde omdat de straffen voor seksueel misbruik van minderjarigen achterbleven bij de strengere straffen die de afgelopen jaren worden geëist voor andere zware delicten. Ook zouden de richtlijnen beter aansluiten bij het maatschappelijke sentiment over kindermisbruik.

De richtlijnen moeten de ernst van het misdrijf duidelijk maken en ertoe leiden dat officieren van justitie in heel Nederland dezelfde uitgangspunten gebruiken bij het opstellen van een strafeis. Afwijken van de richtlijn kan bij ‘uitzonderlijke omstandigheden’, maar gebeurt dus in meer dan de helft van de gevallen.

Toch ziet het OM geen aanleiding voor een evaluatie van de richtlijnen, die in 2017 zou worden uitgevoerd, maar nog niet plaatsvond. Dat liet het OM de Volkskrant eerder weten. Die weigering leidde tot verontwaardiging bij Kamerleden. Minister Yesilgöz (VVD) stelde daarop dat ze ‘ervan uitgaat’ dat het OM zelf voor het einde van het jaar alsnog met een evaluatie komt.

Bron: de Volkskrant >>

[Auteur]

Reacties