Echte dialoog is nodig over contracten in de zorg

[LukaModerator]

OPINIE ZORGVERZEKERAARS

Zorgverzekeraars hebben te veel macht en staan niet open voor de noden in de gezondheidszorg, betogen psychologen en psychotherapeuten.

Alle Nederlanders hebben het recht hun eigen hulpverleners te kiezen: het recht op vrije artsenkeuze. Maar aan dat recht wordt steeds verder getornd door de vier grote verzekeraars, die een monopolie vormen omdat zij samen meer dan 90 procent van alle Nederlanders als klant hebben en, zo lijkt het, een sterke lobby in Den Haag.

Zorgverzekeraars kopen zorg in bij zorgaanbieders door contracten met hen af te sluiten, maar zo’n contract heeft voor veel zorgaanbieders vooral nadelen, waaronder inhoudelijke inmenging en een steeds lagere vergoeding. Hierdoor ontstaan geldproblemen en onnodige wachtlijsten. De vrijwel onmogelijkheid over deze wurgcontracten een dialoog aan te gaan, heeft eerder deze maand er zelfs toe geleid dat meer dan veertig zorginstellingen naar de rechter zijn gestapt.

Het is begrijpelijk dat zorgverzekeraars contracten willen afsluiten om hun uitgaven beter te voorspellen, maar verzekeraars zijn te veel ‘budgetbewakende boekhouders’ geworden, wat innovatie van zorg in de weg staat. Zorginstanties moeten vooral financieel zien te overleven, waardoor weinig ruimte overblijft om überhaupt na te denken over innovaties. Dit alles leidt tot verschraling van zorg, waarbij kwaliteit en veiligheid ernstig in het geding komen, bijvoorbeeld doordat moet worden bezuinigd op personeel.

De megalomane macht van zorgverzekeraars blijkt verder uit het feit dat tikken op de vingers door de Nederlandse Zorgautoriteit en rechterlijke uitspraken ze er niet van weerhoudt zonder pardon en verdere sancties ieder jaar verder te korten op vergoedingen. Kennelijk geeft hun monopolie de vrijheid om wetten en waarschuwingen in de wind te slaan.

Zonder contract
Steeds meer psychiaters, psychologen, maar ook andere hulpverleners, beginnen hun eigen praktijk zonder contract, zodat ze persoonlijke zorg kunnen bieden in plaats van ‘productie’ te leveren voor instellingen met contracten die te groot en te complex geworden zijn om nog maatwerk te kunnen bieden. Want voor de inhoud van zorg is bij de huidige marktwerking haast geen plaats meer. De doorgedraaide, schijnbare efficiëntie leidt bijvoorbeeld ertoe dat in de geestelijke gezondheidszorg cliënten met meerdere diagnoses, bijvoorbeeld depressie en autisme, voor elke behandeling naar een andere instelling worden verwezen. Hierbij verloopt de communicatie vaak slecht en is de zorg zodanig versnipperd dat niemand zich meer verantwoordelijk voelt voor de cliënt in kwestie.

Meerdere beroepsverenigingen lobbyen al jaren voor gezamenlijke besluitvorming, maar de macht van de zorgverzekeraars is zo overweldigend, ook in Den Haag, dat beroepsverenigingen langzaamaan het vertrouwen opzeggen in werkgroepen. Werkgroepen die nota bene samen met de overheid zijn opgezet om de kwaliteit en de toegankelijkheid van zorg te verbeteren en contractering te stimuleren. Zelfs minister Hugo de Jonge maakte plannen om het recht op vrije artsenkeuze te beperken om de druk voor niet-gecontracteerde zorgverleners op te voeren.

Niet-gecontracteerde zorgverleners worden in de media steeds ­vaker, ongefundeerd, afgeschilderd als geldwolven en oneigenlijke ­gebruikers van middelen.

Maar geen contracten afsluiten, is een stil protest tegen het gebrek aan dialoog. De gezondheidszorg is een totalitair regime geworden, waarbij de zorgverzekeraars buitensporige macht hebben. Wij hulpverleners komen juist graag samen tot een ­democratischer proces, zodat het weer kan gaan over waar het over zou moeten gaan: de inhoud, innovatie en organisatie van goede zorg. En een eerlijke beloning, zodat zorg verlenen niet voornamelijk neerkomt op overleven.

Achterstallig onderhoud
Als we niet echt in gesprek gaan ontstaat er achterstallig onderhoud, waardoor de samenleving en de zorgverzekeringen op lange termijn veel duurder uit zijn. Een eerlijk contract ondertekenen wij graag.

Hopelijk is een echte dialoog tussen zorgverzekeraars, beroepsverenigingen en zorgverleners – met ook een stem voor cliënten – geen utopie en zijn rechtszaken in de toekomst niet meer nodig om de impasse te doorbreken. Het zou bovendien mooi zijn als de regering zijn ogen en oren opent en niet meer danst naar de (lobbyende) pijpen van zorgverzekeraars.

De meeste mensen deugen, dus je zou denken dat het moet kunnen. Zorgverzekeraar a.s.r. heeft al belangrijke stappen gezet in de goede richting. Dat is alvast een lichtend voorbeeld.

Arianne van Reedt Dortland, gz-psycholoog i.o. tot psychotherapeut & epidemioloog

Annelie Barendse, psychotherapeut i.o. tot psychoanalytica

Katja Pereira, gz-psycholoog/psychotherapeut

Coby van Rijnsoever, gz-psycholoog/psychotherapeut

Joke Veldman, gz-psycholoog

Mariët Vermeulen, psychotherapeut

Christine-Esther de Vrijer, gz-psycholoog/psychotherapeut

Barbara Wahl, psychotherapeut

Bron: de Volkskrant >>

[Auteur]

Reacties