Door Tinder heeft zedenrechercheur Hanne het veel drukker gekregen: ‘Durf nee te zeggen’

[LukaModerator]

Steeds vaker krijgt de politie Midden-Nederland meldingen over verkrachting, aanranding en ander seksueel misbruik na afspraken via datingsites en sociale media. De zedenrecherche behandelt iedere melding. Zedenrechercheur Hanne en haar chef Thijs vertellen over grenzen en details. ,,Hoe lastig ook, we willen alle puzzelstukjes vinden.’’

Tinder heeft het leven van zedenrechercheur Hanne de Vries (53) drastisch veranderd. Nog geen acht jaar geleden kende niemand de populaire datingapp. Inmiddels lijkt het wel of iedereen via de telefoon op zoek is naar een afspraak.

Afspraakjes
Dat die afspraakjes lang niet altijd zo lopen als beoogd, merkt Hanne vrijwel dagelijks. Sinds Tinder en andere digitale datingplatforms, is er voortdurend werk. ,,Iemand die op de bank zou blijven slapen, maar veel verder ging dan gewild bijvoorbeeld”, zegt Thijs Hazewinkel, chef van de zedenrecherche.

Datingapps hebben aangiftes ‘leeftijdsloos’ gemaakt, zegt Hanne, die 24 jaar ervaring heeft op de afdeling. Van jong tot oud en uit alle lagen van de bevolking komen aangiftes binnen. Via de politiebalie, de wijkagent, de arts of een andere zorgprofessional. ,,Er is geen leeftijdsgrens meer. Sociale media zijn zó in ons gegroeid.”

Datingapps
Hazewinkel benadrukt dat het niet alleen datingapps zoals Tinder, Grindr en Second Love zijn. Ook via sociale media als Whatsapp en Snapchat worden contacten gelegd. ,,Dat gebeurt zelfs via spellen. Via alle nieuwe vormen van communiceren worden ook grenzen overschreden.”

Vervolging
Hanne: ,,Mensen van alle leeftijden maken gebruik van sociale media en zijn slachtoffer van misbruik. Ja, het ligt voor de hand dat dit vaak jonge meiden treft. Kwetsbaar, sociale media en iemand die misbruik wil maken van een ander, tel dat bij elkaar op. Ja, ook oudere mannen zijn slachtoffer, van jonge vrouwen bijvoorbeeld, maar ook van andere mannen.”

Nadenken
De rechercheurs geven geen voorbeelden van fout afgelopen afspraken, in verband met de privacy. Maar wel zegt Hanne: ,,Blijf vooral nadenken. Wij zien dat gedwongen ongewenst contact kan ontstaan door verkeerde verwachtingen van een date. Klopt de foto bij iemand z’n profiel? Gaan jullie met dezelfde verwachtingen op date? Moet je na een drankje wel met iemand mee naar huis gaan?

,,Begrijp me niet verkeerd: een afspraak is de verantwoordelijkheid van beide personen. Denk na en weet wanneer je ‘stop’ moet zeggen. Mis de signalen niet, als de date de verkeerde kant op gaat. Durf ‘nee’ te zeggen.”

Kwetsbaar
Al die zedenaangiftes hebben ook iets gemeen. Hanne: ,,Het zijn vaak kwetsbare mensen die aangifte doen. Ja, daar zijn er heel veel van. En stuk voor stuk voelen ze dat hen onrecht is aangedaan.” Bijna altijd door een bekend sociaal contact. Want de dader die plots uit de bosjes springt, zoals in films, dat is een zeldzaamheid. ,,Het gaat vaak om macht, om agressie. Dat zit diep in ons mensen.”

En Hanne krijgt ze allemaal te horen: de verhalen van aangevers, getuigen en verdachten. Soms wel van drie zedenzaken per dag. ,,Ik zeg vaak dat ik bij de ‘praatpolitie’ zit.” Ze straalt rust uit en wekt vertrouwen. ,,Het gaat erom dat je nooit laat blijken hoe je over iemand denkt. Neutraal moet je zijn, de waarheid zien te vinden. Dat is bij zedenzaken al moeilijk genoeg, met vaak twee betrokkenen met verhalen lijnrecht tegenover elkaar.”

Een bekennende verdachte en dan ook nog de de reden waarom achterha­len, dat is ultiem

~Hanne de Vries

Verdriet
Het verdriet is vaak verstopt tijdens gesprekken die Hanne en collega’s voeren. ,,Gesprekken moeten toch vooral zakelijk zijn. Al is er plek voor emotie als die opkomt.” Soms duren verhoren dagen, soms is een zaak in een dag rond. ,,Ik zie het als puzzelen en dan ben ik wel zo fanatiek dat ik álle puzzelstukjes wil vinden. Een bekennende verdachte en dan ook nog de reden waaróm achterhalen, dat is ultiem.”

Natuurlijk heeft ze zelf zo haar gedachten, gevoelens en ideeën bij zaken. Soms herkent ze een handelswijze en blijkt het te gaan om een bekende verdachte. En soms raakt een zaak haar persoonlijk, omdat ze dingen herkent uit haar eigen leven. Grofweg een op de tien zaken maalt in haar hoofd. ,,Dan ga ik hardlopen. Of ik ga naar de sportschool. Dan raak ik het kwijt.”

Begeleiding
Niet voor niets is er psychische begeleiding voor zedenrechercheurs, en mentale controle. Bang om overspannen te raken door al het leed dat ze ontmoet, is Hanne niet. Juist haar persoonlijkheid maakt dat ze zo’n goede zedenrechercheur is, zegt Hazewinkel. Bovendien heeft ze oog voor de gemoedstoestand van collega’s. In Utrecht zijn dat er dertig, binnen de hele eenheid zestig.

Op hun werkvloer was het nooit eerder zo rustig als tijdens de coronamaanden, met zelfs een periode zonder aangiftes. Nu is weer een ‘normaal’ beeld te zien, met soms tien acute zaken in een week. Daarbij is snel onderzoek nodig, om sporen veilig te stellen of vanwege acuut gevaar voor de maatschappij. Ook Hanne wordt weleens uit bed gebeld en moet dan mee naar het ziekenhuis. ,,Want je wilt horen wat een arts vraagt en wat het slachtoffer zegt.”

Het is nogal een stap om over zulke intieme dingen te vertellen

~Thijs Hazewinkel

Iedere zedenmelding wordt behandeld, iedere aangifte opgepakt. Toch haakt na een informatief gesprek en een voorlichtingsfilm 40 tot 50 procent van de mensen af zonder aangifte. Hanne: , ,En dat is goed, wij zetten op niemand druk. Aangifte is de keuze van een slachtoffer.”

Hazewinkel: ,,Het is ook nogal een stap om over zulke intieme dingen te vertellen. Bedenk eens voor jezelf hoe het zou zijn om uitgebreid met twee onbekenden te praten over je laatste seksuele ervaring.”

Vervolging
Dat betekent niet dat zonder aangifte vervolging altijd uitblijft. Soms is een zaak zo ernstig dat het Openbaar Ministerie alsnog besluit tot onderzoek. Voor Hanne is er geen onderscheid: bij alle zaken wil ze een verdachte aan het praten krijgen. ,,Achterhalen of de verdachte de waarheid spreekt of sprookjes vertelt”, daar gaat het haar om.

Waarom tijdens gesprekken ook seksuele details besproken worden? ,,Omdat het daar vaak om draait. Dat vormt de basis van het onderzoek en het noodzakelijke bewijs.” Zoals bijvoorbeeld sporen op een lichaam. ,,Iedere zaak is anders en voor alle mensen doe je je uiterste best. Maar bij kinderen zet je net een stapje harder, want kinderen zijn extra kwetsbaar.”

Verhoorstudio
Voor hen bestaan kindvriendelijke verhoorstudio’s, waar Hanne of een van de zeven andere speciaal getrainde rechercheurs het gesprek aangaan. Hanne is ook een van de vier binnen het zedenteam, die kwetsbare verdachten in andere zaken verhoort. Zo zit ze ook tegenover moordverdachten. ,,Het klinkt misschien raar maar zelfs de ergste verdachte geeft inzichten.”

,,Dat soort zaken zijn voor mij de grootste uitdaging. Hoe moeilijker hoe beter. Die verhoren zijn topsport. Ik wil de verdachte zover krijgen dat hij mij iets gunt. Erachter komen wat iemand beweegt. Daar moet je je energie in steken. Maar wel afstand bewaren en zonder oordeel werken. Dat doe je door communicatietechnieken en door zoveel mogelijk op het niveau van je gesprekspartner te komen.”

Drukker
,,Zeden past bij mij”, zegt Hanne. ,,Ik zeg weleens dat ik met een grote Z op mijn voorhoofd loop. Dit werk zit in mijn dna. Wat is mooier dan een kind met grote glimlach uit de verhoorstudio zien lopen dat zegt ‘tot de volgende keer’? Of na twintig jaar bericht krijgen dat je zoveel hebt betekend voor iemand? Daar doe je het voor. Ik hou van dit vak en ik weet dat uit Tinder ook mooie relaties en kinderen voorkomen.”

Bron: De Stentor >>

[Auteur]

Reacties