Floor over seksueel misbruik op het werk: ‘#MeToo doorgeslagen? Hell no. We zijn pas net begonnen’

[LukaModerator]

Ik kan het me nog levendig herinneren. Het was op een feest van een oude werkgever. Ik voelde me die avond niet helemaal op mijn gemak. Ik werkte nog niet zo lang bij het bedrijf. Ik kende de omgangsvormen en mores nog niet.

De sfeer was ongedwongen, er werd gedronken, gelachen en gefeest. Ik praatte, maakte grapjes met collega’s, ontspande langzaam een beetje. Mijn leidinggevende was er ook. Hij stond met een lange blonde collega te praten. Ik stond net haar prachtige zwarte jurkje te bekijken toen ik het zag: zijn hand die over haar kont gleed. Zijn duim wrijvend over de ronding van haar billen, zijn vingers die bijna onder haar rokje verdwenen. Even liet hij zijn hand daar rusten, onverstoorbaar doorpratend terwijl hij met zijn andere hand zijn glas naar zijn lippen bracht. En toen, na een paar seconden, trok hij hem achteloos weer weg.

Schokkend normaal
Het beeld bleef me bij. Zijn hand, haar billen. Hoe totaal op zijn gemak hij was. Hoe kalm zij bleef staan. To be fair: ik weet niet wat er tussen hen speelde. Ja, hij was ouder en getrouwd. Maar misschien vond ze het wel fijn. Wie weet. Toch gaf het mij een ongemakkelijk gevoel. Zelf als je elkaar aantrekkelijk vindt, leek het mij niet prettig om ten overstaan van al je collega’s op zo’n manier door je leidinggevende te worden betast. Maar wat me misschien nog wel een ongemakkelijker gevoel gaf, was het feit dat andere collega’s het ook hadden gezien, maar er weinig tot geen acht op leken te slaan. Nadat hij zijn hand had weggetrokken, vind ik de blik van een vrouwelijke collega, die een beetje met haar ogen rolde en dat was dat.

Toen ik die avond naar huis fietste, voelde ik me raar. Ik had gezien hoe mijn baas en plein public een veel jongere collega betastte en ja, dat had indruk gemaakt. Maar wat nog veel meer indruk had gemaakt, was de vanzelfsprekendheid waarmee dat vervolgens werd weggewuifd. No big deal, dat was de boodschap. Dat soort dingen gebeuren nu eenmaal. Er zijn ergere dingen.

Maak je niet druk
De laatste tijd moet ik er vaak aan denken als ik weer iemand op tv hoor zeggen dat er toch niets strafbaars is gebeurd, dat ‘die vrouwen er zelf bij zijn, zich aanbieden zelfs’. Dat is de boodschap die het gesprek over misbruik en seksuele intimidatie halsstarrig blijft domineren. De boodschap die ik 9 jaar geleden op dat personeelsfeest al luid en duidelijk te verstaan kreeg en die ook nu, 2 jaar na het begin van #MeToo, nog altijd springlevend blijkt: joh, maak je niet zo druk, er zijn ergere dingen. Tja. Het is maar wat je erg noemt.

Weet je wat ik best erg vind? Dat volgens cijfers van Rutgers bijna de helft van de vrouwen in ons land weleens tegen hun wil is gezoend of seksueel aangeraakt. Dat ruim 20% van de vrouwen gedwongen seks heeft gehad of tegen hun zin seksuele handelingen heeft moeten verrichten. Dat 40% van de vrouwen wordt lastiggevallen op het werk. Dat maar liefst 84% van de Rotterdamse vrouwen tussen de 18 en de 45 heeft aangegeven weleens op straat te zijn geïntimideerd, nagejouwd of klemgezet. Dát vind ik nou erg.

#metoo
Seksueel geweld tegen vrouwen komt op een buitenproportioneel grote schaal voor. 35% van de vrouwen wereldwijd is weleens het slachtoffer geweest van fysiek of seksueel geweld, zo blijkt uit cijfers van de VN. In vrijwel alle landen heeft een ruime meerderheid van de vrouwen ooit te maken gehad met seksuele intimidatie, in wat voor vorm dan ook. Met al deze alarmerende statistieken in het achterhoofd, zou je zeggen: reden genoeg om alle vrouwen die opstaan en hun verhaal vertellen en de #MeToo-beweging te zien als het brandalarm en het probleem van seksueel misbruik als een brand die dringend moet worden geblust.

Maar nee hoor. In plaats van dat we bespreken hoe we die brand moeten blussen, wordt het brandalarm in de media in twijfel getrokken en ruimschoots ingegaan op hoe moeilijk het is voor de naasten van de al dan niet vermeende daders. ‘Deze zaak kent alleen maar verliezers’ is inmiddels een gevleugelde uitspraak geworden. De teneur is: zijn die slachtoffers wel echt slachtoffers? Niet zeuren, niet het slachtoffer spelen, gewoon van je af bijten, dat is het credo. En als dat niet lukt: ach, those are the ways of the world.

Naar de slachtoffers wijzen
Dat was ook zo’n beetje de strekking van het betoog van schrijfster Jessica Durlacher toen ze 2 jaar geleden bij DWDD aanschoof om te praten over de toen nog vrij nieuwe #MeToo-beweging. Toen al een reactie waarvan mijn bloed ging koken, maar helaas is dit nog steeds een sentiment dat in veel gesprekken over misbruik de boventoon voert. Toen er verhalen naar buiten kwamen over een docent op de Amsterdamse Toneelschool die seksuele relaties onderhield met studentes die voor hun toekomst afhankelijk waren van zijn beoordeling, was de reactie van velen dat die meisjes er destijds toch zelf ook bij waren geweest?

En zelfs na de recent verschenen documentaire Surviving R. Kelly, waarin verschillende vrouwen verslag doen van jaren vol schokkend misbruik, mishandeling en manipulatie door de r&b-zanger, staan mensen klaar om met een priemende vinger naar de slachtoffers te wijzen: ze waren vast gewoon uit op zijn geld en roem. Ook in de nieuwste geruchtmakende zaken rond Marco Borsato, Ali B, Jeroen Rietbergen en The Voice, zijn dit argumenten die hardnekkig de kop blijven opsteken. Ik vraag me dan af: hoe lang moet de rij met (vermeende) daders worden voordat eindelijk iedereen ervan doordrongen hoe door en door schadelijk en verrot de systemen die ze verdedigen en de handelingen die ze vergoelijken zijn?

Dat boeten valt wel mee
En niet alleen victim blaming blijkt populair. Ook begrip en mededogen voor mannen die over de schreef zijn gegaan, zijn in de mode. Want nee, het is natuurlijk niet netjes dat de Amerikaanse comedyster Louis C.K. vrouwelijke comédiennes seksueel intimideerde door tegen hun zin voor hun neus te masturberen. Maar dat zo’n man daar vervolgens ook daadwerkelijk de gevolgen van moet ondervinden, dat vinden mensen dan weer wat ver gaan. Zo’n mooie carrière in een keer weg, dat is toch ook zonde? Dat hij meerdere getalenteerde jonge vrouwen uit de comedywereld heeft weggepest, laten we voor het gemak maar even buiten beschouwing.

En ja, Kevin Spacey heeft dan wel toegegeven dat hij een 14-jarige jongen heeft betast, maar dat hij niet meer in House of cards mag spelen, dat is toch ook wel cru? Aan mensen zitten die daar niet om hebben gevraagd, is natuurlijk foei. Maar daar hoef je toch niet eindeloos voor te boeten? En wat dat slachtoffer betreft: wat deed die eigenlijk op die leeftijd op zo’n feestje? En voordat er ruim aandacht is geweest voor de slachtoffers wordt al heel snel geroepen hoe ontzettend jammer het zou zijn als een programma als The Voice, zo’n geweldig Nederlands exportproduct, waar zo veel mensen die van niets wisten hard aan werken van de buis verdwijnt. Daar zou het wat mij betreft in dezen dus echt lange, lange tijd niet over mogen gaan.

Een nieuw normaal
In Frankrijk schreef een groep vrouwen onder aanvoering van de actrice Catherine Deneuve een open brief waarin ze #MeToo een ‘heksenjacht’ noemden en waarschuwden voor de teloorgang van de seksuele vrijheid. Ik ben het niet met deze vrouwen eens, maar ergens snap ik ze wel. Als je altijd in een wereld hebt geleefd waarin bepaald gedrag tegenover vrouwen wordt vergoelijkt en geaccepteerd, ga je het vanzelf normaal vinden. Dan ben je er misschien zelfs trots op dat jij daarmee hebt leren omgaan en dat jij je er niet door uit het veld hebt laten slaan. Tegen die vrouwen zou ik zeggen: good for you.

Maar het is zo langzamerhand tijd voor een ‘nieuw normaal’. Een normaal waarin vrouwen geen waslijst aan maatregelen hoeven nemen om op straat niet te worden lastiggevallen (niet alleen naar huis lopen, niet te uitdagende kleren aan, niet op bepaalde plekken komen). Een normaal waarin een baas zich niet vrij voelt om zijn handen openlijk op het lichaam van een jonge werknemer te leggen, simpelweg omdat hij weet dat hij het kan maken. Een normaal waarin niet alleen de slachtoffers moeten leven met de consequenties van seksuele intimidatie en misbruik, maar ook de daders. Een normaal waarin mijn zoontje van 5, opgroeit met de overtuiging dat respect voor vrouwen normaal is en nee ook echt nee betekent. Een normaal waarin ik mijn dochter van 2, met net zoveel vertrouwen de wereld in kan sturen als mijn zoon.

En voor haar en al onze huidige en toekomstige dochters zeg ik: #MeToo doorgeslagen? Hell no. We zijn pas net begonnen.

Bron: Flair online >>

[Auteur]

Reacties